روز سوم شهریور اسرائیل ساعات پرتنشی را سپری میکرد؛ اسرائیل آن روز ظاهراً به سه کشور؛ سوریه، لبنان و عراق حمله کرده بود و تنها مسئولیت حمله به سوریه را رسماً پذیرفت، اما نخستوزیر اسرائیل در آن سوی خط در انتظار گفتوگو با دونالد ترامپ بود تا تلاش کند که نگذارد او با وزیر خارجه ایران دیدار کند.
ارتش اسرائیل بامداد آن یکشنبهٔ پر اضطراب در پذیرش مسئولیت حمله به دمشق برای خنثی کردن «قصد ایران در اعزام پهپادهای تهاجمی به آسمان اسرائیل» پیشدستی کرد؛ لبنان اسرائیل را متهم کرد که همان ساعات دو پهپاد تهاجمی را به فراز یک ساختمان متعلق به حزبالله لبنان در بیروت اعزام کرد؛ حشد الشعبی در عراق نیز اسرائیل را متهم کرد که عامل حمله پهپادی ظهر یکشنبه به خودروهای تیپ ۴۵ این سازمان در خاک عراق بودهاست.
حمله به سه کشور در یک شبانهروز را رسانههای جهانی، از پرده برون افتادن رویارویی اسرائیل و ایران در منطقه توصیف کردند؛ امری که نخستوزیر اسرائیل در مورد آن گفته است، دست ارتش کشورش را در مقابله با تهدیدهای ناشی از ایران در هر جای منطقه «باز» گذاشته است.
اما آن روز یکشنبه، خبرِ رسیدن ناگهانی جواد ظریف وزیر خارجه ایران به اجلاس گروه سران هفت کشور صنعتی در فرانسه، سایر موضوعهای مورد بحث در نشست رهبران را تحتالشعاع خود قرار داد و نخستوزیر اسرائیل را نیز سخت به خود مشغول کرد.
بر اساس مجموعهای از گزارشهای انتشاریافته در رسانههای بینالمللی و اسرائیلی، بنیامین نتانیاهو با آگاهی از خبر در راه بودن هواپیمای محمدجواد ظریف به بیاریتز، شهر برگزاری اجلاس سران قدرتها، به تکاپو افتاد تا شخصاً بتواند با دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا گفتوگو کرده و به او بگوید که مبادا با ظریف دیدار کند.
از گزارش روزنامه بریتانیایی اکسپرس در شماره جمعه هشتم شهریور چنین برمیآید که خبر رسیدن ظریف به بیاریتز، اسرائیل را خلع سلاح کرده و نتانیاهو با سراسیمگی، دست به تلفن شد.
بهنوشته اکسپرس، اسرائیل در هراس از برداشته شدن تحریمهای آمریکا علیه ایران، این نگرانی را دارد که این تماسها به دیدار ترامپ با حسن روحانی رئیس جمهوری ایران منجر شود؛ بهویژه آنکه امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه و میزبان اجلاس سران در بیاریتز تأیید کرد که هدف او از این میانجیگری، ملاقات میان روسای جمهوری آمریکا و ایران است.
گزارش شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل بر اساس گفتههای مقامات اسرائیلی و آمریکایی، بدون ذکر نام آنها نیز تأیید کرد که کوشش نتانیاهو در روز یکشنبه گذشته برای شنیدن صدای دونالد ترامپ در آن سوی خط تلفن نتیجهای نداشت.
وبسایت خبری آمریکایی اکسیوس نیز پنجشنبه هشتم شهریور نوشت، اگر ترامپ پاسخ تلفن نتانیاهو را میداد، نخستوزیر اسرائیل میخواست رئیس جمهوری آمریکا را قانع کند که با وزیر خارجه ایران دیدار نکند.
براساس این گزارش، نظر به علاقه آقای ترامپ به دیدارهای غیرمتعارف، اسرائیل آن روز نگران شد که امانوئل مکرون آقای ترامپ را راضی کند که یک دیدار ناگهانی با ظریف داشته باشد.
به نوشته اکسیوس، مقامات دفتر نخستوزیری آن روز تلاش کردند با سایر مقامات آمریکایی تماس بگیرند تا وقتی برای گفتوگوی تلفنی میان نتانیاهو با رئیس جمهوری آمریکا بگیرند اما پاسخ گرفتند که آقای ترامپ بخاطر دیدارهای سطح بالا در اجلاس مشغولتر از آن است که فرصت مکالمه تلفنی داشته باشد.
نتانیاهو اما با مایک پنس معاون رئیس جمهوری و مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا گفتوگوی تلفنی کرد؛ سپس هر دو مقام ارشد آمریکایی در بیانیههایی بر حمایت آمریکا از اسرائیل در دفاع از خود «در برابر ایران» تأکید کردند.
اما به گزارش شبکه ۱۳ تلویزیون اسرائیل، ارزیابی دولت نتانیاهو این است که ازسرگیری مذاکرات میان آمریکا و ایران، تنها مسئله زمان است و حتی نه زمانی دور، و ترامپ و روحانی تنها «در حال چانهزنی بر سر شرایط» چنین مذاکرهای هستند.
شبکه ۱۳ گفت که کابینه اسرائیل مباحثاتی در مورد مذاکرات احتمالی آمریکا- ایران داشته و وزیران حاضر در آن نگران بودهاند که ممکن است ترامپ «بدون آنکه گشایشی واقعی حاصل شود»، و «مانند دیپلماسیاش در قبال کره شمالی» تسهیلاتی در تحریمها علیه ایران برقرار کند و از فشار تحریمها بر ایران کاسته شود.
در همین حال، «یک وزیر اسرائیلی» بدون ذکر نام به شبکه ۱۳ گفت، «توانایی ما در رویارویی با دونالد ترامپ محدود است زیرا نتانیاهو تمایل ندارد علیه رئیس جمهوری آمریکا که با او مناسبات نزدیکی دارد، کار کند».
نتانیاهو اما با باراک اوباما رئیس جمهوری پیشین آمریکا علناً مقابله کرده بود؛ او مذاکرات وقت آمریکا با ایران را شدیداً نکوهش میکرد؛ و زمانی کوتاه پیش از دستیابی قدرتهای جهانی با ایران به توافق هستهای، در میان ناخشنودی عمیق باراک اوباما به کنگره رفت و سخنرانی کرد؛ و بعد از حصول برجام در ژوئن ۲۰۱۵ تا روز آخر ریاست جمهوری اوباما تنها منتقد قوی برجام باقی ماند.
به نوشته تایمز اسرائیل، دفتر نخستوزیری اسرائیل و کاخ سفید در خصوص گزارشهای رسانههای اسرائیلی و آمریکایی در خصوص تکاپوی نتانیاهو برای سخن گفتن تلفنی با ترامپ و بیحاصل بودن آن، سکوت کردهاند.
آقای ترامپ گفته بود که مکرون او را یک روز پیش در جریان دعوت از ظریف برای حضور در اجلاس بیاریتز قرار داد اما برای انجام ملاقات میان خود او با ظریف «زود بود».
به نوشته اکسیوس، عدم ملاقات آقای ترامپ با ظریف ارتباطی با تقلا و پیام نتانیاهو نداشت و وقتی اسرائیل فهمید که خود آقای ترامپ تمایلی به این دیدار نداشته آرام شد اما هنوز نگران تماسهای احتمالی بعدی میان آمریکا و ایران، از جمله در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در هفتههای آینده است.
اما به نظر میرسد ناخشنودی نخستوزیر اسرائیل متوجه فرانسه، مبتکر پل زدن بر اختلافات ایران و آمریکا نیز هست.
به گزارش خبرگزاری رویترز و بر اساس بیانیه دفتر نخستوزیری اسرائیل، نتانیاهو شامگاه جمعه هشتم شهریور در تماس تلفنی امانوئل مکرون به او گفت که وقت خوبی برای مذاکره با ایران نیست، و توصیه کرد که از چنین گفتوگوهایی دوری شود.
توییتر نتانیاهو اعلام کرده که تماس تلفنی جمعه شب به ابتکار مکرون انجام شد؛ اما نگفته که آیا این پاسخ به تلفن احتمالی روزهای پیشین او برای گفتوگو با رئیس جمهوری فرانسه بوده یا نه.
نتانیاهو در مکالمه با مکرون، همانند دو تماس تلفنی روزهای گذشته با معاون رئیس جمهوری و وزیر خارجه آمریکا، حکومت ایران را متهم کرد که نیروهای متحد خود در منطقه را علیه اسرائیل بسیج و تجهیز میکند و بویژه فنآوری دقیق کردن موشکی را در اختیار حزبالله گذاشتهاست.
در اسرائیل که تنها دو هفته و اندی تا انتخابات ۲۶ شهریور فاصله دارد، تنها نتانیاهو نیست که از احتمال دیدار ترامپ با مقامات ایران نگران است.
اهود باراک نخستوزیر پیشین و یکی از رهبران جناح اپوزیسیون و منتقد سخت نتانیاهو نیز در روزهای گذشته گفت او این احتمال را میبیند که «مذاکرات و لبخندها و دست دادنها و در آغوش گرفتنهای رئیس جمهوری آمریکا با کیم جونگ اون رهبر کره شمالی، در مورد ایران نیز تکرار شود».
اما اهود باراک انگشت اتهام را نیز متوجه نتانیاهو کرده و گفته است «او زیاده از حد به ترامپ وابسته شده است».
با وجود این، برخی کارشناسان امور ایران در اسرائیل مانند عوزی رابی احتمال دیدار ترامپ با روحانی را رد کردند؛ رابی گفتهاست که تنها تصمیمگیرنده چنین تماس و دیدارهایی، آیتالله علی خامنهای است و بعید است که رهبر جمهوری اسلامی ایران با آن موافقت کند.
نشریه اینترنتی «خط حزبالله» که از سوی دفتر رهبر ایران منتشر میشود، در آخرین شماره خود اظهارات سال گذشته آیتالله خامنهای در آستانه نشست پارسال مجمع عمومی سازمان ملل را یادآور شد که در دیدار با حسن روحانی و هیئت دولت او گفت، «اینکه حالا باز بعضی زمزمه شروع کردهاند که در حاشیه اجلاس مجمع عمومی، ممکن است مذاکره انجام بگیرد، این بهطور قطع منتفی است»... «حالا آقای رئیس جمهور که هیچ، وزیر خارجه و عناصر وزارت خارجه هم همینجور».
حسن روحانی که یک روز بعد از اجلاس بیاریتز گفته بود حاضر است «به خاطر منافع ملی و بهبود وضع مردم با هر کسی دیدار کند» در روزهای بعد از آن تأکید کرد که آمریکا باید تحریمها علیه ایران را پیش از هر مذاکره جدیدی بردارد. دولت ایران نیز رسماً تأکید کرده که پیششرط هر مذاکره، بازگشت آمریکا به برجام است.
پس از آن نیز حسن روحانی ضمن اعلام این نکته که «تصمیمی برای مذاکره دوجانبه با آمریکا نداریم» گفت که اصول سیاستهای ما را رهبری مشخص میکند و در مسائل ملی اختلافی وجود ندارد».
دونالد ترامپ ۱۷ ماه پیش با این استدلال که برجام مانع از دستیابی ایران به توانایی هستهای نمیشود، از آن خارج شد و برای رسیدن به توافقی جدید و جامع با ایران، که «همه موارد نگرانی» از عملکرد رژیم ایران را برطرف کند، مذاکرات تازه را پیشنهاد میکند.