یک مقام سازمان بهزیستی ایران میگوید در حالی که بسیاری از کودکان کار فاقد «اوراق هویتی» هستند، وزارت بهداشت استفاده آنها از امکانات درمانی این وزارتخانه را مشروط به داشتن مدارک هویتی کردهاست.
حبیبالله مسعودی فرید، معاون اجتماعی سازمان بهزیستی ایران روز چهارشنبه (۱۹ مهر) این اظهارات را در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا بیان کردهاست.
آقای فرید از قصد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برای احداث بیمارستان کودکان کار و خیابان نیز انتقاد کرده و گفته که «جداسازی کودکان کار از سایر کودکها درست نیست».
به گفته این مقام مسئول، «بسیاری از این کودکان اعم از ایرانی یا مهاجر فاقد برگههای هویتی و متعاقب آن بیمه هستند» و بنابراین نمیتوانند از مراکز درمانی وزارت بهداشت، «بهطور رایگان استفاده کنند».
وی با بیان اینکه حتی کودکان ایرانی «بیشناسنامه» هم «مشکلات عدیدهای در رابطه با درمان دارند»، از وزارت بهداشت خواسته برای همه کودکان کار «کد خاصی» در نظر گرفته شود تا بتوانند از خدمات بیمهای و درمانی بهرهمند شوند.
فرید اضافه کردهاست: «همانطور که همه بچهها به بیمارستان میروند و به بخش کودکان مراجعه میکنند، کودکان کار نیز باید از این امکانات بهرهمند شوند».
معاون اجتماعی سازمان بهزیستی ایران در ادامه وضعیت کودکان زبالهگرد در کشور را «بحرانی» توصیف کرده و گفته که
«باید طی شش ماه آینده این کودکان را از زبالهگردی جدا کنیم و آنها را به سمت کارهای سوق دهیم که آسیبی به آنها نرسد».
به گفته وی، این کودکان «اغلب در لایههای پنهان مشغول به فعالیت هستند» و زبالهگردی، «سلامتی روانی و شأن» آنها را تهدید میکند.
این مقام سازمان بهزیستی توصیه کرده وضعیت خانواده این کودکان مورد بررسی و حمایت قرار بگیرد و با آنکه بر اساس کنوانسیون حقوق کودک، کودک زیر ۱۵ سال اجازه کار کردن ندارد، اما در صورت ضرورت، این کودکان در یک کار «تمیز و بدون آسیب» ساماندهی شوند.
به گفته فرید، دستکم میتوان در کوتاهمدت به این «کودکان این امکانات داده شود که از دستکش استفاده کنند یا آنها را از آسیب زبالههایی همچون سرنگ حفظ کنیم».
وی ممانعت والدین یا سرپرست کودکان از درس خواندن آنها و رسیدگی نکردن به بهداشت و سلامتشان را مصداق «کودکآزاری» دانسته و اضافه کردهاست: «باید از والدینی که اقدام به کودکآزاری میکنند، سلب حضانت شود.»
به دنبال افزایش قابل توجه کودکان کار و زبالهگرد ایرانی و خارجی در ایران، بار دیگر موضوع ساماندهی و جمعآوری آنها از سوی مقامهای مسئول مطرح شدهاست.
این اقدام که در تهران با «نقش اساسی» فرمانداری در حال انجام است، انتقادهایی را از سوی شماری از اعضای شورای شهر تهران و نیز فعالان مدنی در پی داشتهاست.
ششم مهرماه، رئیس هیئت مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان گفته بود که طرح جمعآوری کودکان کار و خیابان تا امروز «۳۰ بار» اجرا شده و «موفق» نبودهاست.
به گفته مطهره ناظری، تاکنون هیچ گزارشی دربارهٔ «اثربخشی» طرح جمعآوری کودکان کار و خیابان، «در جایی منتشر نشدهاست».
زهرا نژادبهرام و الهام فخاری، دو عضو شورای اسلامی شهر تهران نیز خواستار قطع همکاری شهرداری پایتخت ایران با طرح ساماندهی و جمعآوری کودکان کار و خیابان از سطح شهر تهران شدهاند.
پیش از این نیز یک عضو هیئت رئیسه شورای شهر تهران با انتقاد از نحوه جمعآوری کودکان کار از خیابانها، گفته بود که نهادهای ایران برای اینکه «جاماندگی» آنها را از «کودکی و ماه مهر» جمع کنند، دست به این اقدام میزنند.
بهاره آروینی، جمعآوری کودکان کار از خیابانها و انتقال آنها به مراکز نگهداری موقت را «مسکن موقتی» نامیده و افزوده بود که این اقدام «نه عقلانی است، نه اخلاقی، نه قانونی».
۳۰۰ تن از وکلا، استادان دانشگاه، مددکاران اجتماعی و فعالان حقوق کودک نیز با انتشار نامهای خواستار پایان دادن به طرح «جمعآوری کودکان کار و خیابان» شدهاند.
در این نامه آمده که جمعآوری کودکان «خیابانی» پس از دو دهه، نه تنها باعث کاهش تعداد این کودکان یا تغییر در کیفیت زندگی آنها نشده، بلکه باعث «ایجاد آسیبهای جسمی و روانی» و «ترس و بیاعتمادی» این کودکان نسبت به سازمانهای حمایتی دولتی شدهاست.