سازمان گزارشگران بدون مرز در جدیدترین گزارش خود ایران را در شمار کشورهایی گذاشته است که در آن آزادی اطلاعرسانی به بهانههای مذهبی هدف شدیدترین سرکوبها قرار میگیرد.
«اطلاعات در قربانگاه مذهب» عنوان این گزارش است که روز جمعه، ۲۲ آذر منتشر شد و در آن وضعیت کشورهای خاورمیانه، آفریقا، آسیا و بخشهایی از اروپا مورد مطالعه و بررسی گزارشگران بدون مرز قرار گرفته است.
در ابتدای این گزارش آمده است: «کشورهای بسیار زیادی وجود دارند که در آن تولیدکنندگان خبر و نوشتجات با نوع بسیار خاص و دهشتناکی از سانسور مواجه هستند که به اسم مذهب یا حتی خدا اعمال میشود. و این امر که رو به تزاید است میخواهد با تکیه بر مفهوم بسیار ذهنی و تعریفناپذیر "احساسات معتقدین" مانع آزادی اطلاعات شود.»
گزارشگران بدون مرز سپس این موضوع را از سه منظر مورد بررسی قرار میدهد که نخستین آنها به رابطه قدرت سیاسی حاکم در کشورها و سسانسور به بهانههای مذهبی میپردازد.
به اعتقاد نویسندگان این گزارش، «چماق مذهب» که علیه روزنامهنگاران و وبلاگنویسان به کار برده میشود بیش از هر چیزی در خدمت منافع سیاسی است و در واقع، سانسور مذهبی به ندرت برای سرکوب مسائلی مانند کفرگویی یا نقض اصول دینی مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارشگران بدون مرز از ایران و امیرنشینهای خلیج فارس به عنوان نمونههایی از این کشورها نام میبرد که در آن روزنامهنگارها به محض آن که مطلبی متفاوت از تبلیغات مذهبی حکومت و روحانیون بیان کنند، «مرتد» خطاب میشوند.
این گزارش وضعیت کشورهایی مانند پاکستان، بنگلادش یا نیجریه را حتی بدتر توصیف میکند و میگوید که اگر روزنامهنگاران در این کشورها جرات به خرج دهند و «سبعیت» یک گروه مسلح اسلامگرا را تقبیح کنند، کشته خواهند شد.
اما بخش دوم گزارش به انواع قوانین تنبیهی در کشورها اختصاص دارد که موضوع آنها مقابله با دین یا احساسات معتقدین است.
گزارشگران بدون مرز مینویسد فقط افراطیترین کشورهای اسلامی برای خروج از دین یا ارتداد جریمه دارند که حتی در برخی موارد این جریمه اعدام خواهد بود.
در عین حال ۳۱ کشور جهان «توهین به مقدسات» را جرم میدانند که از جمله آنها ایتالیا، یونان و ایرلند را میتوان نام برد و ۸۶ کشور هم هستند که در آنجا افترا به مذهب مجازات دارد.
اما از این میان ایران جزو معدود کشورهایی هست که همه این موارد در آن جرم تلقی میشود و حتی برای آنها مجازات اعدام هم به کار میرود. پاکستان، عربستان سعودی، عمان، مصر، سودان و اردن دیگر کشورهایی هستند که شرایطی مشابه با ایران دارند.
اما آخرین بخش نیز گزارش به نتایج دیپلماتیک حضور مذهب در عرصه عمومی در دوران اینترنت و اطلاعات و اخبار جهانیشده میپردازد.
تهیهکنندگان این گزارش مینویسند، عمدهترین تاثیر آن تشکیل کمپینی از کشورهای عضو سازمان همکاریهای اسلامی بوده است که سال ۲۰۰۷ نزدیک بود با تصویب قطعنامهای در سازمان ملل که حتی مورد حمایت کشورهای آتئیستی مانند چین، ویتنام و کوبا بود، آزادی اطلاعات را قربانی کنند.
اشاره این گزارش به قطعنامه «مبارزه با افترا به مذهب» است که کشورهای اسلامی از آن حمایت میکردند در حالی که کشورهای غربی و گروههای حقوق بشری مخالف آن بودهاند و از این رو بحث آن در سازمان ملل متحد فراز و نشیبهای بسیاری داشته است.
گزارشگران بدون مرز سپس تاکید میکند که در حال حاضر تنها اعضای سازمان همکاریهای اسلامی نیستند که «علیه آزادیهای جهانی» موضع میگیرند، بلکه روسیه نیز به بهانه «ارزشهای سنتی» به این موج پیوسته است.
این سازمان در نهایت هشدار میدهد که جبهه جدیدی برای مبارزه با آزاد اطلاعات در جهان ایجاد شده که نهادهای بینالمللی باید به مقابله با آن بپردازند.
«اطلاعات در قربانگاه مذهب» عنوان این گزارش است که روز جمعه، ۲۲ آذر منتشر شد و در آن وضعیت کشورهای خاورمیانه، آفریقا، آسیا و بخشهایی از اروپا مورد مطالعه و بررسی گزارشگران بدون مرز قرار گرفته است.
در ابتدای این گزارش آمده است: «کشورهای بسیار زیادی وجود دارند که در آن تولیدکنندگان خبر و نوشتجات با نوع بسیار خاص و دهشتناکی از سانسور مواجه هستند که به اسم مذهب یا حتی خدا اعمال میشود. و این امر که رو به تزاید است میخواهد با تکیه بر مفهوم بسیار ذهنی و تعریفناپذیر "احساسات معتقدین" مانع آزادی اطلاعات شود.»
گزارشگران بدون مرز سپس این موضوع را از سه منظر مورد بررسی قرار میدهد که نخستین آنها به رابطه قدرت سیاسی حاکم در کشورها و سسانسور به بهانههای مذهبی میپردازد.
به اعتقاد نویسندگان این گزارش، «چماق مذهب» که علیه روزنامهنگاران و وبلاگنویسان به کار برده میشود بیش از هر چیزی در خدمت منافع سیاسی است و در واقع، سانسور مذهبی به ندرت برای سرکوب مسائلی مانند کفرگویی یا نقض اصول دینی مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارشگران بدون مرز از ایران و امیرنشینهای خلیج فارس به عنوان نمونههایی از این کشورها نام میبرد که در آن روزنامهنگارها به محض آن که مطلبی متفاوت از تبلیغات مذهبی حکومت و روحانیون بیان کنند، «مرتد» خطاب میشوند.
این گزارش وضعیت کشورهایی مانند پاکستان، بنگلادش یا نیجریه را حتی بدتر توصیف میکند و میگوید که اگر روزنامهنگاران در این کشورها جرات به خرج دهند و «سبعیت» یک گروه مسلح اسلامگرا را تقبیح کنند، کشته خواهند شد.
اما بخش دوم گزارش به انواع قوانین تنبیهی در کشورها اختصاص دارد که موضوع آنها مقابله با دین یا احساسات معتقدین است.
گزارشگران بدون مرز مینویسد فقط افراطیترین کشورهای اسلامی برای خروج از دین یا ارتداد جریمه دارند که حتی در برخی موارد این جریمه اعدام خواهد بود.
در عین حال ۳۱ کشور جهان «توهین به مقدسات» را جرم میدانند که از جمله آنها ایتالیا، یونان و ایرلند را میتوان نام برد و ۸۶ کشور هم هستند که در آنجا افترا به مذهب مجازات دارد.
اما از این میان ایران جزو معدود کشورهایی هست که همه این موارد در آن جرم تلقی میشود و حتی برای آنها مجازات اعدام هم به کار میرود. پاکستان، عربستان سعودی، عمان، مصر، سودان و اردن دیگر کشورهایی هستند که شرایطی مشابه با ایران دارند.
اما آخرین بخش نیز گزارش به نتایج دیپلماتیک حضور مذهب در عرصه عمومی در دوران اینترنت و اطلاعات و اخبار جهانیشده میپردازد.
تهیهکنندگان این گزارش مینویسند، عمدهترین تاثیر آن تشکیل کمپینی از کشورهای عضو سازمان همکاریهای اسلامی بوده است که سال ۲۰۰۷ نزدیک بود با تصویب قطعنامهای در سازمان ملل که حتی مورد حمایت کشورهای آتئیستی مانند چین، ویتنام و کوبا بود، آزادی اطلاعات را قربانی کنند.
اشاره این گزارش به قطعنامه «مبارزه با افترا به مذهب» است که کشورهای اسلامی از آن حمایت میکردند در حالی که کشورهای غربی و گروههای حقوق بشری مخالف آن بودهاند و از این رو بحث آن در سازمان ملل متحد فراز و نشیبهای بسیاری داشته است.
گزارشگران بدون مرز سپس تاکید میکند که در حال حاضر تنها اعضای سازمان همکاریهای اسلامی نیستند که «علیه آزادیهای جهانی» موضع میگیرند، بلکه روسیه نیز به بهانه «ارزشهای سنتی» به این موج پیوسته است.
این سازمان در نهایت هشدار میدهد که جبهه جدیدی برای مبارزه با آزاد اطلاعات در جهان ایجاد شده که نهادهای بینالمللی باید به مقابله با آن بپردازند.