همزمان با آغاز نشست دو روزه سران اتحادیه اروپا در گرانادای اسپانیا، دولت اسلواکی، کنترلهای مرزی با مجارستان را از سر گرفت. براتیسلاوا این تصمیم را در پاسخ به اقدام مشابه همسایگانش، شامل اتریش، لهستان و جمهوری چک اعلام کرد.
این سه کشور از روز پنجشنبه سیزدهم مهر دستکم به مدت ۱۰ روز کنترلهای مرزی با اسلواکی را با هدف مقابله با موج فزاینده ورود مهاجران، بهخصوص از کشورهای آفریقایی و خاورمیانه از سر میگیرند.
مهاجران غیرقانونی، عمدتاً از اسلواکی، بهعنوان کشوری برای عبور به سمت اروپای غربی استفاده میکنند. به گفته ایوان شیمکو وزیر کشور اسلواکی، این کشور در ۹ ماه اول سال جاری میلادی، نزدیک به ۴۰ هزار پناهجو را ثبتنام کرده؛ آماری که ۱۱ برابر میزان سال گذشته است.
تحولات فوق بخشی از نخستین واکنشها به توافق دیروز کشورهای اتحادیه اروپا درباره چگونگی مدیریت مهاجرت نامتوازن، بهخصوص در دورههای اوجگیری شدید موج مهاجرت، است؛ توافقی که با هدف ساماندهی مقررات مهاجرتی اتحادیه، پیش از انتخابات سال آینده پارلمان اروپا به دست آمد.
روز چهارشنبه اعضای اتحادیه اروپا در مورد «مقررات اضطراری» مرتبط با تدابیر فوقالعادهای که کشورها مجازند، در صورت روبرو شدن با موج ناگهانی و فزاینده پناهجویان در مرزهایشان، بهکار گیرند، توافق کردند. به این ترتیب، حالا هریک از ۲۷ کشور عضو، در صورت مواجهه با چنین شرایطی میتوانند به تنهایی با پارلمان اروپا به مذاکره بنشینند.
ایجاد مراکز بررسی درخواستهای پناهجویی در مرزهای بیرونی اتحادیه اروپا هم، از جمله مفاد توافق چهارشنبه بود. بدین ترتیب، در زمان مراجعه پناهجویان، درخواست و مدارک آنان، پیش از ورود به اتحادیه اروپا بررسی خواهد شد. ضمن اینکه احتمال بازداشت پناهجویان، تا زمان تکمیل بررسی درخواستشان هم در نظر گرفته شدهاست.
بر اساس توافق تازه، کشورهایی همچون ایتالیا که از مسیر دریای مدیترانه، با تعداد قابل توجهی از پناهجویان روبهرو هستند، میتوانند روند بررسی درخواستهای پناهجویی را تسریع کرده و در زمینه اسکان پناهجویان یا برطرفکردن نیازهای مالی، از دیگر اعضای اتحادیه درخواست کمک کنند.
هفته پیش، کشمکش بین ایتالیا و آلمان، مانع دستیابی اعضا به توافق شده بود، اما تغییر برخی مفاد پیشنویس توافق، منجر به رضایت اکثر اعضا از جمله این دو کشور شد.
دیروز، نمایندگان لهستان و مجارستان که بهشدت با پذیرفتن پناهجویان آفریقایی و خاورمیانهای مخالفاند، به توافق تازه رأی منفی دادند. رأی کشورهای اتریش، اسلواکی و جمهوری چک هم ممتنع بود.
سال آینده و بهدنبال شروع به کار دورههای جدید پارلمان و کمیسیون اروپا، مجارستان و سپس لهستان، دو کشور با دولتهای مخالف مهاجرپذیری، ریاست دورهای اتحادیه اروپا را عهدهدار خواهند شد؛ موضوعی که اهمیت دستیابی به توافق جدید، پیش از انتخابات پیش رو را، دوچندان کرده بود.
انتخابات پارلمان اروپا، در ماه ژوئن سال ۲۰۲۴ (خرداد ۱۴۰۳) برگزار خواهد شد.