در حالی که یک پیمان هستهای بین آمریکا و روسیه روز جمعه، یازدهم مرداد، پس از ۳۱ سال منقضی شد شماری از کشورها و چهرههای بینالمللی نسبت به بازگشت مسابقه تسلیحاتی ابراز نگرانی کردهاند.
بر اساس پیمان «منع موشکهای هستهای میانبرد» (INF) که در سال ۱۹۸۸ به امضای رونالد ریگان، رئیس جمهوری آمریکا، و میخائیل گورباچف، رهبر اتحاد جماهیر شوروی، رسید دو طرف متعهد شدند از توسعه، تولید و استقرار موشکهای کروز یا بالستیک زمینی با برد بین ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر خودداری کنند.
مقامهای آمریکا در سالهای اخیر بارها روسیه را به نقض این پیمان متهم کرده بودند و دونالد ترامپ نیز سال گذشته اعلام کرد به دلیل «نقض مکرر این پیمان توسط روسیه»، واشینگتن از آن خارج خواهد شد. روسیه اتهام نقض این پیمان را رد کرده است.
آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد، از هر دو طرف خواسته بود که این پیمان را تمدید کنند و اجازه ندهند جهان «ترمز ارزشمندی را از دست بدهد».
دبیرکل سازمان ملل در عین حال تأکید کرد که عدم تمدید این پیمان نه تنها «تهدید ناشی از موشکهای بالستیک را نخواهد کاست بلکه آن را تشدید خواهد کرد».
با این حال هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، روز جمعه پیشبینی کرد که انقضای پیمان آیاناف به تجدید مسابقه تسلیحاتی در جهان نمیانجامد.
آقای ماس در عین حال با اشاره به اینکه چین در این موضوع کاملا سکوت اختیار کرده است گفت: هرگونه پیمان جایگزین آیاناف باید چین را نیز شامل شود.
میخائیل گورباچف نیز به خبرگزاری روسی اینترفکس گفته است که تصمیم واشنگتن برای خروج از پیمان INF «سیاست جهانی را غیرقابلپیشبینی میکند و هرج و مرج را گسترش خواهد داد».
او همچنین با اشاره به اظهارات مقامهای آمریکایی سرنوشت پیمان «استارت نو» را با ابهام روبهرو کرده است، از دو طرف خواست كه بر حفظ این پیمان «بهعنوان آخرین ستون امنیت استراتژیک جهانی» متمرکز شوند.
پیمان آیاناف به همراه پیمان هستهای دیگری موسوم به «استارت نو» که در سال ۲۰۱۱ بین آمریکا و روسیه امضا شد، دو ستون اصلی کنترل تسلیحات هستهای بین آمریکا و روسیه به شمار میرفت.
پیمان «استارت نو» اوایل سال ۲۰۲۱ به پایان میرسد، مگر آنکه دو طرف آن را تمدید کنند.