غلامحسین محسنی اژه‌ای، معاون اول قوه قضائیه روز پنجم اسفندماه در گفت‌وگو با خبرنگاران در واکنش به درگذشت بهنام محجوبی، درویش زندانی، با بیان اینکه «زندان محدودیت‌های خاص خود را دارد» افزود: «زندانیان ما نسبت به زندانیان دنیا از جهات مختلف وضعیتشان بهتر است».
بهنام محجوبی، زندانی سیاسی و از دراویش گنابادی، زمستان سه سال قبل در پی شرکت در تجمع دراویش گنابادی در تهران بازداشت و به دو سال زندان محکوم شد. او روز ۲۵ بهمن از زندان اوین به بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان لقمان تهران منتقل شد و روز سوم اسفندماه خبر درگذشت او انتشار یافت.
محسنی اژه‌ای درباره «ارفاقاتی که به زندانیان می‌شود»، وضعیت جمهوری اسلامی را «بی‌نظیر» توصیف کرد و گفت: «هیچ کجا به اندازه ایران ارفاق صورت نمی‌گیرد».
آیا ادعای او درست است؟ و وضعیت زندانیان در جمهوری اسلامی از سایر کشورها بهتر است؟ آیا بیشترین «ارفاق‌ها» به زندانیان، نسبت به همه کشورها، در جمهوری اسلامی وجود دارد؟
آمارهای ارائه شده از سوی مقام‌های رسمی در جمهوری اسلامی همگی از شمار بالای زندانیان نسبت به ظرفیت زندان‌ها خبر می‌دهند؛ جمهوری اسلامی یکی از کشورهای دارای بیشترین شمار زندانیان در آسیا است به طوری که زندانیان در دوران حبس با مشکلات متعددی همچون کمبود فضای مسقف، تامین نیازهای بهداشتی و دسترسی به خدمات درمانی روبرو هستند و بودجه کافی برای غذای زندانیان نیز به سختی تامین می‌شود. این در حالی است که در بسیاری از کشورها، زندانیان دوران حبس خود را با انواع امکانات رفاهی، آموزشی و حتی تفریحی می‌گذرانند و در برخی کشورها، با تعریف مجازات‌های جایگزین، اساسا شماری از زندان‌ها برای همیشه برچیده شده‌اند.
از این رو، سخنان غلامحسین محسنی اژه‌ای درباره مقایسه وضعیت زندانیان در جمهوری اسلامی با سایر کشورها، ادعایی اشتباه برانگیز است که به صورت هدفمند، اطلاعات گمراه کننده‌ای به مخاطب ارائه می‌دهد.
از جمله گزارش‌های رسمی درباره وضعیت زندان‌ها در جمهوری اسلامی، مدیرکل قضایی و اجرای احکام سازمان زندان‌های کشور در اردیبهشت‌ماه سال گذشته گفت که «تعداد زندانیان ۲۸درصد بیش از ظرفیت زندان‌ها است».
بهمن‌ماه سال ۱۳۹۷ نیز یک مقام مسئول در سازمان زندان‌ها و اقدامات تامینی و تربیتی كشور، سرانه فضای مسقف هر زندانی در زندان‌های ایران را ۸ و نیم متر مربع اعلام کرد و این شرایط را «مجازات مضاعف برای مددجویان» دانست.
دی‌ماه سال ۱۳۹۶ نیز در یکی از تکان‌دهنده‌ترین گزارش‌ها، مشاور وقت رئیس قوه قضائیه با بیان اینکه «در برخی زندان‌ها دو برابر ظرفیت زندانی نگهداری می‌شود» گفته بود «حتی برای غذای زندانیان نیز پول کافی نداریم». او با اشاره به فرسودگی بسیاری از زندان‌ها، نسبت به تلفات بالای انسانی ناشی از زلزله احتمالی هشدار داد.
طبق آمارهای «مطالعات زندان»، جمهوری اسلامی ششمین کشور آسیایی دارای بالاترین تعداد زندانیان بر اساس جمعیت است.
مجموعه این شرایط بارها با اعتراض نهادهای بین‌المللی مواجه شده است. از جمله، مردادماه گذشته «سازمان عفو بین‌الملل» با انتشار گزارشی، شرایط زندان‌های جمهوری اسلامی را «بیرحمانه» و «غیرانسانی» توصیف و تاکید کرد زندانیان با کمبود شدید امکانات بهداشتی برای مهار ویروس کرونا و درمان مبتلایان مواجه هستند.
پیش از بهنام محجوبی، بسیاری از دیگر زندانیان نیز جان خود را در زندان‌ها از دست دادند؛ علی‌اکبر سعیدی سیرجانی، اکبر محمدی، البرز قاسمی‌شال، امیرحسین حشمت‌ساران، محسن دگمه‌چی و امیدرضا میرصیافی تنها شماری از جان‌باختگان زندانی هستند.
این در حالی است که در بسیاری از کشورها، امکانات فراوانی برای زندانیان در نظر گرفته شده است. از جمله در نروژ، زندانیان در دوران حبس از امکاناتی همچون سوییت خصوصی، کامپیوتر، اینترنت پرسرعت، باشگاه بدنسازی، انواع تجهیزات ورزشی و تفریحی و حتی امکان ماهیگیری بهره‌مند می‌شوند. زندانیان در سوئد نیز از امکاناتی مشابه و فرصت یادگیری موسیقی و آشپزی برخوردارند. حتی رسانه‌های خود جمهوری اسلامی نیز در گزارش‌های متعددی از کیفیت متفاوت زندان‌ها در سایر کشورها نوشته‌اند. از جمله، خبرگزاری ایرنا در شهریورماه سال ۱۳۹۷ با اشاره به «نصف شدن تعداد زندانیان در هلند طی ۱۰ سال گذشته» نوشت که به همین دلیل، بسیاری از زندان‌های هلند تعطیل شدند، تغییر کاربری دادند و یا به کشورهای همسایه اجاره داده شدند.
از این رو، سخنان محسنی اژه‌ای، مبنی بر اینکه «زندانیان ما نسبت به زندانیان دنیا از جهات مختلف وضعیتشان بهتر است» و «هیچ کجا به اندازه ایران به زندانیان ارفاق صورت نمی‌گیرد» ادعایی اشتباه برانگیز درباره کیفیت زندان و وضعیت زندانیان در جمهوری اسلامی و همچنین سایر کشورهاست.
