لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۳:۳۸

دادگاه آرژانتین حکم به لغو کمیته حقیقت‌یاب آمیا داد؛ ایران اعتراض کرد


 ساختمان همیاری یهودیان آرژانتین در سال ۱۹۹۴ به مرگ ۸۵ نفر انجامید
ساختمان همیاری یهودیان آرژانتین در سال ۱۹۹۴ به مرگ ۸۵ نفر انجامید
دادگاهی در آرژانتین حکم به لغو تفاهم‌نامه تهران و بوئنوس‌آیرس برای تشکیل کمیته حقیقت‌یابی داد که قرار بود به منظور بررسی انفجار ساختمان یهودیان در این کشور تشکیل شود.

جمهوری اسلامی ایران «نارضایتی و تاسف» خود را از این حکم دادگاه آرژانتین اعلام کرده است.

بر اساس گزارش رویترز، دادگاه آرژانتین در حکم خود که پنج‌شنبه، ۲۵ اردیبهشت، صادر شد، تشکیل کمیته حقیقت‌یاب را خلاف روح قانون اساسی آرژانتین نامید.

آلبرتو نیسمان، یکی از دادستان‌های آرژانتین که سال‌های طولانی بر روی پرونده انفجار ساختمان «آمیا» کار کرده بود، شاکی اصلی علیه تشکیل این کمیته حقیقت‌یاب بود که دادگاه بوئنوس‌آیرس در نهایت او را محق دانست.

اما دولت آرژانتین با وجود ناکامی در این روند قضایی اعلام کرده که درخواست تجدید نظر خواهد کرد.

خانم کریستینا فرناندز کیرشنر، رئیس‌جمهور آرژانتین، دو سال پیش با محمود احمدی‌نژاد، رئیس‌جمهور وقت ایران، بر سر تشکیل این کمیته حقیقت‌یاب به تفاهم رسید.

تفاهم‌نامه میان دو کشور در ژانویه ۲۰۱۳ امضا شد اما اقدام عملی برای آغاز کار کمیته هیچ‌گاه صورت نگرفت تا در نهایت دادگاه آرژانتین به لغو آن حکم دهد.

این تفاهم‌نامه با انتقاد شدید دولت اسرائیل و سازمان‌های یهودی در آرژانتین مواجه بود، چنان‌چه اکنون توماس سایگ، رئیس سازمان همیاری یهودیان، از حکم دادگاه برای لغو آن استقبال می‌کند.

آقای سایگ اما در عین حال تاکید دارد «تا هنگامی که عاملان آن انفجار به مجازات نرسند، دلیلی برای جشن گرفتن وجود ندارد».

«تاسف و نارضایتی» ایران

تصمیم دادگاه آرژانتین به لغو تفاهم‌نامه یادشده میان ایران و آرژانتین، اعتراض تهران را به دنبال داشته است.

خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران، ایرنا، روز جمعه، ۲۶ اردیبهشت، از قول مرضیه افخم، سخنگوی وزارت خارجه ایران، نوشت که تهران در چندین دور مذاکرات با بوئنوس‌آیرس «همواره تمایل خود را برای حفظ و اجرای یادداشت تفاهم مذکور بین دو دولت اعلام داشته است».

به گفته خانم افخم، «دولت جمهوری اسلامی ایران معتقد است این یادداشت تفاهم، راهکار و فرصت مناسبی برای کشف حقیقت در رابطه با فاجعه آمیا و حل و فصل مسائل در این رابطه بود که چنین فرصتی با این اقدام دادگاه آرژانتینی سلب شد».

وی در نهایت «مراتب تاسف و نارضایتی» جمهوری اسلامی ایران را از این تصمیم اعلام کرده است.

ایران و حزب‌الله، «مظنونین اصلی انفجار آمیا»

ایران مظنون اصلی در انفجار سهمگین روز هجدهم ژوئیه سال ۱۹۹۴ در ساختمان همیاری یهودیان آرژانتین بود.

در این ترور، ۸۵ نفر کشته و ۳۳۰ تن زخمی شدند و ساختمان هفت طبقه «آمیا» به کلی ویران شد.

دادستانی وقت آرژانتین و بازپرسان پرونده انفجار بر این باور بودند که جمهوری اسلامی ایران با همکاری حزب‌الله لبنان انفجار را عملی کرده است.

حزب‌الله اندک زمانی پس از انفجار، با پذیرش مسئولیت این اقدام، آن را «واکنشی به کشته شدن سید عباس موسوی، دبیرکل وقت حزب الله، اعلام کرد.

اسرائیل سید عباس موسوی را زمستان ۱۹۹۲ از طریق اقدام هوایی در لبنان کشته بود.

دادگاه آرژانتین در پی روند طولانی قضایی، برای شماری از مقامات وقت جمهوری اسلامی ایران حکم پیگرد بین‌المللی به اتهام مشارکت در کمیته برنامه‌ریزی برای انفجار در آرژانتین، صادر کرد.

حکم استرداد بین‌المللی از سوی اینترپل علیه این مقامات ایرانی به اتهام دخالت در این انفجار صادر شد: علی فلاحیان، وزیر وقت اطلاعات، محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه پاسداران ایران، احمد وحیدی، فرمانده وقت شاخه برون مرزی «قدس» در سپاه پاسداران، احمد رضا اصغری، دبیر سوم وقت سفارت ایران در بوئنوس‌آیرس، محسن ربانی، وابسته وقت فرهنگی ایران در سفارت در آرژانتین.

اینترپل عماد مغنیه، برنامه‌ریز ارشد اطلاعاتی و نظامی حزب‌الله را پابه‌پای مقامات وقت ایران در این انفجار تروریستی متهم می‌دانست؛ مغنیه در سال ۲۰۰۵ در انفجاری در دمشق کشته شد.

با وجود آن که سه گزارش مشروح دولت‌های آرژانتین در دلایل برنامه‌ریزی انفجار «آمیا» به نقش اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهوری وقت و علی اکبر ولایتی، وزیر خارجه وقت ایران، اشاره داشت، اما علیه آن دو حکم پیگیرد بین‌المللی از سوی اینترپل صادر نشد.

خانم کریستیا فرناندز کیرشنر، رئیس جمهور آرژانتین، در سال‌های گذشته چند بار در نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از دولت ایران خواست مظنونین را برای محاکمه به آرژانتین تحویل دهد.

دولت ایران در آخرین دوره ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد آمادگی خود را برای مشارکت در تشکیل کمیته حقیقت‌یاب در پرونده انفجار «آمیا» اعلام کرد.

در میانه ناخشنودی اسرائیل و جامعه یهودیان آرژانتین، توافق رسمی تشکیل کمیته حقیقت‌یاب در آخرین ماه‌های کار دولت احمدی‌نژاد با دولت بوئنوس‌آیرس امضاء شد.

این توافق در حالی منعقد گردید که احمد وحیدی که یکی از مظنونین مشارکت به برنامه‌ریزی در آن انفجار بود، در دولت احمدی نژاد مقام وزارت دفاع را در دست داشت.

در ژوئن ۲۰۱۱ زمانی که آقای وحیدی به سفر رسمی به بولیوی رفته بود، بنا به خواسته دولت بولیوی ناچار به ترک فوری آن کشور شد زیرا احتمال بازداشت او بر اساس درخواست آرژانتین مطرح شده بود.

با وجود حکم اینترپل، زمانی که بریتانیا هادی سلیمان‌پور، سفیر وقت ایران در آرژانتین را دستگیر کرد، ناچار شد پس از چند ماه او را به دلیل «عدم دریافت اسناد کافی از سوی آرژانتین»، آزاد کند.

در مارس ۲۰۱۲ دستگاه قضایی آرژانتین اعلام کرد که کارلوس منم، رئیس جمهوری سوری تبار آرژانتین را که انفجار «آمیا» در زمان ریاست جمهوری او رخ داده بود، به اتهام «دریافت رشوه کلان» در انحراف مسیر پرونده انفجار و لاپوشانی نقش ایران و حزب الله، به پای میز محاکمه خواهد کشاند.

در سال ۱۹۸۲ نیز سفارتخانه اسرائیل در پایتخت آرژانتین منفجر شده بود که اسرائیل انگشت اتهام را در این انفجار نیز به سوی ایران دراز کرد اما آرژانتین هرگز نتوانست مظنونین آن انفجار را بیابد.
XS
SM
MD
LG