لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۲:۳۹

«چه کسی جنگ با ایران را آغاز خواهد کرد؟»


ما به زودی با دو گزینه کاملا مشخص روبرو خواهیم شد یا ایران به سلاح هسته‌ای دست خواهد یافت یا کسی برای نابود کردن این خطر اقدام خواهد کرد.

دانیلا پلتکا از پژوهشگران ارشد انستیتو امریکن اینتر پرایز در تحلیلی از بحران هسته‌ای ایران در روزنامه وال استریت جورنال از دولت آمریکا انتقاد می‌کند که چرا اقدامات قاطع‌تری برای تحریم و انزوای ایران انجام نمی‌دهد. وی می‌گوید وعده هیلاری کلینتون برای «اعمال تحریم‌های فلج کننده علیه ایران» و وعده رئیس‌جمهور اوباما برای «اعمال مجازات های سختگیرانه» شعارهای تو خالی بوده‌اند. دولت آمریکا هیچیک از طرح‌های مربوط به مسدود کردن حساب‌های بانکی ایران و تحریم و انزوای سیستم حمل و نقل هوایی و دریایی ایران را اجرا نکرده است.

با در نظر گرفتن شرایط فعلی سئوالات بسیار صریح و روشن مطرح می‌شود. آیا تحریم هیچگاه موثر خواهد بود؟ آیا آمریکا می‌تواند با یک ایران دارای قدرت هسته ای کنار بیاید؟ آیا اقدام نظامی غیر قابل اجتناب است؟

دانیلا پلتکا قبل از پاسخ به این سئوالات به تحلیل مبانی سیاست خارجی دولت اوباما پرداخته و می‌نویسد باراک اوباما با سیسات گفت‌وگو و تماس با ایران ریاست جمهوری خود را آغاز کرد. این سیاست در نوع خود درست بود و می‌توانست به نتیجه برسد اما به نظر می‌رسد که آقای اوباما بیش از حد به این روش وابسته است و حاضر نیست ناکارآمدی آنرا بپذیرد.

پژوهشگر انستیتو امریکن اینتر پرایز در ادامه مقاله خود در وال استریت جورنال می‌نویسد که بی توجهی پرزیدنت اوباما به تظاهرات مردم علیه رژیم ایران و بی‌تفاوتی وی در مقابل نقض مکرر و آشکار مهلت‌های تعیین شده از سوی دولت ایران نشان می‌دهند که وی بیش از حد به سیاست گفت‌وگو با حکومت ایران دل بسته است. شاید انگیزه وی رسیدن به توافق در مورد معاوضه سوخت هسته‌ای با ایران بود اما این طرح نیز با شکست روبرو شده است.

در زمینه اعمال تحریم به نظر می‌رسد که چین با وجود مذاکره در این زمینه مثل روسیه با تحریم‌های گسترده علیه ایران مخالف است. حتی اعضای موقت شورای امنیت سازمان ملل متحد مثل ترکیه، برزیل و ژاپن نیز تاکنون با درخواست آمریکا برای اجرای تحریم‌های شدیدتر مخالفت کرده‌اند.

دانیلا پلتکا خاطر نشان می‌کند که حکومت ایران به گسترش فعالیت‌های هسته‌ای خود ادامه می‌دهد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به هشدارهای خود در مورد پنهانکاری در ایران افزوده است و اکنون ناگزیر است مدارک مربوط به احداث دو هسته‌ای جدید در ایران را بررسی کند.

به نظر می‌رسد که ایده تحریم چند جانبه از سوی آمریکا و متحدان اروپایی نیز فعلا به کنار گذاشته شده است. با وجودی که چند شرکت بزرگ و بین‌المللی فعالیت در صنایع نفت و همکاری با ایران را متوقف کرده‌اند ولی هنوز تعداد بسیاری مناسبات تجاری با ایران را ادامه می‌دهند.

پژوهشگر انستیتو امریکن اینتر پرایز در ادامه این مطلب در روزنامه وال استریت جورنال به چند مورد از قراردادهای مهمی که در هفته‌های اخیر با ایران منعقد شده است اشاره می‌کند. از جمله سرمایه گذاری ۵.۵ میلیارد دلاری ترکیه در صنایع گاز ایران، توافق پاکستان و ایران برای احداث خط لوله بزرگ انتقال گاز و امضا قرارداد دیگری توسط شرکت نفت دولتی چین با یک شرکت ایرانی برای استخراج نفت در حوزه خلیج فارس.

دانیلا پلتکا به این نتیجه می‌رسد که اعمال تحریم به مرور به شکست می‌انجامد و اکنون آمریکا با دو گزینه صریح و مشخص روبرو است: یا ایران به سلاح هسته‌ای دست می‌یابد و آمریکا قادر خواهد بود که خطرات ناشی از آن را مدیریت و مهار کند یا کسی برای نابود کردن این خطر دست به اقدام خواهد زد.

نویسنده خاطر نشان می‌کند که محافل سیاسی آمریکا مدتهاست به شکل غیر رسمی روش‌های احتمالی برای مهار یک ایران هسته‌ای را بررسی می‌کنند. قاعدتا چنین دیدگاهی باید در میان مقامات دولت نیز انعکاس یابد ولی حقیقت این است که به نظر می‌رسد هنوز هم دولت فعلی آمریکا به موفقیت مسیر ضعیف اعمال تحریم امید بسته‌اند. با وجودی که کشورهای منطقه که نگران برنامه‌های هسته‌ای ایران هستند همواره این تهدید را خاطر نشان می‌کنند اما دولت آمریکا از ورود به مباحث مربوط به گام بعدی پرهیز می‌کند.

دانیلا پلتکا اشاره می‌کند که کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در هراس از قدرت اتمی ایران خود به دنبال سلاح هسته‌ای هستند و شایعاتی مطرح شده که گویا دولت عربستان در فکر خرید این تسلیحات از پاکستان است.

از سوی دیگر بحران فعلی در روابط آمریکا و اسرائیل به نوعی باعث نگرانی دولت‌های عربی شده است. آنها فکر می‌کنند که اگر آمریکا از متحد قدیمی خود یعنی اسراییل دفاع نکند چه تضمینی هست که از سایر دوستان خود در منطقه حمایت کند. تمام این عوامل شرایط بسیار بحرانی و خطرناکی را در منطقه ایجاد کرده است.

نویسنده سپس به گزینه دوم یعنی اقدام نظامی می‌پردازد و می‌نویسد که رهبران اسرائیل به شدت از سیاست باراک اوباما در قبال ایران ناراضی هستند. اگر اسرائیل به شکل یک جانبه‌ای به ایران حمله کند مسلما عواقب آن منافع آمریکا در منطقه را در برخواهد گرفت. ممکن است پرزیدنت اوباما تصمیم بگیرد که دست به اقدامات جدی بزند ولی درحال حاضر هیچ کشوری در منطقه و از جمله ایران باور ندارد که رئیس جمهور آمریکا اقدام جدی صورت خواهد داد.

دانیلا پلتکا در پایان تحلیل خود در روزنامه وال استریت جورنال می‌نویسد شکست سیاست پرزیدنت اوباما در قبال ایران به غیر از خود او برای همگان آشکار شده است. به نظر می‌رسد که اوضاع به سمت جنگ پیش می‌رود ولی همانطور که برخی در واشینگتن می‌گویند سئوال در این است که چه کسی این جنگ را آغاز خواهد کرد؟
XS
SM
MD
LG