یک محموله نفت کوره ایران بعد از پنج ماه سرگردانی، نهایتا در تاسیسات ذخیرهسازی سوخت «جواشان» در شرق چین انبار شده است.
خبرگزاری رویترز پنج شنبه ۲۶ اردیبهشت به نقل از چند منبع آگاه و دادههای کشتیرانی گزارش داد که این نفتکش با ۱۳۰ هزار تن نفت کوره پنج ماه بود که برای فروش آن در بازارهای آسیایی سرگردان بود و نهایتا در انبارهای چین ذخیره کرده است.
مقامات تاسیسات جواشان نیز تایید کردهاند که این محموله انبار شده، اما یک نماینده جواشان گفته است تردید دارد این نفت کوره مال ایران باشد.
ذخیره کردن نفت کوره به این معنی است که کسی آن را نخریده و این محموله اگرچه در انبارهای چین ذخیره شده، اما تحت مالکیت ایران است و در واقع صادر نشده است. آمریکا از نوامبر گذشته تا دوم ماه مه، تنها برای صادرات نفت خام ایران به هشت کشور معافیت داده بود و هیچ کشوری نمیتواند محصولات نفتی، از جمله نفت کوره از ایران بخرد.
بر اساس آمارهای وزارت نفت، ایران قبل از تحریمها روزانه ۴۶ میلیون لیتر (معادل بیش از ۳۰۰ هزار بشکه) نفت کوره و حدود ۶.۵ میلیون لیتر (۵۰ هزار بشکه) صادرات گازوئیل داشت.
ارزش این میزان از صادرات سوختهای مایع به ۱۰ میلیارد دلار بالغ میشد.
ایران تا ابتدای ماه جاری ۲۰ میلیون بشکه نفت خام را نیز در تاسیسات دالیان چین ذخیره کرده بود. این محمولهها صادرات حساب نمیشود.
کشتی حامل نفت کوره، یکی از نفتکشهایی بود که رویترز اول فروردین ماه گزارش داد با انواع راهها تلاش کرده بود هویت ایرانی محموله خود را پنهان سازد و محموله اصلی با ۲۴۸ هزار تن نفت کوره و ارزش ۱۲۰ میلیون دلار، برای رد گم کردن، چهار بار در نفتکشها دست به دست شده بود و یکی از محمولهها با حجم ۱۳۰ هزار تن در همین نفتکشی بوده که نهایتا مجبور شده بار خود را در تاسیسات چین انبار کند.
این گزارش میگوید اسناد نفتکشها نشان میدهد منبع محمولههای نفت کوره، عراق بوده، اما ارزیابی منابع صنعتی و رسمی عراق، همچنین یک شرکت خدمات نفتکش اماراتی حاکی است که در اصل منبع نفت کوره، ایران بوده است.
این منابع گفتهاند اطلاع ندارند چه کسانی پشت پرده جعل اسناد بودهاند.
نفتکش «گرِیس ۱» با ۲۴۸ هزار تن نفت کوره محموله خود را در تاریخهای ۱۶ و ۲۲ ژانویه به دو نفتکش کوچک در بندر فجیره امارات تخلیه کرده است. یکی از نفتکشها راهی بندر «کریتی سنگاپور» شده بود. نفتکش دیگر با نام «مارشال ز» نیز راهی همین مسیر شده، اما در نیمه فوریه مسیر خود را تغییر داده و ۲۵ فوریه محموله خود را به یک نفتکش لیبی در همان منطقه تخلیه کرده و این محموله نیز دوباره به سنگاپور رسیده است. همین نفتکش لیبی، محموله خود را نهایتا در چین تخلیه و ذخیره کرده است.
رویترز مینویسد مشتریان احتمالی ظاهرا از تحریمهای آمریکا هراسان شده و تن به خرید این محموله ندادهاند و بعد از آن نفتکش لیبی در آبهای مالزی و سنگاپور و هنگکنگ سرگردان مانده است و نهایتا راهی جواشان شده است.
رویترز میگوید هنوز معلوم نیست سرنوشت این محموله چه خواهد شد، اما احتمالا ایران با ارائه تخفیفی چشمگیر منتظر پیدا شدن مشتری باقی خواهد ماند.
همچنین معلوم نیست محموله دیگری که از «گرِیس ۱» به کشتی دیگری تخلیه شده بود، الان کجاست و چه سرنوشتی داشته است.
ایران سیستم سیگنال نفتکشهای خود در آبهای بینالمللی را خاموش میکند تا ردیابی آنها مشکل شود، اما وقتی این نفتکشها به بنادر کشورها میرسند، لاجرم مجبور به روشن کردن سیستم سیگنال خود میشوند. به همین خاطر ایران محمولههای خود را در آبهای بینالمللی و بصورت پنهانی میان نفتکشها دست به دست میکند تا رد آن گم شود.