لیو ژیائوبو فعال مدنی شناخته‌شده چینی و برنده جایزه نوبل صلح پس از سال‌ها حبس روز پنج‌شنبه در سن ۶۱ سالگی بر اثر سرطان کبد درگذشت.
گزارش رسانه‌های چینی عنوان می‌کند که ژیائوبو هنگام مرگ به منظور معالجه از زندان آزاد شده بود، اما آن‌چه خشم منتقدان حکومت چین را برانگیخته این است که بیماری سرطان وی به خاطر حضور در زندان کمتر از یک ماه قبل تشخیص داده شده بود، زمانی که سرطان به پیشرفته‌ترین مرحله رسیده بود.
این مدت مقامات چین ویدیوهایی از لیو ژیائوبو منتشر کردند که نشان می‌داد وی تحت مراقبت‌های عالی پزشکی قرار دارد و حتی از پزشکان آمریکایی و آلمانی هم برای درمان او دعوت به عمل آوردند.
رادیو ملی آمریکا در این حال اظهارات «یو جای» نویسنده زندگی‌نامه ژیائوبو و دوست وی را منتشر کرده که معتقد است حکومت چین کاملا با برنامه و هدف کاری کرد که درمان لیو به تاخیر بیفتد.
یو جای که در آمریکا سکونت دارد اظهار داشت: «لیو طلایه‌دار دموکراسی‌خواهی و جنبش مدنی در چین شده بود».
کمیته نوبل نیز به مرگ لیو ژیائوبو واکنش نشان داده و حکومت چین را مسئول اصلی این رخداد دانسته است.
لیو سال ۲۰۱۰ موفق به دریافت جایزه صلح نوبل شد، در حالی که یک سال قبل از آن به اتهام تلاش برای براندازی حکومت چین به ۱۱ سال زندان محکوم شده بود.
وی متولد سال ۱۹۵۵ در شهر چانگچون واقع در شمال شرق چین است. سال ۱۹۸۸ مدرک دکترای خود را در رشته ادبیات از دانشگاه نرمال پکن (Beijing Normal University) گرفت و پس از آن به عنوان پژوهشگر در دانشگاه کلمبیا نیویورک مشغول به کار شد. اما با وقوع جنبش دموکراسی‌خواهی میدان تیان‌آن‌من به پکن بازگشت و همراه سه رهبر دیگر این جنبش یک اعتصاب غذای گروهی را در این میدان رهبری کرد.
لیو به خاطر نقش خود در این جنبش به ۲۱ ماه زندان محکوم شد، اما این آخرین محکومیت وی نبود. سال ۱۹۹۶ نیز پس از آن که خواستار عفو زندانیانی شد که به خاطر حضور در اعتراضات محکوم شده بودند، برای سه سال به اردوگاه کار اجباری فرستاده شد.
وی در نهایت سال ۲۰۰۹ به خاطر نقشی که در تدوین منشور آزادی‌های سیاسی، موسوم به «منشور ۰۸» داشت بار دیگر به زندان محکوم شد و این‌بار به مراتب طولانی‌تر از دفعات قبل. از این رو هنگامی که برنده جایزه نوبل شد در زندان به سر می‌برد.
ژیائوبو سومین برنده جایزه نوبل است که در زندان به دریافت چنین افتخاری نائل آمده است.
