طرح مورد حمایت دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، برای تأمین هزینههای دولت فدرال در سه ماه آینده در نشست پنجشنبهشب کنگره رأی کافی اعضای مجلس نمایندگان را به دست نیاورد و به این ترتیب احتمال تعطیلی دولت بیشتر شد.
طرح ارائهشده برای تصویب به رأی دستکم دوسومِ اعضای مجلس نمایندگان نیاز داشت، اما ۱۷۴ تن از آن حمایت کردند و ۲۳۵ نماینده به آن رأی مخالف دادند.
نشست کنگره در پنجشنبهشب ۲۹ آذر بر سر بودجهٔ دولت فدرال برای سه ماه پیشرو شاهد صحنههایی از کشمکش سیاسی نهتنها میان دموکراتها با جمهوریخواهان بلکه میان خود همحزبیهای آقای ترامپ بود.
اگر تا پیش از روز شنبه یکم دی ماه توافق بر سر تأمین هزینههای کوتاهمدت دولت فدرال به دست نیاید، دولت تعطیل خواهد شد و در آستانهٔ کریسمس ممکن است پرداخت حقوق حدوداً دو میلیون کارمند دولت به تعویق بیفتد.
مایک جانسون، رئیس جمهوریخواه مجلس نمایندگان، تأکید کرده که روز جمعه کوشش برای دستیابی به راهحل ادامه خواهد یافت.
ایلان ماسک، که از سوی دونالد ترامپ بهعنوان یکی از دو مسئول یک نهاد جدید برای بهبود کارآیی دولت تعیین شده، از اعضای مجلس نمایندگان خواسته بود بهجای طرحی که اواسط این هفته هر دو حزب دموکرات و جمهوریخواه بر سر آن توافق کرده بودند، طرح تازهای تنظیم کنند.
طرح تازه همچنین رقم بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار کمک برای بلایای طبیعی در ایالتهای طوفانزده را در نظر گرفته بود.
به درخواست دونالد ترامپ، در طرحی که تنظیم شد، سقف بدهی و میزان استقراض دولت فدرال برای ارائهٔ خدمات بهمدت دو سال از چهار سال دوران ریاستجمهوری بعدی او تعلیق میشد، اما ۳۸ عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان نیز همراه با دموکراتها طرح را رد کردند.
محدودیت زمانی بدهی فعلی دولت فدرال روز اول ژانویه ۲۰۲۵ (۱۶ دیماه) منقضی میشود و آقای ترامپ مایل بود پیش از ورودش به کاخ سفید در یکم بهمن این مشکل حل شده باشد.
واکنش دونالد ترامپ
دونالد ترامپ، پس از رد شدن طرح در مجلس نمایندگان، در پستی در شبکه اجتماعی «سوشال تروث» نوشت که کنگره باید از «سقف بدهی مضحک» خلاص شود یا آن را شاید تا سال ۲۰۲۹ تمدید کند.
او همچنین افزود «بدون این، ما هرگز توافق نخواهیم کرد و باید به فشار بر هر کس که رئیسجمهور است، توجه کرد».
آسوشیتدپرس، رأیگیری شامگاه پنجشنبه در مجلس نمایندگان را شتابزده با طغیان خشم بر سر یک «بحران خودساخته» توصیف کرده است.
موضوع ایلان ماسک و نمایندگان از هر دو حزب
براساس این گزارش، جمهوریخواهان ۲۴ ساعت را صرف مباحثات داخلی میان خود کرده بودند تا برخی از یاران مخالفشان را قانع کنند که با طرح تازه موافقت کنند.
این خبرگزاری همچنین نوشته است که دموکراتها نیز عجلهای برای خشنود کردن دونالد ترامپ و ایلان ماسک نداشتند.
ایلان ماسک، در واکنش به این ماجرا، در شبکهٔ ایکس نوشت مسئولیت تعطیلی دولت کاملاً بر عهده حکیم جفریز، رهبر دموکراتهای مجلس نمایندگان است.
آقای جفریز طرح ردشده را «مضحک» نامیده و گفته که دموکراتها خواهان تصویب طرح قبلی هستند که جمهوریخواهان نیز از آن حمایت کرده بودند.
در این میان، جیدی (جیمز دیوید) ونس، معاون دونالد ترامپ نیز که حامی طرح تازه بود، دموکراتها را در تعطیل شدن احتمالی دولت مقصر خواند.
نمایندگان دموکرات با نکوهش دخالت ایلان ماسک در طرحی که پیشتر مورد اجماع دو حزب بود، گفتند او یک کلان میلیاردر و ناآگاه از رنج مردمی است که به مرخصی بدون حقوق میروند. یکی از نمایندگان دموکرات با طعنه گفت «رئیسجمهور ماسک» خواهان طرح تازه بود.
چیپ روی، نمایندهٔ جمهوریخواه تگزاس، نیز که به طرح رأی منفی داده بود، گفت «شرمآور است» که نویسندگان طرح به انباشت بدهیهای دولت بیتوجه هستند.
رد این طرح در حالی بود که دونالد ترامپ روز پنجشنبه در پیامی با عنوان «موفقیت در واشینگتن» نوشته بود مایک جانسون، رئیس مجلس، و نمایندگان به «یک توافق بسیار خوب دست یافتهاند».
آقای ترامپ بهطور تلویحی هشدار داده که ادامهٔ ریاست مایک جانسون بر مجلس نمایندگان به عملکرد «قاطع» او در دستیابی به یک راهحل راحت برای این طرح بستگی دارد. او همچنین گفته است آقای جانسون و برخی نمایندگان جمهوریخواه که ممکن است با او مخالفت کنند، در انتخاب دورهٔ بعدی خود «با مشکل» روبهرو شوند.
کارین ژان پییر، سخنگوی دولت دموکرات مستقر در کاخ سفید، گفت جو بایدن از توافق دوحزبی برای ادامهٔ کار دولت حمایت میکند، «نه مرحمت میلیاردرها» که در آخرین ساعت ارائه شده است.
با اینکه جمهوریخواهان در جریان انتخابات ماه پیش هم در مجلس نمایندگان و هم در مجلس سنای کنگره اکثر کرسیها را به دست آوردند اما رد شدن طرح موردنظر ایلان ماسک و جیدی ونس در مجلس نمایندگان از هماکنون بهعنوان محکی برای ثبات سیاسی کنگره و میزان همکاری آن با دولت ترامپ ارزیابی شده است.
تعطیلی دولت فدرال در آستانهٔ سال نو میلادی در آمریکا سابقه داشته است. آقای ترامپ در نخستین دورهٔ ریاستجمهوریاش طولانیترین تعطیلی دولت فدرال در تاریخ این کشور را در آغاز سال ۲۰۱۸ تجربه کرد که ۳۵ روز طول کشید.
او دو سال بعد نیز تعطیلی دولت در سال ۲۰۲۰ را درحالیکه بحران همهگیری کووید-۱۹ تازه آغاز شده بود، با اجماع دوحزبی به پایان رساند.