فولکر ترایر، رئیس تجارت خارجی اتاق صنایع و بازرگانی آلمان، روز یک‌شنبه (۲۶ مه - ۵ خرداد) گفت که از ۱۲۰ شرکت آلمانی که در ایران فعال بوده‌اند، اکنون تنها ۶۰ شرکت در ایران باقی مانده‌اند.
او که در مصاحبه‌ای با روزنامه هاندلزبلات آلمان سخن می‌گفت افزود که در سه‌ماهه اول امسال، صادرات آلمان به ایران نسبت به مدت مشابه پارسال ۵۰ درصد کاهش یافته و در عین حال صادرات ایران به آلمان نیز حدود ۴۲ درصد کاهش نشان می‌دهد.
به گفته آقای ترایر، صادرات آلمان به ایران از ماه ژانویه با افتی چشمگیر به حدود ۳۳۹ میلیون یورو در ماه مارس رسیده‌است.
بنا به گزارش اتاق صنایع و بازرگانی آلمان، اقلام اصلی صادراتی آلمان به ایران در سال ۲۰۱۸ میلادی به ترتیب اهمیت عبارت بودند از ماشین‌آلات، دستگاه‌های مختلف و ابزار مکانیکی به اضافه فرآورده‌های دارویی، محصولات الکترونیکی و ابزار نوری و خودرو.
اتاق صنایع و بازرگانی آلمان می‌گوید که ایران در دهه ۱۹۷۰ دومین بازار مهم صادراتی برای آلمان در خارج از اروپا بود. اولین بازار مهم در آن دهه در خارج از اروپا برای آلمان، ایالات متحده بود.
اما پس از انقلاب ایران این اهمیت ایران کاهش یافت به‌طوری که در سال گذشته میلادی ایران ۶۲مین طرف مهم تجاری آلمان بود. بنا به گزارش اتاق صنایع و بازرگانی آلمان، حجم صادرات آلمان به ایران در سه ماه نخست سال جاری به حد صادرات آلمان به کشورهایی نظیر قزاقستان و بلاروس تنزل کرده‌است.
این در حالی است که پس از به امضا رسیدن برجام، ایران به عنوان یک بازار مهم آینده برای شرکت‌های آلمانی مطرح شد و قراردادهایی زیادی نیز در این رابطه امضا شد.
اتاق صنایع و بازرگانی آلمان در ادامه می‌گوید که در سه‌ماهه نخست سال جاری میلادی، ایران کالاهایی به ارزش ۶۰ میلیون یورو به آلمان صادر کرده‌است که مهم‌ترین آنها پسته و خشکبار بوده‌است. بنا بر این گزارش، سوخت فسیلی، پوست و روده گوسفند، فرش و آهن و فولاد از دیگر اقلام صادراتی ایران به آلمان هستند.
فولکر ترایر به روزنامه هاندلزبلات گفت که اتاق بازرگانی آلمان و ایران پیش‌بینی می‌کند که تولید ناخالص داخلی ایران امسال پنج درصد و سال آینده ۱۰ درصد کاهش پیدا کند و این روند را «مأیوس‌کننده» توصیف کرد.
به غیر از آلمان، صادرات فرانسه و ایتالیا نیز به‌عنوان دومین و سومین صادرکننده اروپایی عمده کالا به ایران نیز بیش از نصف کاهش یافته است.
صادرات ایران به این کشورها نیز به شدت افت داشته، چرا که بخش اعظم صادرات ایران به فرانسه و ایتالیا نفت خام بود، اما این کشورها در نیمه دوم ۲۰۱۸ بخاطر تحریم‌های اروپا نفتی از ایران نخریدند.
پنج صادرکننده اصلی کالا به ایران در اتحادیه اروپا (میلیون یورو):
داگمار فون بوهن‌اشتاین، یکی از مسئولان اتاق صنایع و بازرگانی آلمان، روز ۶ اوت سال گذشته در گفت‌وگو با روزنامه «راینیشه پست» گفت که «مشکل اصلی شرکت‌های آلمانی فعال در ایران مسئله پوشش معاملات از طریق بیمه هرمس و جبران خسارات احتمالی نیست. بزرگ‌ترین معضل یافتن بانکی است که از طریق آن بتوان از طور قانونی و مشروع معاملات با ایران را انجام داد.»
یکی از آخرین امید برخی شرکت‌ها برای ادامه فعالیت در ایران کانال مالی موسوم به اینس‌تکس بوده اما این سازوکار تا به حال اجرایی نشده‌است.
بریتانیا، فرانسه و آلمان که همراه با ایالات متحده، چین و روسیه در سال ۲۰۱۵ توافق هسته‌ای با ایران را امضا کردند، علی‌رغم خروج آمریکا از این توافق بر حفظ آن اصرار دارند و می‌خواهند که با باز گذاشتن راه‌های تجارت با تهران، مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شوند.
سه قدرت اروپایی در این راستا تلاش می‌کنند سازوکاری موسوم به اینس‌تکس را برای تجارت با ایران راه‌اندازی کنند که امکان فروش کالاهای اساسی مانند غذا و دارو را فراهم می‌آورد. اما این سازوکار هنوز اجرایی نشده است.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، به تازگی با ذکر این که «اروپایی‌ها فقط به برجام آویزان شده‌اند و اقدامی برای حفظ آن نمی‌کنند» گفت که بعید است اروپایی‌ها اینس‌تکس را هم اجرایی کنند.
در همین حال، برایان هوک، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا در امور ایران، نیز در گفت‌وگویی اختصاصی با رادیو فردا ضمن ابراز شک و تردید از عملی شدن نهایی اینس‌تکس، گفت که «ایرانی‌ها نظام مالی شفافی را پیاده نکرده‌اند که به عملی شدن اینس‌تکس کمک کند؛ بنابراین به‌راستی اصلاً مطمئن نیستم که عملی شود.»
