سخنگوی «جنرالالکتریک» آمریکا به خبرگزاری رویترز گفته این شرکت معافیتهای لازم از تحریمها را برای حضور در تحقیقات مربوط به هواپیمای اوکراینی که هدف پدافند هوایی سپاه قرار گرفت، «دریافت کرده است».
چندی پیش استیو منوچین، وزیر خزانهداری ایالات متحده، از نهادهای اصلی اجراکننده تحریمها علیه ایران، گفته بود معافیتها از تحریم صادر خواهند شد.
جنرالالکتریک به همراه شرکت فرانسوی «سفران»، سازنده موتور هواپیما هستند. پروژه مشترک این دو شرکت با نام «سیافام» سازنده موتورهای نسل جدید بوئینگ ۷۳۷ -هواپیمایی که سرنگون شد- و برخی دیگر هواپیماها از جمله ایرباس ۳۲۰ است.
بنا بر تحریمهای واشینگتن علیه ایران، دفتر کنترل داراییهای خزانهداری آمریکا، «اوفک»، باید به بازرسان آمریکایی اجازه تحقیق در مورد سقوط بوئینگ هواپیمایی اوکراین را بدهد، در عین حال که سفر احتمالی آنها به ایران نیز منوط به اجازه این نهاد است.
اما طی روزهای گذشته اظهارات مختلف و گاه متناقضی در مورد روند تحقیقات بیان شدهاست.
حسن رضاییفر، مدیر کل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی کشوری، در حالیکه اعلام کرده بود تهران فناوری لازم برای پیاده کردن اطلاعات جعبه سیاه هواپیما را ندارد، اما در عین حال در ۲۸ دی اظهار کرد «برنامهای برای ارسال آن به کشور دوم» هم ندارد.
از سوی دیگر جاستین ترودو، نخست وزیر کانادا، از ایران خواسته تا اجازه دهد جعبه سیاه هواپیما برای بررسی به فرانسه فرستاده شود.
آقای ترودو گفته مسئله این نیست که کارشناسان به ایران بروند یا متخصصان در آنجا باشند یا نه، مسئله این است که پیادهسازی اطلاعات نیازمند فناوریهاییست که در ایران موجود نیست.
پیشتر در جریان دیدار فرانسوا فیلیپ شامپانی، وزیر خارجه کانادا، با محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، آقای شامپانی خواسته بود ایران هرچه سریعتر جعبههای سیاه را به فرانسه یا اوکراین تحویل دهد.
با این حال مقامهای جمهوری اسلامی به موضعگیریهای مقامهای کانادایی و دیگر کشورهای پیگیر در این زمینه نیز معترض شدهاند. بهطوری که سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته «برخی کشورها که اتباعشان در این سانحه از دست رفتند، حرفهایی را میزنند، ولی صاحب عزای اصلی ما هستیم».
مقامهای جمهوری اسلامی طی سه روز پس از سقوط هواپیما، شلیک موشک به آن را رد میکردند، و در عین حال شماری از آنها از جمله مشاور رئیسجمهوری ایران، به رسانهها و خبرنگاران نیز در مورد انتشار گزارشها در این مورد هشدار داده بود.
در نهایت پس از اظهارات مقامهای بینالمللی مانند نخستوزیر کانادا، و انتشار پیدرپی گزارشها در رسانههای بینالمللی در مورد سقوط هواپیما، ستاد مشترک نیروهای مسلح اعلام کرد هواپیما «در نتیجه خطای انسانی» هدف موشک قرار گرفتهاست.
تمامی ۱۷۶ سرنشین هواپیما جان خود را از دست دادند که بیشتر آنها ایرانی و ایرانیکانادایی بودند.
این رخداد در روزی اتفاق افتاد که سپاه در جریان «انتقامگیری» از کشتهشدن قاسم سلیمانی به دستور دونالد ترامپ، دست به حمله موشکی به دو پایگاه مورد استفاده آمریکا در عراق زد. واشینگتن میگوید حمله موشکی تلفات انسانی نداشت.