شورای اتحادیه اروپا میگوید که به دلیل حمایت نظامی جمهوری اسلامی از جنگ تهاجمی روسیه علیه اوکراین، تحریمهای بیشتری علیه ایران اعمال میکند. بریتانیا نیز به شکل جداگانه تحریمهای جدیدی ضد ایران اعلام کرد.
اقدامات اتحادیه اروپا که روز دوشنبه ۲۸ آبان اعلام شده، شامل ممنوعیت صادرات قطعات مورد استفاده در تولید موشکها و پهپادها از اتحادیه اروپا به ایران است. همچنین تراکنشهای مرتبط با بنادر و باراندازهایی که در انتقال تسلیحات ایرانی به روسیه نقش دارند، ممنوع شده است.
تحریم یک فرد و چهار نهاد، از جمله خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و مدیر آن، محمدرضا خیابانی، به دلیل نقش آنها در انتقال پهپادها و تسلیحات به روسیه ازجمله تصمیمات جدید اتحادیه اروپا است.
قرار گرفتن سه شرکت کشتیرانی روسی به نامهای ویتیاس بروکر، امجی فلوت و آراپاکس در فهرست تحریمها به دلیل انتقال جنگافزار ساخت ایران به روسیه از دیگر موارد اعلامشده در روز دوشنبه است.
اتحادیه اروپا پیشتر ایران را به اتهام انتقال موشکها و پهپادهای بالستیک به روسیه برای استفاده در جنگ علیه اوکراین محکوم کرده بود. ایران این اتهامها را رد میکند.
این اقدامات به عنوان تهدیدی مستقیم برای امنیت اروپا تلقی شده و اتحادیه اروپا هشدار داده بود که در صورت ادامه این حمایتها، تحریمهای جدیدی اعمال خواهد کرد.
بریتانیا نیز تحریمهایی را علیه خطوط هوایی ملی و شرکت حملونقل دریایی ایران اعمال کرد؛ اقدامی که به گفته این کشور، در واکنش به انتقال موشکهای بالستیک ایران به روسیه انجام شده است.
بر این اساس داراییهای ایرانایر و خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) به دلیل نقش آنها در تأمین سلاح برای روسیه جهت استفاده در جنگ اوکراین مسدود خواهد شد.
دیوید لمی، وزیر خارجه بریتانیا، روز دوشنبه در اینباره اعلام کرد که «تلاشهای جمهوری اسلامی ایران برای تضعیف امنیت جهانی خطرناک و غیرقابل قبول است» و افزود: «ما بار دیگر از ایران میخواهیم که حمایت خود از جنگ غیرقانونی روسیه در اوکراین را متوقف کند».
بر اساس تحریمهای جدید بریتانیا، خدمات مستقیم پروازهای تجاری ایرانایر به مقصد و از مبدأ بریتانیا محدودتر خواهد شد.
در فهرست تحریمهای جدید بریتانیا کشتی باری روسی با نام PORT OLYA-3 نیز قرار داد که به دلیل نقش آن در انتقال تجهیزات نظامی به روسیه در این فهرست قرار گرفته است.
اتحادیه اروپا ۲۳ مهرماه اعلام کرده بود که سه شرکت هواپیمایی ایرانی شامل ایرانایر، ماهانایر و ساها ایرلاینز را به دلیل مشارکت آنها در انتقال موشک، پهپاد و سایر تسلیحات از ایران به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین در فهرست تحریمهای خود قرار داده است.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز روز دوشنبه از گزارشهایی مبنی بر تولید و عرضه سیستمهای کامل تسلیحاتی توسط ایران، کره شمالی و چین برای روسیه برای جنگ در اوکراین ابراز نگرانی کرد.
جوزپ بورل پس از نشست اتحادیه اروپا در بروکسل به خبرنگاران گفت: « روسیه بدون ایران و چین، امکان ادامه عملیات نظامی را نداشت.»
ساعاتی پیش از اعلام خبر تحریمهای جدید اتحادیه اروپا علیه ایران، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، در نشست خبری خود در روز دوشنبه ۲۸ آبان با اشاره به موضوع تحریم خطوط کشتیرانی ایران گفت: «حتماً هر کنش نامناسبی علیه منافع ایران با واکنش متقابل ایران مواجه خواهد شد.»
وی در ادامه افزود: «اقدامات ایذایی طرفهای مقابل در تحریمهای بخشهای مختلف اقتصادی ایران، بیپاسخ نمیماند.»
بقایی اضافه کرد: «به نظر میرسد برخی کشورهای اروپایی بر ادامه روند تقابل تأکید دارند که این موضوع به نفع هیچکس نخواهد بود.»
اوکراین بیش از دو سال است که بهطور مداوم هدف حملات پهپادهای انتحاری مدل شاهد قرار میگیرد. تنها در ماه گذشتهٔ میلادی روسیه حدود ۱۴۰۰ پهپاد ایرانی در کنار صدها موشک و هزاران بمب هدایتشونده علیه اهدافی در اوکراین پرتاب کرده است.
از سویی دیگر، «همکاری محرمانه» اطلاعات و فناوری هستهای روسیه با ایران در قبال اقدام ایران در تجهیز روسیه به موشکهای بالستیک ایرانی، آمریکا و بریتانیا را به طرزی «فزاینده» نگران کرده است.
خبرگزاری بلومبرگ روز ۲۴ شهریور نوشت که واشینگتن و لندن نگران هستند که روسیه «دانش هستهای» در اختیار تهران قرار داده که میتواند تهران را به توان ساخت تسلیحات هستهای نزدیکتر کند.
این خبر را روزنامه بریتانیایی گاردین نیز در همین روز تأیید کرد.
جمهوری اسلامی ایران تمامی این اتهامها و نگرانیها را مردود میداند.