برخی کانالها و گروههای فعال در شبکههای اجتماعی مختلف که اخبار مربوط به تغییر و تحولات قیمت انواع ارز را در بازار آزاد منتشر میکنند، روز سهشنبه، از گذرکردن قیمت هر دلار آمریکا از مرز ۷۰۰۰ تومان خبر میدهند.
با انتشار اخبار مربوط به دیدار دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، و کیم جونگ اون رهبر کرهشمالی، ارزش دلار در بازارهای جهانی در برابر دیگر ارزها، افزایش یافت.
همزمان کانالهای تلگرامی که تحولات بازار آزاد ارز را در تهران رصد میکنند از رسیدن قیمت هر دلار آمریکا به هفت هزار و ۲۰۰ تومان خبر دادند.
شماری از خبرگزاریها و وبسایتهای خبری نیز روز سهشنبه، قیمت یورو را در محدوده قیمتی بالاتر از ۸ هزار و یکصد تومان گزارش میکردند. بر اساس اعلام وبسایت خبری «اقتصادنیوز»، قیمت یورو در روز سهشنبه حتی تا هشت هزار و ۳۰۸ تومان نیز افزایش یافت که با توجه به برابری جهانی ارزش دلار آمریکا در برابر یورو، قیمت دلار آمریکا هفت هزار و ۵۰ تومان ارزیابی میشد.
این قیمت اگرچه بیشتر قیمت اسمی تلقی میشود تا اینکه مبنای دادوستدها و خرید و فروش قرار بگیرد، اما رکوردی تاریخی برای نرخ دلار آمریکا محسوب میشود که در بازار غیررسمی ارز ایران و در کوچه و پسکوچههای فردوسی و چهارراه منوچهری تهران زمزمه میشد.
با اعلام سیاست یکسانسازی نرخ ارز از سوی اسحاق جهانگیری در شامگاه ۲۰ فروردین ماه ۱۳۹۷، بازار آزاد ارز با محدودیتهای شدیدی روبرو شد و عملاً صرافان از خرید و فروش ارز، به ویژه دلار آمریکا، منع شدند.
از آن زمان، دولت و بانک مرکزی، با تعیین رقم ۴۲۰۰ تومان برای هر دلار، دلار را تکنرخی کردند، این قیمت تا ۳۰ اردیبهشت ماه ثابت بود ولی از آن روز تا روز سهشنبه، نرخ دلار هر روز سیر صعودی داشته و روز سهشنبه به بیش از ۴ هزار و ۲۲۴ تومان رسید.
فعالان بازار ارز افزایش قیمت دلار را در هفتههای اخیر، با تحولات سیاسی بینالمللی به ویژه خروج آمریکا از برجام، بازگشت تحریمهای اقتصادی به ویژه تحریم روابط بانکی و نفتی ایران و همچنین آینده مبهم برجام بدون آمریکا مرتبط میدانند.
برخی گزارشها نشان میدهد که حتی رأی روز یکشنبه نمایندگان مجلس به مسکوت ماندن دو ماهه بررسی لایحه الحاق به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم، در بازار آزاد ارز و همچنین بازار طلا و سکه اثر افزایشی برجای گذاشته است و شمار متقاضیان را در این بازار، افزایش داده است.
افزایش قیمت ارز در بازارهای غیررسمی، دشواری تخصیص ارز با نرخ مصوب به واردکنندگان و همچنین آشنا نبودن فعالان اقتصادی با رویه جدید تخصیص ارز و انجام واردات و صادرات سببساز افزایش قیمت در دیگر بازارها و حتی در مواردی توقف خرید و فروشها شده است.
در روزهای گذشته گزارشهایی از افزایش قیمت طلا و سکه، خودرو، لوازم خانگی و لوازم الکترونیک در رسانهها منتشر شد که در اغلب این گزارشها، افزایش قیمت ارز دلیل اصلی رشد قیمتها ارزیابی شده بود.
روز سهشنبه خبرگزاریهای ایران قیمت هر سکه تمام بهار آزادی طرح جدید را در محدوده قیمتی دو میلیون و ۵۰۰ هزارتومان اعلام کردند.
اما با این حال مسعود کرباسیان، وزیر امور اقتصادی و دارایی، روز سهشنبه به ایسنا گفت: «با توجه به اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی به مواد اولیه تولید باید شاهد کاهش قیمت باشیم.»
ولیالله سیف، رئیس کل بانک مرکزی ایران نیز، «مسایل روانی» و «بزرگنمایی برخی مسایل» را عامل افزایش قیمت سکه در بازار دانست و تاکید کرد: «کمبودی در بازار سکه وجود ندارد.»
به گفته رئیس کل بانک مرکزی ایران، در طرح پیشفروش سکه در ماههای گذشته، بیش از هفت میلیون سکه پیشفروش شده است که این سکهها به سرعت به بازار میآیند.
ولیالله سیف، ابراز امیدواری کرده است که با عرضه سکههای پیشفروششده، «عوامل روانی موثر بر بازار به تدریج بتواند برطرف شود.»
شماری از صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی، نگرانی مردم از آینده اقتصاد ایران و تلاش آنها برای حفظ سرمایه خود از طریق تبدیل سرمایههای ریالی به ارز و طلا را از جمله عوامل روانی مؤثر بر تلاطم قیمتها میدانند.
در عین حال برخی از کارشناسان همچون فریدون خاوند، اقتصاددان مقیم پاریس، دلایل ساختاری تورمزا در اقتصاد ایران از جمله کسری بودجه دولت و رشد نقدینگی را عامل اصلی به وجود آمدن چنین وضعیتی ارزیابی می کنند.
دولت حسن روحانی که در مردادماه سال ۹۲، دولت را با تورمی بیش از ۴۰ درصد تحویل گرفته بود توانست در کمتر از سه سال، در سال ۹۵ پس از ۲۵ سال انتظار، نرخ تورم را به محدودهای پایینتر از ۱۰ درصد برساند و رؤیای تورم تکرقمی را محقق کند.
هرچند منتقدان دولت معتقدند که دستاورد تورم تکرقمی به قیمت رکود در اقتصاد ایران به دست آمده است، دولتمردان با رد این نظر، انضباط مالی دولت و سیاستهای اقتصادی دولت را در کاهش نرخ تورم مؤثر میدانند.
اما در ماههای اخیر و به ویژه با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد، حفظ دستاورد تورم تکرقمی با چالش جدی روبرو شده است، در اردیبهشتماه امسال بنا بر اعلام بانک مرکزی نرخ تورم متوسط ۹٫۱ درصد اعلام شد.