براساس گزارش سالانه مربوط به شاخص آزادی بشر در جهان، که روز پنجشنبه منتشر شد، در حالی که ۷۰ کشور در جهان وضعیت حقوق بشر خود را بهبود بخشیده‌اند، ایران در میان ۱۶۲ کشور در جایگاه ۱۵۴ قرار گرفته است. رتبه ایران در گزارش پیشین شاخص آزادی بشر هم همان ۱۵۴ بود، البته در میان ۱۵۹ کشور.
گزارش تازه شاخص آزادی بشر با همکاری مؤسسه تحقیقاتی کاتو در واشینگتن، مؤسسه فریزر در کانادا، و بنیاد فردریک نیومن تهیه شده است.
از لحاظ شاخص آزادی بشر پارسال سوئیس در صدر جدول بود، اما امسال نیوزیلند صدرنشین شده و بعد از آن سوئیس و هنگ‌کنگ قرار دارند. در بدترین جایگاه‌ها نیز به ترتیب از آخر سوریه، ونزوئلا، یمن، سودان، عراق، مصر، لیبی، الجزیره و ایران قرار دارند.
این رتبه‌بندی بر اساس مؤلفه‌های گوناگون انجام شده‌است. سه شاخص عمده در تعیین رتبه آزادی‌های انسانی مربوط به آزادی‌های شخصی، آزادی‌های اقتصادی و آزادی‌های حقوق بشری است.
این رتبه‌بندی‌ها از صفر تا ۱۰ انجام شده که رتبه‌های بالا نشان‌دهنده آزادی‌های انسانی بیشتر است.
رتبه ایران ۵٫۱ است و در برخی شاخص‌ها، مانند آزادی‌های شخصی، آزادی اجتماع و اعتراض، حاکمیت قانون و موارد مربوط به جنسیت و اعتقادات، رتبه‌های به مراتب نازل‌تری را به دست آورده است و در مواردی مانند تروریسم، قتل و امنیت، رتبه ۷٫۱ به دست آورده که اگرچه مقداری بالا است، اما نسبت به ده سال گذشته این شاخص برای ایران حدود ۸ بود. به عبارتی در این زمینه نیز ایران عقب رفته است.
در کل، ایران در سال ۲۰۰۸ رتبه ۵٫۲۹ از لحاظ آزادی بشر داشت که در اواخر دوره دوم ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد به ۴٫۶۵ نیز سقوط کرد، اما دوباره مقداری بهبود یافت و سپس متوقف شد.
آمریکا که پارسال با شش درجه ارتقاء از رتبه ۲۴ به رتبه ۱۷ صعود کرده بود، امسال نیز بهبود وضعیت داشت و به رتبه ۱۵ رسید.
شاخص آزادی بشر یک برداشت و فرایافت اجتماعی است که با توجه به شأن انسان‌ها، آزادی‌های منفی و فقدان محدودیت‌های اجباری برای تعیین آن در نظر گرفته می‌شود. از آنجایی که آزادی ماهیتاً باارزش است و نقش مهمی را در توسعه آنسان‌ها بازی می‌کند، تعیین شاخص آن برای کشورها و جوامع نیاز به دقت فراوان دارد.
شاخص آزادی بشر مبنا و نقطه اتکایی است که می‌تواند به بررسی بی‌طرفانه روابط بین آزادی و دیگر پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی کمک کند.
