در حالی که روز چهارشنبه منابع خبری در ایران، از رأی مجلس شورای اسلامی به ممنوعیت عرضه و فروش ارز خارج از صرافی‌های مجاز خبر دادند، یک عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خبر داد که قانون مشتمل بر این موضوع از دستور کار مجلس خارج شده و به تصویب نرسیده است.
گزارش‌های منتشر شده در صبح چهارشنبه حاکی از آن بود که نمایندگان در جلسه علنی روز چهارشنبه ۱۱ مهر، ضمن مخالفت با حذف ماده ۲۳ لایحه اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز، بانک مرکزی را موظف کردند برای پیشگیری و کنترل بازار مبادلات غیرمجاز ارز دست به کار شود.
همین گزارش حاکی از آن بود که نمایندگان مجلس به ممنوعیت خرید و فروش ارز به وسیله اشخاص و واحدهای صنفی خارج از واحدهای مجاز تعیین‌شده از سوی دولت خبر داده‌اند.
اما بعد از ظهر چهارشنبه خبرگزاری خانه ملت به نقل محمد حسن‌نژاد، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس خبر داد که لایحه اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز با رأی نمایندگان مجلس از دستور کار خارج شده و بر این اساس «ممنوعیت خرید و فروش ارز خارج از صرافی‌ها که در برخی از خبرگزاری ها مطرح شده است،صحت ندارد».
مشخص نیست این لایحه به چه دلیل از دستور کار مجلس خارج شده، و علاوه بر آن تا زمان تنظیم این گزارش تاریخ دیگری برای بررسی مجدد این لایحه در مجلس تعیین نشده است.
بر پایه گزارش‌ها لایحه اصلاح قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا، از جمله پیش‌بینی کرده که تعیین و اعلام میزان ارز قابل نگهداری و مبادله در داخل کشور، همراه مسافر، همراه رانندگان عبوری و مواردی از این قبیل، ایجاد سامانه اطلاعات مالی صرافی‌ها و رصد و ارزیابی فعالیت آنها بر عهده بانک مرکزی خواهد بود.
تبصره یک ماده ۲۳ این لایحه، دولت را مکلف به تامین ارز مورد نیاز اشخاص کرده و تصریح کرده که دولت در صورت عدم کفایت، باید بازارهای مبادله آزاد ارز را به گونه‌ای ایجاد کند که تقاضای اشخاص از قبیل ارز مسافری و عبوری از طرق قانونی تأمین شود.
بر اساس تبصره دو این لایحه نیز عرضه و فروش ارز خارج از واحدهای مجاز تعیین شده توسط دولت به وسیله اشخاص و واحدهای صنفی ممنوع است. این تبصره تأکید کرده که با متخلفان از این تصمیم مجلس، مطابق قانون رفتار می‌شود و دولت نیز تعیین‌کننده حدود و مقررات استفاده از ارز است.
تصمیم به اصلاح قانون مبارزه با قاچاق ارز و کالا، پس از نوسانات گسترده نرخ ارز در ایران رخ داده که انتقادهای بسیاری را از دولت برانگیخت و موجب عزل وزیر اقتصاد و دارایی دولت دوازدهم و تغییر رئیس بانک مرکزی شد.
از جمله محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، نیز سه‌شنبه شب در گفت‌و‌گو با شبکه دو تلویزیون ایران از بانک مرکزی به دلیل «مداخله نکردن در بازار ارز» طی دو ماه اخیر انتقاد کرده بود.
به گفته او، به همین دلیل در مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی کشور، اختیارات بانک مرکزی افزایش یافته تا اقدامات لازم در این زمینه را انجام دهد.
آقای پورابراهیمی «مداخله» بانک مرکزی در مدیریت نقدینگی را یکی از علل کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر دانسته و اضافه کرد: «صرافی‌ها را هم کنار گذاشته بودند، اما با مدیریت جدید بانک مرکزی، اختیارات بیشتر به صرافی‌ها داده شد و محدودیت‌های انتقال ارز به کشور نیز برداشته و حجم زیادی ارز وارد کشور شد.»
به دنبال انتشار گزارش‌هایی مبنی بر ادامه کاهش بهای ارز در ایران، بانک مركزی روز سه‌شنبه، دهم مهرماه، در اطلاعیه‌ای از تمام بانک‌های مجاز به انجام عملیات ارزی خواست تا «نسبت به خرید ارز از مردم اقدام کنند».
این بانک در اطلاعیه‌ای با اشاره به تمایل مردم به فروش ارزهای خود و امتناع دلالان ارز و صرافی‌ها از خرید ارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزی بانک‌های دارای مجوز، نسبت به فروش ارزهای خود به قیمت اعلامی اقدام کنند.
جهانگیری: کنترل بازار ارز ادامه می‌یابد
در همین حال روز چهارشنبه بهروز نعمتی، سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، نیز به نقل از اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی گفت که کنترل بازار ارز از سوی دولت ادامه خواهد یافت
به گزارش فارس، جهانگیری این موضوع را در جلسه غیرعلنی مجلس بیان کرد که برای بررسی وضعیت اقتصادی ایران تشکیل شده بود.
به روایت نعمتی به نقل از جهانگیری، «در کمیته تخصیص ارز نیازمندی‌های گروه‌های مختلف ارزی تامین شده و هیچ گونه بحثی در این خصوص وجود ندارد... کمیته‌ها هر موضوعی را که تشخیص دهند، ارز مورد نیاز آنها تامین می شود و ارز لازم برای کنترل بازار ارز در اختیار دولت قرار دارد و کنترل بازار ارز ادامه می‌یابد.»
شهباز حسن‌پور بیگلری، نماینده سیرجان در مجلس نیز به خبرگزاری تسنیم گفته که جهانگیری از «تامین کامل» ارز مورد نیاز مواد غذایی، دارو، لاستیک و غیره خبر داده و افزوده است: «بازار ارز در حال مدیریت است و روند کاهش نرخ ارز ادامه دارد.»
این خبرگزاری در گزارش دیگری با عنوان «زور چه کسی بیشتر است؟» نوشت که با وجود سیر نزولی قیمت ارز در بازار، دلال‌ها و تعدادی از صراف‌ها در برابر کاهش بیشتر قیمت‌ها مقاومت می‌کنند.
تسنیم همچنین به نقل از کارشناسان اقتصادی نوشت که «انتشار هرگونه خبری در خصوص بهبود شرایط سیاسی بین‌المللی و رفع تحریم‌ها موجب کاهش شدید قیمت ارز خواهد شد.»
