نيکلاس برنز، معاون سياسی وزير خارجه آمريکا، که از او به عنوان طراح گفت و گوهای آمريکا با ايران ياد می شود، در گفت وگو با راديو فردا، گفت که گفت وگوهای ايران آمريکا فقط به موضوع عراق محدود می شود و قرار نيست شروعی برای عادی شدن روابط ايران و آمريکا باشد.
وی همچنين اشاره کرد که مشکلات ايران و آمريکا فراتر از اين است که با گفت و گو ميان سفيران دو کشور درعراق، حل شود. آقای برنز، همچنين همکاری های تازه ايران با آژانس را ناکافی دانست و گفت که اين همکاری ها، مانع تلاش جامعه بين المللی برای جلوگيری از دستيابی جمهوری اسلامی، به بمب اتمی نمی شود.
آقای برنز، دليل گفت وگوها با ايران، الان و پس از ۲۷ سال قطع هرگونه رابطه ديپلماتيک چيست؟ با توجه به اين که، دولت فعلی جمهوری اسلامی، مشکلات اساسی باسياست خارجی دولت آمريکا دارد، دليل شروع گفت وگوها با ايران چيست؟
ما تصميم گرفتيم سفير ايران در عراق، با رايان کراکر، سفير ما در عراق گفت و گو کنند. دليل آن هم خيلی ساده بود، اين که ايران در محدود کردن و مقابله با تروريسم به اندازه کافی فعال نيست و از ايران بخواهيم که نقش مثبت و بهتری برای کمک به دولت عراق بازی کند. ما باور داريم که ايران، فناوری پيشرفته بمب های انفجاری کنار جاده را به شبه نظاميان شيعه می دهد و اين گروه های شيعه، از اين بمب ها عليه نيروهای نظامی آمريکا در عراق استفاده می کنند. رييس جمهوری آمريکا هم به اين مسئله اشاره کرد و ما می خواستيم ايرانی ها به طور مستقيم و از زبان خود ما بشنوند که بايد اين فعاليت ها را متوقف کنند. ما همچنين از ايران خواستيم تا به فعاليت های تروريستی در ناحيه مرزی دوکشور پايان دهند چرا که اين گروه ها از درون ايران، حمايت می شوند. يک برنامه جامع برای گفت و گو با ايران طراحی شده که متمرکز بر اوضاع امنيتی عراق است و تلاش برای اين که عراق در صلح و آرامش باشد. مشکلات ما با ايران، فراتر از اين هاست. بيشتر کشورهای دنيا باور دارند که ايران در پی دستيابی به بمب اتمی است و برای اين کار به غنی سازی اورانيوم در نطنز ادامه می دهد. دنيا مخالف اين کار ايران است و دو قطعنامه شورای امنيت با اجماع کامل و تحت بند هفتم منشور سازمان ملل عليه ايران صادر شده است. ايران از معدود کشورهای دنيا است که تا به حال دو قطعنامه تحريمی ذيل بند هفتم گرفته، که يک مشکل اساسی است. ما منتظريم مقامات ايران، غنی سازی اورانيوم را متوقف کنند. همچنين ما منتظريم آنها به جای ادامه غنی سازی، آن را متوقف کرده و با اتحاديه اروپا، آمريکا، چين و روسيه، مذاکره کنند. ما اين پيشنهاد را به آنها داديم که ايرانی ها آن را رد کردند. موضوع فعاليت های اتمی ايران برای ما خيلی مهم است و ديگر موضوع مهم، حمايت ايران از گروه های تروريستی در خاورميانه است و اين که ايران اين گروه ها را تجهيز می کنند. دليل اين که صلح در خاورميانه شکل نمی گيرد هم، همين مسئله است و اين که حماس، حزب الله و گروه های شبه نظامی شيعه از سوی ايران، مسلح و حمايت می شوند. مسايل زيادی بين ايران و آمريکا است که بايد حل شوند.
چه دليلی وجود دارد که ايران در شرايط فعلی با آمريکا، همکاری کند؟
ما نمی دانيم که ايران همکاری می کند يا نه، ما اين پيشنهاد را در حال حاضر آزمايش می کنيم. ما به ايرانی ها در بغداد گفتيم که ما دنبال اين نيامده ايم که فقط حرف های خوب و قشنگ بشنويم و ما می خواهيم عمل کردن به اين حرف ها را ببينيم. ما می خواهيم ببينيم که ايران نقش موثری در برقراری صلح در عراق بازی می کند. ما رفتار ايران را بر اساس عملکرد آنها می سنجيم. درباره پرونده اتمی هم، منتظريم که ايران، فعاليت های غنی سازی خود را در نطنز متوقف کند. به تازه گی، فعاليت هايی را شاهد هستيم که ايران می خواهد با آژانس بين المللی انرژی اتمی همکاری کند و به مسايلی که پاسخ نداده، جواب بدهد. حدود دو يا سه سال است که ايران به پرسش های آژانس درباره تاسيسات آب سنگين اراک، درباره سانتريفوژهای پی دو، و بازرسی های کامل آژانس، جواب نداده است. حالا هم فقط همکاری با آژانس و پاسخ دادن به اين پرسش ها، کافی نيست. حتی اگر ايران بگويد که قصد دارد با آژانس همکاری کامل داشته باشد، اين فقط به اين معنی است که ايران می خواهد به سوال هايی است که چند سال است پاسخ نداده، جواب بدهد. نشانه همکاری ايران، از نظر ما، اين است که غنی سازی در نطنز را متوقف کند. اگر هم ايران اين کار را نکند، قطعنامه سوم شورای امنيت در راه است. مهم نيست که ايران چقدر با آژانس همکاری می کند، اما اگر فعاليت های غنی سازی در ايران متوقف نشود، مه به تحريم ايران ادامه می دهيم چرا که برای ما يک مسئله اساسی است.
اگر به هر دليلی، آمريکا و ايران به همکاری مشترک برای کنترل اوضاع در عراق برسند، آيا آمريکا حاضر است در مقابل چيزی به ايران بدهد؟ به عبارت ديگر، آيا امکان رسيدن به يک معامله ميان ايران و آمريکا، امکان پذير است؟
ما هيچ معامله ای با ايران نداريم، هيچ بده و بستانی هم ميان ايران و آمريکا در ميان نيست. ايران بايد تلاش بيشتری برای برقراری صلح و امنيت در عراق کند. ايران بايد برای اتحاد سياسی عراق و همکاری شيعيان با سنی ها و کردها، کمک کند. ايران کمکی نمی کند و بايد برای خنثی کردن تروريست ها در ميان گروه های شيعه عراق، تلاش خيلی بيشتری بکند. ما به هيچ کشوری جايزه نمی دهيم برای اين که کارهايی را نکنند که اصلا نبايد انجام می داده اند.
امکان قرار قراردادن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست گروه های تروريستی نشانه چيست؟
هيچ نظری درباره اين مسئله ندارم. سخنگوی وزارت خارجه آمريکا هم در آخرين جلسه خود با خبرنگاران، گفت که درباره اين مسئله اظهار نظر نمی کند و از آن جايی که اين مسئله هنوز از سوی دولت آمريکا در دستور کار قرار نگرفته، درباره آن اظهارنظر نمی کنم.
گفتيد که آمريکا در گفت و گوهای خود با ايران، نگرانی ها و انتظارات خود را به طرف ايرانی منتقل می کند. از طرف ديگر می گوييد که امکان وقوع هيچ گونه معامله ای ميان ايران وآمريکا وجود ندارد. آيا می توانيم اين گونه نتيجه بگيريم که شما فقط خواسته های خود را به ايران ديکته می کنيد يا اين که راه انتخابی هم برای ايران وجود دارد؟
شايد بتوان اين طور فکر کرد که ايران بهتر است در کنار يک عراق امن و آرام باشد. ايران همسايه عراق است و نبايد شاهد ناامنی های عراق باشد. ما از دولت ايران می خواهيم که تلاش بيشتری در مقابله با حرکت گروه های تروريستی داشته باشد و به افرادی که می خواهند در عراق آرامش برقرار کنند، کمک کند. برنامه ما، همکاری امنيتی است و برای همين هم، گفت و گوها درباره عراق را با ايران، آغاز کرديم. اما به دو مسئله ای که اشاره کردم، برمی گردم و بار ديگر می گويم که کشورهای دنيا، در برابر تلاش ايران به دستيابی به بمب اتمی، متحد شده اند. آمريکا مخالف حق مردم ايران برای دستيابی به انرژی صلح آميز هسته ای نيست. همه مردم به آن نياز دارند به ويژه اين که سوخت فسيلی اين روزها خيلی گران است و موضوع گرمايش زمين هم مطرح است. آمريکا، چين، اتحاديه اروپا و روسيه، به ايران اين پيشنهاد را دادند که تاسيسات اتمی صلح آميز برای ايران بسازند چرا که قصد ما اين است که حق مشروع مردم ايران را محترم بشماريم و به آنها برق اتمی بدهيم و کمک کنيم تا وضعيت اقتصادی آنها بهتر شود. ما از تلاش برای اين که مقامات دولت ايران را از ساخت بمب اتمی منصرف کنيم، عقب نشينی نمی کنيم چرا که ايران مخالف هرگونه برقراری صلح در خاورميانه است.
شنوندگان راديو فردا و خوانندگان وب سايت راديو فردا هم بهتر است بدانند که کشورهايی چون هند، مصر، آفريقای جنوبی، اندونزی و برزيل هم به تحريم ايران رای دادند. چرا که هيچ کشوری خواهان دستيابی ايران به بمب اتمی نيست.
دستيابی ايران به بمب اتمی، برهم زننده امنيت منطقه است. مردم ايران بدانند که ما مخالف حق آنها نيستيم و ما درک می کنيم که مردم ايران حق دارند از فناوری هسته ای برخوردار باشند. برای همين هم، آمريکا، چين، روسيه و اتحاديه اروپا، به خاوير سولانا ماموريت دادند که از آقای لاريجانی بخواهد که پای ميز مذاکرات بنشيند. ما می خواهيم با ايران صحبت کنيم و می خواهيم که اين مسئله از راه ديپلماتيک حل شود و حاضر به همکاری با ايران برای دستيابی به انرژی صلح آميز هستيم اما با دستيابی ايران به بمب اتمی، مخالفيم. مقامات جمهوری اسلامی به مردم ايران می گويند که آمريکا و ديگر کشورهای دنيا، مخالف دستيابی ايران به انرژی صلح آميز هسته ای هستند. اين حرف به هيچ وجه درست نيست. بهتر است به بسته پيشنهادی ما به ايران مراجعه کنيد که روی وب سايت وزارت خارجه آمريکا و يا وب سايت وزارت خارجه روسيه هم موجود است. ما به ايران پيشنهاد کرديم که تاسيسات صلح آميز هسته ای داشته باشند و می خواهم اين نکته را به خوانندگان وب سايت و شنوندگان راديو فردا هم بگويم.
درباره بودجه ۷۵ ميليون دلاری آمريکا برای گسترش دموکراسی در ايران می خواهم بپرسم. ايالات متحده آمريکا قصد دارد با اين بودجه، چه چيزی را به دست آورد؟
آمريکا درک می کند که ايران کشوری است که مردم آن، نگاه های مختلفی به حکومت آن کشور دارند. مردم ايران خواهان آزادی هستند و به دنبال حکومتی هستند که آنها را سرکوب نکند. حکومت ايران، سالانه، تعداد زيادی از هنرمندان و روشنفکران و روزنامه نگاران را به زندان می اندازد. مردم ايران هم مانند همه مردم دنيا، به دنبال آزادی های دموکراتيک هستند. ما اميدواريم که مردم ايران هم از اين آزادی ها برخوردار شوند اما در حال حاضر، اين بودجه که توسط کنگره آمريکا تصويب شده را برای چند منظور به کار می گيريم. تلاش ما اين است، که مردم ايران و آمريکا همديگر را بهتر بشناسند. ما علاقمنديم که تعداد بيشتری از دانشجويان ايرانی را در دانشگاه های آمريکا ببينيم. برنامه های زيادی داشته ايم تا متخصصان بهداشت و يا کارشناسان مقابله با فجايع طبيعی آمريکا، با همتايان ايرانی خود تماس داشته باشند و با آنها گفت و گو کنند. ما هنرمندان ايرانی زيادی را به آمريکا دعوت کرده ايم. تيم کشتی آمريکا در زمستان گذشته به ايران رفت تا در يک تورنمنت ورزشی مهم شرکت کنند. تلاش ما اين است که تماس بيشتری، ميان مردم ايران و آمريکا باشد وبخشی از اين بودجه صرف همين هدف می شود. ما سعی داريم در اين کار موفق شويم و اميدوارم شنوندگان راديو فردا هم درک کنند که چقدر مردم آمريکا به مردم ايران علاقه دارند و چقدر برای آنها، آرزوی خوبی و خوشی دارند. آرزو داريم که حکومت جمهوری اسلامی، سياست بهتری می داشت و در برنامه اتمی و حمايت از گروه های تروريستی، راه ديگری انتخاب می کرد. اما ايران، پول و سلاح به حزب الله می دهد، ايران، پول و سلاح به گروه های شبه نظامی شيعه درعراق می دهد و بيشترين کمک نظامی و مالی را به حماس می کند. ايران به گروه هايی کمک می کند که کار آنها، تروريسم است. اين کار، برهم زننده ثبات منطقه است و تمامی کشورهای منطقه خاورميانه، مخالف اين کار ايران هستند. نتيجه اين کارها اين است که کشورهای عربی منطقه، نگران سياست های جمهوری اسلامی هستند و نگرانی آمريکا و اتحاديه اروپا هم، همين است و اميدواريم که ايران، اين فعاليت ها را متوقف کند. نمی دانم شنوندگان راديو فردا و يا خوانند گان وب سايت راديو فردا اين را می دانند يا نه، اما در دومين قطعنامه شورای امنيت عليه ايران که در ۲۴ مارس ۲۰۰۷ و با اجماع کامل تصويب شد، آمده است که ايران، حق دادن سلاح به هيچ کشوری را ندارد. اما جمهوری اسلامی، هنوز به اين کار در لبنان، غزه، و عراق ادامه می دهد. اميدوارم مردم ايران بدانند که حکومت جمهوری اسلامی، برهم زننده صلح و ثبات در منطقه است. خيلی مهم است که مردم ايران، دستيابی آزاد به اخبار و اطلاعات درست و صحيح داشته باشند و از اين فرصت استفاده کرده و از راديو فردا و همکاران آن قدردانی می کنم که گام مهمی در جهت برقراری صلح و پيشرفت در منطقه انجام می دهند.
آقای برنز، بحث گفت و گوهای ايران و آمريکا در سطح سفيران در عراق، موضوعی است که در ايران، آزادانه به آن پرداخته نمی شود. مردم ايران، می خواهند بدانند که قرار است نتيجه اين مذاکرات چه باشد؟ آيا قرار است با اين گفت وگوها، روابط دو کشور به سمت عادی شدن روابط برود يا اين که اين گفت وگوها فقط مقطعی است و نتيجه ای از آن حاصل نمی شود.
«ما رفتار مقامات ايرانی را قضاوت می کنيم و نه گفته های آنها را. من نمی توانم روابط عادی ميان ايران و آمريکا را تصور کنم آن هم پيش از اين که مشکلات بزرگ ميان دو کشور حل شود. ايران بايد تلاش برای دستيابی به بمب اتمی را کنار بگذارد و بايد از حمايت از گروه های تروريستی در خاورميانه، دست بردارد و نقش مهم تر و مثبت تری در عراق، ايفا کند. برای اطلاع مردم ايران، بايد بگويم که سفير ما در عراق، با سفير جمهوری اسلامی در عراق گفت و گوهايی انجام داد و از ايران خواست تا از حمايت از گروه های شبه نظامی و تروريست دست بردارد. رابطه ايران و آمريکا، هنوز هم خيلی سخت و دشوار است چرا که ۲۷ سال است که دوطرف رابطه ديپلماتيک ندارند. اما مردم ايران بايد بدانند که دولت جمهوری اسلامی در انزوا است آنهم به خاطر پرونده هسته ای و حمايت از گروه های تروريستی. حتی کشورهای عضو جنبش غيرمتعهدها که از سال های ۱۹۵۰ شکل گرفته و به صورت عمومی و رسمی از ايران حمايت نمی کنند. مردم ايران بايد بدانند که وقتی هند، برزيل، اندونزی، آفريقای جنوبی و مصر به تحريم ايران رای می دهند، نشانه اين است که جمهوری اسلامی، راه به اشتباه رفته است. صادقانه بگويم که رفتار جمهوری اسلامی برای ملت ايران فقط شرم به بارآورده چرا که دولت جمهوری اسلامی، سياست تخريب را درپيش گرفته است. از راديو فردا تشکر می کنم و سپاسگزارم که اين وقت را در اختيار من گذاشتيد و برای تمامی دست اندرکاران راديو فردا، آرزوی موفقيت دارم.
