حدود سه ماه پس از مخالفت ایران با تعویض کارت حافظه دوربینهای تاسیسات کرج، سفیر ایران در لندن گفت ممکن است در جریان حمله تابستان امسال به این سایت، این دوربینها هک شده و از آن برای حمله استفاده شده باشد و ایران در حال تحقیق درباره این موضوع است.
حمله به شرکت تکنولوژی سانتریفیوژ ایران (تِسا) واقع در کرج که ایران آن را به اسرائيل نسبت داده، اوایل تیرماه امسال رخ داد و پس از آن ایران با وجود توافق با آژانس در روز ۲۲ شهریور، به بازرسان آژانس انرژی اتمی اجازه تعویض کارت حافظه دوربینهای این مجموعه را نداد.
مقامهای دولت ایران پیش از این اشاره کرده بودند که به دلیل تحقیقات امنیتی اجازه بازدید نمیدهند، ولی علاوه بر آن، استدلال کرده بود که در این مرکز مواد هستهای وجود ندارد و به همین دلیل به آژانس اجازه دسترسی به آن داده نمیشود٬ چرا که مشمول قوانین پادمانی نمیشود.
رسانههای ایران میگویند، تاسیسات تسا با طراحی و تولید ماشینهای سانتریفیوژ نسل جدید که با سرعت بسیار بالاتری غنیسازی اورانیوم را انجام میدهند نقش مهمی در پیشبرد برنامه هستهای جمهوری اسلامی ایران دارد.
بازرسی از تاسیسات کرج در ماههای اخیر به یک موضوع اختلافبرانگیز مهم در روابط ایران و آژانس تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری بلومبرگ در روز جمعه، ۱۹ آذرماه،، محسن بهاروند، سفیر ایران در لندن، گفته است آژانس بینالمللی انرژی اتمی باید تا پایان تحقیقات ایران در این زمینه صبر کند.
او توضیحی درباره زمان تحقیقات نداده و شواهدی نیز درباره احتمال هک شدن دوربینها ارائه نداده است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی٬ گفته است تعویض تجهیزات نظارتی و بازرسی از سایت کرج برای این نهاد یک چالش است و دیگر نظارت آژانس بر برنامه هستهای ایران کامل و بیکم و کاست نیست و احتمال دارد که جهان هرگز نتواند «تصویر کامل» آن چه ایرانیها کردهاند را به دست بیاورد.
او همچنین گفته است هرچند هیچ نشانهای در دست نیست که ایران در حال مسابقه به سوی بمب اتم باشد، اما نگاهی به وضعیت کره شمالی میتواند کمک کند تا فهمید چه چیز در خطر است.
ناظران آژانس در سال ۲۰۰۹ از کره شمالی اخراج شدند و الان این باور وجود دارد که این کشور دهها موشک اتمی دارد.
آقای گروسی همچنین با اشاره به این که در تاسیسات کرج سانتریفیوژهایی برای برنامه غنیسازی اورانیوم تولید میشود، گفته است بدون اطلاع دقیق از این سایت، آژانس نمیتواند گزارش دقیقی درباره وضعیت برنامه هستهای ایران به مذاکرهکنندگان در وین ارائه بدهد.
روزنامه آمریکایی والاستریت جورنال روز سهشنبه ۲۵ آبان خبر داد ایران تولید سانتریفیوژهای پیشرفته در سایت کرج را که در حمله پهپادی منتسب به سازمان جاسوسی اسرائیل آسیب دیده بود، از سرگرفته است.
بر اساس این گزارش، ایران با بازیابی توان تولید دستگاههای گریز از مرکز برای غنیسازی اورانیوم، پس از حمله ۵ ماه پیش، دستکم ۱۷۰ سانتریفیوژ پیشرفته جدید در سایت کرج تولید کرده است.
ایران و کشورهای حاضر در برجام با مشارکت غیرمستقیم آمریکا، تاکنون هفت دور مذاکره برای احیای برجام که شامل لغو بخشی از تحریمهای آمریکا علیه ایران و بازگشت ایران به اجرای کامل تعهدات هستهای خود میشود، انجام دادهاند و دور هشتم مذاکرات در حال حاضر در وین در جریان است.
دولت آمریکا نیز با اشاره به مشکلات موجود بین ایران و آژانس، اوایل آذرماه امسال هشدار داد چنانچه جمهوری اسلامی ایران به عدم همکاری با آژانس ادامه دهد، نشست فوقالعاده برای رسیدگی به «این بحران» تشکیل خواهد شد.
مقامهای حکومت ایران میگویند «تمام تلاش خود را به منظور رفع نگرانیهای فنی آژانس به کار گرفتهاند»، ولی مقامهای آژانس گزارش دادهاند ایران کماکان برای حل چالش کرج و همچنین پاسخ به پرسشهایی درباره منشا و مکان فعلی مواد یا تجهیزات هستهای که در سه مکان اعلامنشده وجود داشته و همچنین مکان و فعالیتهای مربوط به ذخیره اورانیوم طبیعی در قالب دیسک فلزی که با چهارمین مکان اعلام نشده مرتبط است، همکاری نمیکند.