ایران و روسیه در جریان سفر روز چهارشنبه ۱۰ آبان ماه ولادیمر پوتین به تهران، شش تفاهم‌نامه نفت و گاز امضا کردند که در صورت عملیاتی شدن، ارزش آنها به ده‌ها میلیارد دلار می‌رسد.
این قراردادها میان وزیران نفت دو کشور، همچنین شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های «گازپروم» و «روس نفت» امضا شد.
اکنون شرکت گازپروم در سایت رسمی خود به جزئیات تفاهم‌نامه‌های امضا شده با ایران پرداخته و اعلام کرده‌است که این توافقات نه تنها توسعه میادین گازی ایران، بلکه صادرات آن به پاکستان، هند و تولید گاز مایع «ال‌ان‌جی» و فراورده‌های پتروشیمی را دربر می‌گیرد.
بر اساس این گزارش، دو تفاهم‌نامه‌ای که میان این شرکت و ایران امضا شده‌است، شامل همکاری‌های مشترک برای توسعه میدان‌های گازی ایران، حمل آن از طریق ساخت خط لوله دریایی به پاکستان و هند، همچنین ساخت تجهیزات مایع‌سازی گاز برای صادرات به بازارهای جهانی و تولید فراورده‌های پتروشیمی است.
این گزارش اشاره‌ای به نام میادین گازی ایران نکرده‌است، اما گازپروم هم اکنون دو میدان «فرزاد بی» و «کیش» را مطالعه می‌کند.
پیشتر هند پیشنهاد داده بود که میدان «فرزاد بی» را توسعه دهد و گاز آن را از طریق خط لوله و بستر دریا به هند منتقل کند یا اینکه تجهیزات مایع‌سازی گاز راه‌اندازی کرده و از طریق تانکرهای «ال‌ان‌جی» گاز را دریافت کند. ارزش این پروژه تا ۱۲ میلیارد دلار عنوان شده بود. ایران اعلام کرده بود که قیمت پیشنهادی هند برای تولید و انتقال گاز برای ایران صرفه اقتصادی ندارد.
میدان کیش نیز بعد از میدان پارس جنوبی، بزرگترین میدان گازی ایران است که از اوایل دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد توسعه آن شروع شد، اما تاکنون پیشرفت بسیار اندکی داشته‌است. تاکنون بیش از ۶۶۰ میلیون دلار در این پروژه سرمایه‌گذاری شده و فاز اول آن نیاز به ۱٫۵۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دیگر است تا روزانه ۲۸ میلیون متر مکعب تولید گاز داشته باشد.
گازپروم می‌گوید که با شرکت ملی نفت ایران مطالعه امکان‌سنجی ساخت خط لوله از بستر دریا به پاکستان و هند را آغاز خواهد کرد.
بر اساس این گزارش، توافقنامه امضا شده میان گازپروم و سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران نیز شامل مطالعه امکان ساخت مشترک کارخانه تولید گاز مایع برای صادرات گاز به بازارهای جهانی، همچنین پالایش و استفاده از گاز برای تولید محصولات پتروشیمی در داخل کشور است.
شرکت «روس نفت» نیز در سایت رسمی خود به امضای دو تفاهم‌نامه با ایران برای توسعه میدان‌های نفتی اشاره کرده‌است. ایگور سچین مدیر عامل این شرکت روسی نیز چهارشنبه اعلام کرده بود که ارزش پروژها حدود ۳۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود که هدف از آن تولید سالانه ۵۵ میلیون تن (روزانه ۱٫۱ میلیون بشکه) نفت خام است.
قبلاً شرکت‌های روسی «لوک اویل»، «زاروبژنفت»، «تات نفت» و «گازپروم نفت» هفت توافقنامه برای توسعه میادین منصوری، آب تیمور، آبان، پایدار غرب، چشمه‌خوش، چنگوله و دهلران امضا کرده بودند.
ذخایر درجای این میادین نزدیک ۴۰ میلیارد بشکه است که بجز میدان چنگوله، بقیه میادین هم اکنون تولید نفت دارند، اما ایران می‌خواهد تولید این میدان‌ها را افزایش دهد.
به‌رغم شمار بالای توافق‌نامه‌های امضا شده، دو کشور هنوز قراردادی برای توسعه میادین نفت و گاز ایران امضا نکرده‌اند. توافقنامه بر خلاف قرارداد طرفین را ملزم به اجرای پروژه نمی‌کند و صرفاً چهارچوب و زمینه‌ای برای مذاکرات بیشتر و رسیدن به مرحله قرارداد است.
