تحولات چند هفته اخير در زمينه بحران هسته ای ايران و از جمله شرکت يکی از معاونان وزارت امور خارجه آمريکادر گفت ,گوهای ۱+۵ در ژنو به اين خوشبينی دامن زده است که احتمالا روابط ديپلماتيک ايران و آمريکا در آستانه يک تغيير اساسی است.
در برنامه دیدگاهها سه تحليلگر مسائل ايران ارزیابی خود را درباره آينده در پيش روی مناسبات تهران-واشنگتن مطرح کرده اند:.
«همه خواهان عادی سازی روابط هستند»
دکترهوشنگ امير احمدی، رييس بخش خاورميانه دانشگاه رتگرز در نيوجرسی و رييس شورای ايرانيان و آمريکاييان، که چند روز پيش از تهران برگشته است، به راديو فردا می گويد: وی اصولا به آينده روابط ايران و آمريکا خوش بين است.
به گفته آقای امير احمدی «پديده ای که هم اکنون در ايران قابل مشاهده است اين است که هم بيشتر مردم ايران و نيز نيروهای سياسی چه در حکومت و چه در بيرون از آن خواهان عادی شدن روابط دوکشور هستند».
- «مشکلی که دولت محمود احمدی نژاد با آن روبه روست، اين است که مسئولان جمهوری اسلامی فکر مي کنند می توانند با آمريکا رابطه خود را عادی کنند بدون اينکه مجبور باشند در سياست های خود در منطقه، در مقابل اعراب و اسراييل و متحدان آمريکا در منطقه تجديد نظر کنند».
آقای امير احمدی می گويد:«هم اکنون در جمهوری اسلامی ديگر اين باور اعتباری ندارد که بدون بر قراری رابطه ای عادی با آمريکا دولت مي تواند سياست های کنونی خود را ادامه دهد».
به باور آقای امير احمدی مشکلی که دولت محمود احمدی نژاد با آن روبه روست، اين است که «مسئولان جمهوری اسلامی فکر مي کنند می توانند با آمريکا رابطه خود را عادی کنند بدون اينکه مجبور باشند در سياست های خود در منطقه، در مقابل اعراب و اسراييل و متحدان آمريکا در منطقه تجديد نظر کنند».
هوشنگ امير احمدی در پاسخ به اين پرسش که تا چه اندازه دولت محمود احمدی نژاد می تواند بر روند عادی شدن روابط ايران و آمريکا تاثير گذارباشد می گويد:« موضع گيری های رييس جمهوری با رهبری جمهوری اسلامی هماهنگ شده است و در حال حاضر در ايران کسی مخالفتی با اين مساله ندارد».
هوشنگ امير احمدی در پاسخ به انتقادهايی که از قول وی در سايت خبری تابناک منتشر شده است، می گويد: وی در مصاحبه هايش نامی از خانم عبادی نبرده و ضمن احترام عميقی که به ايشان دارد اگر هم سوء تفاهمی شده است عذر خواهی می کند.
پیام دوگانه آمریکا
حسن شريعتمداری، تحليلگر سياسی در آلمان، به راديو فردا می گويد:« مشکل ايران اين است که دولت جمهوری اسلامی در منطقه از خود يک نوع تصور برتری طلبی دارد و به همين دليل هم خواستار شناخته شدن اين برتری طلبی از سوی آمريکاست».
درباره آينده روابط ايران و آمريکا تحليل آقای شريعتمداری اين است که « حضور ويليام برنز، از معاونان وزارت امور خارجه آمريکا، در گفت وگوهای سعيد جليلی با خاوير سولانا پيامی دوگانه بوده است. از يک طرف اعلام آمادگی آمريکا برای نزديک شدن به جمهوری اسلامی و از طرف ديگر اتمام حجتی هم به متحدان اروپایی، روسی و چينی خود و هم به جمهوری اسلامی است که اين کشور آخرين تلاش های خود را به کار گرفته و اگر اين گفت وگوهای هم نتيجه ای ندهد، مسئوليت پيامدهای آن به عهده جمهوری اسلامی است».
حسن شريعتمداری با تاييد فعاليت های آقای امير احمدی در راه عادی کردن روابط ايران و آمريکا، انتقادهای وی به جنبش صلح ايران را رد می کند.
«سیاست های آمریکا تغییری نکرده است»
بهمن آقايی ديبا، تحليلگرسياسی مقيم واشينگتن، با اشاره به اين که مردم ايران هميشه خواهان رابطه ای عادی ميان ايران و آمريکا بوده اند، به راديو فردا می گويد:« اين دولت جمهوری اسلامی بوده است که به نام ملت ايران با عادی شدن اين رابطه مخالفت کرده است».
به نظر بهمن آقايی ديبا « جمهوری اسلامی تنها زمانی حاضر به عادی کردن رابطه خود با آمريکا ست که تضمين های کافی برای بقای خود از آمريکا بگيرد». چون به گفته وی جمهوری اسلامی در موقعيتی نيست که يک چرخش اساسی در سياست خارجی خود در پيش گيرد و موقعيت خود را در جامعه به خطر اندازد.
آقای ديبا معتقد است:« دادن تضمين های مورد نظر جمهوری اسلامی از سوی آمريکا امکان ندارد؛ چارکه به گفته وی هنوز تغييراتی اساسی در مواضع مسئولان جمهوری اسلامی پيش نيامده است که آمريکا بتواند روابط خود را عادی کند و تضمين هائی به ايران بدهد».
نتيجه گيری بهمن آقايی ديبا اين است که بر خلاف تصورهایی که می شود در سياست آمريکا در قبال ايران تغييری پيش نيامده است.
