در جریان اعتراضهای اخیر در حدود ۱۰۰ شهر ایران، ۲۲ تن کشته شدند و دستکم دو تن دیگر نیز در زندانها جان خود را از دست دادند که مقامهای ایران این دو مورد را «خودکشی» اعلام کردند. علاوه بر این موارد، هزاران تن نیز در جریان این اعتراضها بازداشت شدند که مقامهای قضایی ایران، تعداد دقیق و اسامی این افراد را اعلام نکردهاند.
عاصمه جهانگیر، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران، از مقامهای جمهوری اسلامی خواستار انجام تحقیقات درباره کشتهشدگان و رسیدگی به وضعیت بازداشتشدگان اعتراضهای اخیر در ایران شده است.
در گفتوگویی اختصاصی با رادیو فردا، خانم جهانگیر از جمله به تشریح دیدگاه خود درباره برگزاری تجمعات اعتراضی در ایران پرداخته است.
خانم جهانگیر، همان طور که میدانید طی روزهای گذشته در حدود ۱۰۰ شهر ایران تظاهرات اعتراضی برگزار شد و شهروندان ایران در این تجمعات اعتراضهایی را نسبت به مسائل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی مطرح کردند، اما این تجمعات با واکنش نیروهای امنیتی و انتظامی مواجه شد و مقامهای ایران این اعتراضها را آشوب و اغتشاش توصیف کردند. نظر شما در این باره چیست؟
همه ما در شورای حقوق بشر سازمان ملل و همین طور من به عنوان گزارشگر ویژه سازمان ملل برای ایران معتقدیم که مردم ایران حق دارند تجمعات اعتراضی مسالمتآمیز برگزار کنند اما گزارشها حاکی است که حکومت ایران در قبال معترضان با خشونت رفتار کرده. ما از مقامهای ایران خواستیم که از اِعمال خشونت پرهیز کنند.
حدود ۲۲ تن در جریان این اعتراضها در ایران کشته شدند و دستکم دو تن دیگر هم در بازداشتگاهها جان خود را از دست دادند که البته مقامهای ایران این دو مورد را «خودکشی» اعلام کردند. درخواست شما از مقامهای ایران چیست؟
ما در بیانیهای که در همین باره صادر کردیم توضیح دادیم که خطر خشونت و بدرفتاری همه بازداشتشدگان اعتراضهای اخیر در ایران را تهدید میکند.
اما در مورد افرادی که گزارش شده در زندان جان خود را از دست دادهاند ما به طور مشخص خواستار انجام تحقیقاتی دقیق در این باره شدیم.
مقامهای ایران این دو مورد مرگ در زندانها را «خودکشی» اعلام کردند و گفتند در این باره فیلمی هم موجود است که از نظر ما این ویدئوها باید منتشر شوند و در دسترس عموم قرار گیرند.
علاوه بر این موارد، هزاران تن از معترضان در جریان این تجمعات در شهرهای مختلف ایران بازداشت شدند که آمار و اطلاعات دقیقی از این افراد موجود نیست. شما برای به دست آوردن اطلاعاتی از این افراد اقدامی انجام دادهاید؟
ابتدا باید بگویم که ما نگران همه بازداشتشدهها هستیم و درخواست کردهایم که مقامهای ایران اسامی افراد بازداشتشده را منتشر کنند. ما همچنین نگران آن دسته از بازداشتشدگان هستیم که قوه قضاییه آنان را به سازماندهی و رهبری این تجمعات متهم کرده و اعلام کرده که این افراد باید مجازات شوند.
ما همواره در گزارشهایمان نگرانی خود را درباره تهدید و بدرفتاری در زندانها و بازداشتهای خودسرانه در ایران ابراز کردهایم.
درباره وقایع اخیر در ایران هم بیانیهای صادر کردیم که روی وبسایت شورای حقوق بشر منتشر شده است.
از همان روزهای اول که اعتراضها در ایران شروع شد، مقامهای ایران اقدام به فیلترینگ پیامرسانها کردند و گزارشهایی هم از محدودیت دسترسی به اینترنت در ایران منتشر شد، شما در این باره با مقامهای ایران تماسی داشتید یا اقدامی کردهاید؟
ما چندین بار درباره فیلترینگ شبکههای اجتماعی و پیامرسانهای تلفنهای همراه و نیز ایجاد محدودیت برای دسترسی شهروندان ایرانی به اینترنت صحبت کردیم و از مقامهای ایران خواستهایم که به این محدودیتها پایان دهند و آنها در پاسخ گفتهاند که این محدودیتها به تدریج برداشته خواهد شد.
با توجه به وقایع اخیر، شما برنامهای برای سفر به ایران دارید که از نزدیک وضعیت بازداشتشدگان و چگونگی مرگ کشتهشدگان این اعتراضها را بررسی کنید؟
بله من مجددا درخواست کردم که مقامهای ایران به من ویزا بدهند تا بتوانم به ایران سفر کنم اما این درخواست مجددا رد شده است و در پاسخ به ما گفتهاند که دولت ایران سمت گزارشگر ویژه سازمان ملل برای حقوق بشر در ایران را به رسمیت نمیشناسد و آنها حتی نمیخواهند در این باره با ما وارد تعامل شوند.