مرگ یحیی سِنوار تنها چندماه پس از انتصاب او به عنوان رهبر ارشد حماس، با وجود آنکه ضعف این گروه افراطی را برجسته میکند، ممکن است تأثیر عمدهای بر روند جنگ در نوار غزه نداشته باشد.
مقامهای اسرائیلی روز پنجشنبه ۲۶ مهر کشته شدن یحیی سنوار بهدست سربازان این کشور را رسماً تأیید کردند. او رهبر این گروه افراطی بود که از سوی ایالات متحده و اروپا تروریستی شناخته میشود.
سنوار ۶۲ ساله متهم به سازماندهی و هدایت حمله مرگبار حماس به اسرائیل در ۱۵ مهر پارسال بود که باعث شد نام او در صدر فهرست اهداف حملات اسرائیل قرار گیرد.
موفقیت تاکتیکی اسرائیل برای ادامهٔ جنگ
لوکاس وِبِر، تحلیلگر اطلاعات تهدید در مرکز فناوری علیه تروریسم، میگوید مرگ رهبر حماس میزان بالای تغییرات در میان اعضای ارشد این گروه افراطی و همچنین «پوشش اطلاعاتی بسیار عمیق اسرائیل و تواناییاش در ضربه سریع در هنگام شناسایی اهداف ارزشمند» را نشان میدهد.
آقای وبر زمان کشته شدن یحیی سِنوار را هم قابل توجه دانست، زیرا اسرائیل در حال تجدید حملات خود در شمال غزه و گسترش عملیات نظامی علیه حزبالله، متحد حماس، در جنوب لبنان است.
او گفت: «این به عنوان یک موفقیت تاکتیکی تلقی میشود. اسرائیل هدفی با ارزش را در زمانی از بین برد که آنها به نوعی به حمایت داخلی برای گسترش کارزار نظامی داخلی و خارجی خود نیاز داشتند.»
با این حال لوکاس وبر در مورد تأثیری که مرگ سنوار بر پایان جنگ در غزه میتواند داشته باشد، تردید دارد.
او با تأکید بر تجربه زیاد و جایگاه بالای سنوار در حماس و در میان طرفدارانش گفت: «فکر نمیکنم که کشتن او مسیر درگیری را به هیچ وجه به صورت اساسی تغییر دهد.»
این تحلیلگر در ادامه گفت: «حماس در حدود یک سال پس از تهاجم تلافیجویانهٔ اسرائیل به غزه همچنان در حال جنگیدن است و شکست دادن این گروه افراطی دشوار خواهد بود.»
از نظر او مرگ سنوار ممکن است مستلزم «تغییر جهتگیری» در سیاستهای حماس شود اما در تلاشهای اسرائیل برای پیروزی در جنگ «بسیار تأثیرگذار» نخواهد بود.
دو پیامد احتمالی مرگ سِنوار
تاناسیس کامبیانیس، مدیر اندیشکدهٔ «بنیاد قرن» مستقر در ایالات متحده، نیز در این زمینه میگوید ارزیابی تأثیر مرگ سنوار بر توانایی حماس در غزه برای باقی ماندن در قدرت دشوار است.
اما او معتقد است که این واقعه دو پیامد را بهدنبال خواهد داشت: «ابتدا اسرائیل جرأت میکند تا با شدت بیشتری نابودی کامل حماس و غزه را دنبال کند و نکته دیگر که مثبتتر است اینکه، این مرگ فضایی برای مذاکرات ایجاد میکند تا در واقع به پایان درگیری منجر شود.»
مدیر اندیشکدهٔ بنیاد قرن در ادامه میگوید نه حماس و نه اسرائیل تا این لحظه علاقهٔ جدی برای پایان دادن به جنگ از خود نشان ندادهاند و هر دو طرف ادامهٔ جنگ را به نفع خود میدانند.
تاناسیس کامبیانیس همچنین گفت: «مرگ سِنوار میتواند کمی فضا را پویاتر کند و فرصتی به وجود آورد که حماس یا تسلیم شود یا به نوعی با مذاکره به توافقی برسد که تا امروز رهبری آن واقعاً تمایلی به دنبال کردنش نداشته است.»
او در انتها دو احتمال را پیش روی حماس میبیند: «ما شاهد بودهایم که پس از دورههای افراطگرایی شدید، افراد عملگراتری بر روی کار آمدهاند و همچنین دیدهایم که در برخی جناحها یا احزاب افراد حتی بیشتر بر مواضع خود پافشاری کردهاند و با کشته شدن هر رهبر، جانشین او حتی سرسختتر بوده است.»
تریتا پارسی، یکی از بنیانگذاران موسسه «کوئینسی برای دولتهای مسئول»، هم در این زمینه هشدار داد که ایدهٔ تشکیل حماس، «یعنی تشکیل دولت فلسطینی تنها از طریق مقاومت مسلحانه علیه اسرائیل ممکن است، نه تنها از بین نرفته بلکه احتمالاً رشد کرده است».
او افزود: «بمباران بیرویهٔ اسرائیل در غزه و کشتار گسترده غیرنظامیان، از جمله گرسنگی اجباری، احتمالاً باعث رادیکالیزه شدن مردم فلسطین شده و زمینه بیشتری برای جذب نیرو توسط حماس را فراهم کرده است.»