دستور محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران، برای معافیت مالیاتی صد درصدی هنرمندان در سال ۹۹ واکنش‌هایی را برانگیخته است.
بسیاری از رسانه‌های منتقد دولت که بارها به صراحت خشم خود را از حمایت شماری از سلبریتی‌ها از حسن روحانی در دو انتخابات گذشته ریاست جمهوری اعلام کرده‌اند، این دستور را «سیاسی» و «باج» دولت به این گروه از هنرمندان خوانده‌اند.
ماجرا از آنجا آغاز شد که خبرگزاری‌های ایران نوشتند محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه ایران، با صدور یک «دستور فوری»، با پیشنهاد لغو معافیت مالیاتی هنرمندان در لایحه بودجه ۹۹ که از سازمان امور مالیاتی برای تحقق اهداف مرتبط با «اقتصاد مقاومتی» مطرح شده، مخالفت کرده است.
استدلال آقای نوبخت این بود: «با توجه به این که خطر تهاجم فرهنگی و توطئه‌های نفوذ و استحاله فرهنگی دشمنان انقلاب به طور مداوم گوشزد می‌شود، لزوم حمایت همه‌جانبه از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای ضروری» است.
بنا بر مصوبه ۲۷ بهمن سال ۱۳۸۰ مجلس شورای اسلامی در احکام قانونی مربوط به نظام پرداخت مالیات، «فعالیت‌های انتشاراتی و مطبوعاتی، فرهنگی و هنری که به موجب مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام می‌شود، از پرداخت مالیات معاف است».
پس از انتشار جزئیات «پیش‌نویس لایحه اصلاح برخی قوانین و مقررات مالیاتی»، عباس صالحی، وزیر ارشاد در نامه‌ای به اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور و محمود واعظی، رئیس دفتر وی و نیز مسعود کرباسیان، وزیر اقتصاد، خواستار بازنگری این پیشنهاد شد.
اما دستور آقای نوبخت با واکنش بسیار تند رسانه‌های منتقد دولت مواجه شد؛ از جمله فارس نوشته مخالفت وزیر ارشاد در این زمینه می‌تواند درباره «نویسندگانی که حق‌التالیف ناچیزی دریافت می‌کنند یا برخی ناشرانی که به دلیل مشکلات بازار کاغذ افتان و خیزان اقتصاد نشر را زنده نگه داشته‌اند، قرین صحت باشد، اما قابل تعمیم نیست.»
این خبرگزاری از جمله به «بسیاری از بازیگران و خوانندگان و اصطلاحا سلبریتی‌ها» اشاره کرده که «با وجود درآمدهای بالا و دستمزدهای قابل توجه به طور کلی مالیات پرداخت نمی‌کنند».
خبرگزاری فارس برخی از سلبریتی‌ها را «مصداق تهاجم فرهنگی و برهم زننده هنجارهای اجتماعی و فرهنگی» معرفی کرده که نباید «از دستمزدهای گزاف آنها چشم‌پوشی کرد».
روزنامه جوان نیز صدور دستور نوبخت یک روز پس از انتشار بیانیه شماری از هنرمندان در اعتراض به حوادث اخیر ایران را که به «صدای آبان» معروف شد اتفاقی ندانسته است.
شماری از هنرمندان در این بیانیه که برخی آن را «دیرهنگام» نیز دانستند، به سرکوب «خشونت»بار و «خونین» تظاهرات آبان‌ماه اعتراض کردند.
روزنامه وابسته به سپاه، نویسندگان این بیانیه را «چند سلبریتی میلیاردر» نامیده و نوشته که آنها «مردم را فقط برای هیپ‌هیپ هورا می‌خواهند، حالا در یک رویداد کاملاً اتفاقی، یک روز پس از بیانیه منفعل سیاسی‌شان که هیچ نام و نشانی از بی‌تدبیری حمایت شده دیروزشان در آن نیست، با بخشش مالیاتی روبه‌رو شدند.»
جوان به هنرمندان حامی دولت روحانی یادآوری کرده که «هنوز عکس‌ها و فیلم‌های گردهمایی‌های سال‌های ۹۲ و ۹۶ با نقش‌آفرینی» آنها در «اذهان عمومی مردم زنده است... بازیگرانی که با دستبند‌های سبز و بنفش در نقش انتخاباتی‌شان خوش درخشیدند و توانستند بخشی از طرفداران خود را پای صندوق‌های رأی بکشند.»
رسانه‌های منتقد دولت و وابسته به حاکمیت، پایداری معافیت مالی هنرمندان در بودجه سال ۹۹ را «دستمزد» حمایت انتخاباتی دولت حسن روحانی به آنها می‌نامند، و در عین حال به بیانیه انتقادی این گروه درباره انتخاب‌های اخیر نیز بی‌توجه نیستند.
از جمله باز هم روزنامه جوان در این زمینه نوشته که «ژست‌های انتقادی انگار بیشتر جواب می‌دهد... انگار نه انگار اینان همان بنفش‌پوشان دیروزی هستند.»
روزنامه خراسان هم در دفاع از لغو معافیت مالیاتی هنرمندان نوشت: «مگر ستاره‌هایی که در آثار نمایش خانگی بازی می‌کنند و دستمزدهای گاهی میلیاردی می‌گیرند، چه فرقی با کارمندان معمولی دارند که با دستمزدهای چهار میلیونی، مالیات می‌دهند؟»
روزنامه کیهان ۱۱ آذرماه نیز نوشته در زمان انتشار دستورالعمل معافیت مالی هنرمندان یعنی سال‌های نخستین دهه ۸۰ «هنوز خبری از پدیده سلبریتی‌ها و درآمدهای آن‌چنانی و سینمای رانتی و شبهه‌های پولشویی وجود نداشت، به عبارتی هم اکنون لازم است اصلاحی در این قانون صورت بگیرد.»
باشگاه خبرنگاران جوان هم با انتقاد از آن چه «معافیت مالیاتی برای هنرمندان نورچشمی» نامیده، از قول کاربران فضای مجازی نوشت: «اگه از سلبریتی‌ها مالیات بگیرند، این ضُعفای دردمند هزینه سفر به اروپا و کانادا و زایمان در اون کشور‌ها رو از کجا بیارند، خب؟ آینده بچه‌شون چی میشه؟ شما پاسخگویید؟»
شائبه سیاسی بودن معافیت مالیاتی هنرمندان، به اندازه‌ای بوده که حتی منیژه حکمت، کارگردان سینما هم به آن واکنش نشان داده است.
خانم حکمت، دستور نوبخت در این زمینه را «بدسلیقگی» و «تصمیمی ناپخته» دانسته و ابراز امیدواری کرده که هنرمندان با این تصمیم «وجه‌المصالحه» قرار نگیرند.
ماجرای معافیت مالیاتی هنرمندان در میان مقام‌های مسئول هم موافق و مخالفانی داشته است.
از جمله همایون امیرزاده، مدیرکل روابط عمومی وزارت ارشاد در دفاع از ماندن معافیت مالیاتی گفته: «باید حساب برخی از افراد در قشر فرهنگ و هنر که پردرآمد هستند را از برخی دیگر جدا کرد.»
این در حالی است که احمد زمانی، معاون سازمان امور مالیاتی، معتقد است، «حذف مالیات برای قشری خاص، تبعیض آشکار است» و «نباید بخشی را از بخش دیگر تقدیس کرد.»
جنجال معافیت مالیاتی هنرمندان، پای مجلس شورای اسلامی را نیز که این روزها از نادیده گرفته شدن در ماجرای افزایش قیمت بنزین بسیار خشمگین است به این موضوع کشانده است.
علی‌اصغر کاراندیش، معاون حقوقی و پارلمانی مجلس به تسنیم گفت: «ما در نظر داریم که به یک بررسی بپردازیم و بگوییم کسانی که در سال از سقف مشخصی بیشتر درآمد دارند، از این معافیت بهره‌مند نمی‌شوند.»
به باور وی، «از آنجایی که تمامی معاف‌شدگان در موعد مقرر باید اظهارنامه مالیاتی خود را پر کنند، این قابل کنترل است و می‌توان درآمدها را مشخص کرد.»
پایداری معافیت مالی هنرمندان در بودجه سال ۹۹ در شبکه‌های اجتماعی هم موافقان و مخالفانی داشته است.
خشونت‌ها علیه معترضان در حوادث اخیر ایران که از سوی مقام‌های مختلف حسن روحانی نیز «اغتشاشگر» و «اراذل و اوباش» نامیده شدند، موجب شده موجی منفی علیه حامیان وی از جمله شماری از هنرمندان در دو دوره قبلی ریاست جمهوری به راه بیفتد.
با این حال برخی کاربران فضای مجازی معتقدند دولت روحانی تلاش دارد با وعده معافیت مالیاتی هم از هنرمندان بابت حوادث اخیر «حق‌السکوت» بگیرد و هم آنها را به شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی که در اسفندماه جاری برگزار می‌شود، ترغیب کند.
