وزیر کشور ایران از ورود وزارت اطلاعات به موضوع استخراج ارز دیجیتال (بیتکوین) خبر داده است تا به گفته وی، از «سوءاستفاده» جلوگیری شود.
به گفته عبدالرضا رحمانی فضلی این موضوع در جلسه ستاد مبارزه با قاچاق کالا مطرح شده است.
بیت کوین، پول یا ارز دیجیتالی است که در قالب یک کد یا رمز کامپیوتری، با محاسبات سنگین و زمانبر ریاضی به دست میآید. شبکه این ارز دیجیتال به صورت غیر متمرکز و کاربر به کاربر است. هیچ شخص یا نهادی این شبکه را کنترل نمیکند.
استخراج این ارز دیجیتال در ماههای اخیر به یک موضوع مهم در رسانهها و اقتصاد ایران تبدیل شده است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، وزیر کشور ایران روز دوشنبه ۱۷ تیرماه اعلام کرد که بعد از رواج استخراج بیتکوین در ایران، استفاده غیرقانونی از برق، به «موضوع نگرانکنندهای» تبدیل شده است.
وزارت نیرو روز ۱۵ خرداد اعلام کرد که سه واحد استخراج ارز دیجیتال در سه مرکز صنعتی را «شناسایی» و برق این مراکز را قطع کرده است.
بر اساس گزارشها، یکی از این مراکز «هفت مگاوات یعنی حدود ۴۰ درصد توان تولید نیروگاه برقآبی سد طالقان» برق مصرف میکرده است.
خبرگزاری ایسنا نیز در روزهای اخیر در چند گزارش از قطع برق ۵۰ واحد تولید بیتکوین در استان مرکزی، کشف ۲۷۷ دستگاه در آذربایجان شرقی و کشف ۱۲۶ دستگاه در کرمانشاه و کشف ۱۶ واحد تولید بیتکوین در زنجان خبر داده است.
این واحدهای استخراج ارزهای دیجیتال با استقرار در مراکز صنعتی، از برق با تعرفه ارزان برای تولید ارز دیجیتال استفاده میکردند.
اوایل ماه جاری معاون وزیر نیرو گفت تعداد زیادی از واحدهای استخراج بیتکوین در ایران فعالاند و برخی از آنها در «مدارس و مساجد» قرار دارند که برق رایگان دریافت میکنند.
۱۲خرداد امسال نیز فاطمه ذوالقدر، نایب رئیس اول کمیسیون فرهنگی مجلس، از «سوءاستفاده از انرژی ارزان در استخراج ارز دیجیتال بیتکوین در دو استودیوی سازمان صداوسیما» خبر داده بود.
خبرگزاری ایرنا هم از حضور برخی استخراجکنندگان چینی در ایران برای تولید بیتکوین خبر داده است.
خبرگزاری ایسنا به نقل از برزیمهر، دبیر سندیکای صنعت برق، نوشته است که «به ازای استخراج هر واحد بیتکوین ۷۲ هزار کیلووات برق مصرف میشود و هزینه آن ۵.۵ تا شش میلیون تومان است در حالی که اگر بخواهیم نرخ واقعی برق را در نظر بگیریم، ماینر باید ۳۶ میلیون تومان پرداخت کند».
قرار است ظرف بیست روز آینده تعرفه برق تولید ارز دیجیتال مشخص و ابلاغ شود.
اما وزیر کشور ایران در سخنانش درباره استخراج بیتکوین همچنین به برخی نظرسنجیهای مرتبط به این ارز دیجیتال اشاره کرده که به گفته آقای رحمانی فضلی، در خارج از ایران «تولید» و «هدایت» میشوند و دنبال «جمعآوری اطلاعاتی» در ارتباط با «مسائل تحریمی» هستند.
۱۵ تیرماه امسال، سعید زرندی، معاون وزیر صنعت ایران اعلام کرد که استخراج ارزهای دیجیتال «ابزاری برای دور زدن تحریمها به شمار میآید».
او با اشاره به اینکه «کنگره آمریکا تلاش زیادی برای جلوگیری از تولید بیتکوین در ایران انجام میدهد»، تایید کرده بود که در جریان استخراج بیتکوین «امکان پولشویی» هم وجود دارد.
فناوری بلاکچین که در ارزهای دیجیتال به کار برده میشود بدون نیاز به خدمات بانکی میتواند نقل و انتقال ارز را خیلی سریع و امن انجام دهد.
دولت آمریکا با صراحت اعلام کرده که نقل و انتقال ارز حتی در داخل ایران از جمله ارزهای دیجیتال را تحت پیگرد قرار خواهد داد.
در ماه نوامبر سال ۲۰۱۸، وزارت خزانهداری آمریکا دو شهروند ایرانی و نشانی اندوخته بیتکوین آنها در فضای اینترنت را تحریم کرد.
با وجود اینکه گزارشهایی درباره احتمال استفاده از این روش برای دور زدن تحریمها منتشر شده، ناصر حکیمی، معاون فناوریهای نوین بانک مرکزی ایران، گفته است: «خرید و فروش بیتکوین در ایران ممنوع است» و به مردم توصیه کرده که با توجه به نوسان قیمت «بسیار زیاد» بیت کوین، «وارد این بازی نشوند».
این سخنان در حالی بیان میشود که محمدجواد آذریجهرمی، وزیر ارتباطات ایران ۱۴ تیرماه گفته بود ایران کشوری جذاب برای استخراجکنندگان بیتکوین است و دولت در صدد صدور پروانه قانونی برای فعالان این حوزه است.
در همین رابطه، ابوالحسن فیروزآبادی، رئیس مرکز ملی فضای مجازی ایران، روز ۱۱ تیرماه خبر داده بود که قانونی درباره بیتکوین در کمیسیونهای دولت تصویب شده، اما هنوز به تصویب هیات دولت نرسیده و به همین دلیل استخراج بیتکوین در کشور غیرقانونی نیست.
به نظر میرسد علیرغم برخی فرصتهای موجود در زمینه استفاده از بیتکوین برای دور زدن تحریمها، نگرانیهای ناشی از مصرف برق و پولشویی سبب شده که حکومت ایران هنوز به جمعبندی مشخصی درباره اینکه بیتکوین میتواند یک فرصت باشد یا تهدید، نرسیده است.
این سردرگمی را میتوان در زمینه صدور مجوز برای واردات دستگاههای استخراج بیتکوین (ماینر) هم مشاهده کرد. در حالی که بانک مرکزی خرید و فروش بیتکوین را ممنوع میداند، در روزهای اخیر گزارشهایی درباره واردات قانونی ماینر و حتی اختصاص دلار ۴۲۰۰ تومانی برای واردات ماینر منتشر شده است.