به گفته یک کارشناس جمعیت، شرایط اقتصادی تازهای که در ایران ایجاد شده احتمالا بروز «موج جدید مهاجرت» از کشور را در پی خواهد داشت.
بهرام صلواتی، عضو هیأت علمی «مؤسسه مطالعات جمعیتی» وابسته به وزارت علوم، به خبرگزاری ایلنا گفته است که در حال حاضر اطلاع دقیقی از این «موج جدید مهاجرت» در دست نیست و جزئیات آن ناروشن است.
آقای صلواتی که همچنین مدیر «گروه مهاجرت» در یک پژوهشکده وابسته به دانشگاه صنعتی شریف است، گفته است «با توجه به شرایط اقتصادی پیشآمده» ممکن است «عدهای ترغیب شوند که مهاجرت کنند» و حتی کسانی که به داخل کشور برگشتهاند نیز ترغیب شوند «دوباره به خارج از کشور برگردند».
با اینکه مقامهای وزارت خارجه آمریکا از بازگشت تحریمها علیه ایران در دو نوبت ۱۳ مرداد و ۱۳ آبان خبر دادهاند، با این حال در ماههای اخیر اقتصاد ایران دشتخوش نوسانات بازار ارز، افزایش بهای طلا و سکه، و همچنین گرانی بهای مسکن و برخی اقلام خوراکی بوده است.
کمآبی و قطعی مکرر برق در نقاط مختلف ایران نیز در ماههای اخیر به نارضایتیها دامن زده است.
از سوی دیگر از بین «مؤسسات مالی و اعتباری غیرمجاز» تنها پرونده یکی از آنها موسوم به «مؤسسه ثامن الحجج» به مرحله رسیدگی قضایی رسیده و انتشار گزارش این دادگاه در روزنامه شرق انبوهی از واکنشها را برانگیخت.
بهرام صلواتی همچنین با استناد به نتایج یک تحقیق درباره «تمایل به مهاجرت» که از سوی «مؤسسه گالوپ» انجام شد گفته است که در سال ۲۰۱۵ حدود یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از ایرانیان تمایل به مهاجرت از کشور داشتند.
این مقام مسئول همچنین میزان بیکاری در بین جوانان تحصیلکرده را ۲۰ درصد ذکر کرده و گفته است که در حال حاضر، ۵۱ هزار و ۶۰۰ دانشجوی ایرانی در کشورهای مختلف دنیا در حال تحصیل هستند.
با این حال آقای صلواتی با ابراز نگرانی از اینکه مقصدهای دانشگاهی ایرانیان از آمریکا و کانادا به کشورهایی مانند فیلیپین و هند تغییر یافته است، خواستار ارزیابی انگیزههای این نوع مهاجرتها شد.
وی با این حال گفته است: «وقتی امکان بهرهمندی از نیروهای اقتصادی داخل کشور وجود ندارد، گزینه بهینه این خواهد بود که از مواهب اقتصادی حضور آنها در بازارهای اقتصادی سایر نقاط دنیا استفاده شود».
حدود سه هفته پیش نیز در پی سقوط ارزش ریال، محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت ایران، در سخنانی که موجی از انتقادها را به دنبال داشت از ایرانیان خارج از کشور خواسته بود که سرمایه خود را به داخل کشور منتقل کنند و دیگر شهروندان هم طلا و ارز اندوخته خود را وارد بازار کنند.
شماری از کاربران در شبکههای اجتماعی این سخنان را نشانه «بیخبری مسئولان از وضعیت معیشتی شهروندان» دانستند و شماری دیگر نیز به هزینههای حضور ایران در سوریه و دیگر کشورهای منطقه اشاره کردند.