در تازه‌ترین واکنش به عدم تمدید معافیت‌های نفتی آمریکا برای مشتریان نفتی ایران، وزارت خارجه ایران اعلام کرد که به هیچ کشوری اجازه نخواهد داد جایگزین ایران در بازار نفت شود.
به گزارش وب‌سایت رسمی وزارت خارجه ایران، عباس موسوی، سخنگوی این وزارتخانه، روز پنج‌شنبه، پنجم اردیبهشت، موضع عربستان و بحرین را در حمایت از تحریم صادرات نفت جمهوری اسلامی ایران محکوم کرد و آن را نشانه «تبعیت کورکورانه از آمریکا و نادانی آنان نسبت به عواقب این اقدام» دانست.
موسوی گفت جمهوری اسلامی ایران به هیچ کشوری اجازه نخواهد داد جایگزین ایران در بازار نفت شود و مسئولیت هرگونه تبعات را متوجه آمریکا و کشورهای مزبور می‌داند.
در همین زمینه شرکت مشاوره انرژی و ردیابی نفتکش‌ها، کِپلر، در گفت‌وگو با رادیوفردا می‌گوید که عربستان و امارات نقش کلیدی در جایگزینی نفت ایران خواهند داشت.
در این میان، آژانس بین‌المللی انرژی نیز اعلام کرده که ظرفیت تولید اضافی کشورهای عضو اوپک، تقریبا سه برابر صادرات نفت ایران است که دو سوم آن در اختیار عربستان و یک سوم دیگر در اختیار امارات، عراق و کویت است.
آمریکا دوشنبه هفته جاری اعلام کرد که به معافیت‌های نفتی ایران پایان می‌دهد و هیچ کشوری مجاز به خرید نفت ایران نیست، وگرنه با تحریم‌های آمریکا مواجه خواهد شد.
وزیر خارجه عربستان ساعاتی بعد با حمایت از تحریم‌های آمریکا علیه ایران این اقدام را «برای قطع کمک ایران به تروریسم و بی‌ثبات کردن منطقه» ضروری خواند و وزیر نفت این کشور نیز گفت که عربستان و کشورهای دیگر ثبات بازار نفت را تامین خواهند کرد.
روز سه‌شنبه نیز پادشاهی بحرین حمایت خود از اقدام آمریکا را اعلام کرد.
آمریکا اعلام کرده است عربستان و امارات قادر به جایگزینی کامل نفت ایران در بازارها هستند.
به گفته سخنگوی وزارت خراجه ایران، دولت و ملت ایران دشمنی بعضی کشورها را در این شرایط تاریخی هرگز فراموش نخواهد کرد.
آمریکا آبان‌ماه پارسال به هشت کشور اجازه خرید محدود نفت ایران به مدت شش ماه را داد که تنها چین، هند، کره جنوبی، ژاپن و ترکیه از این معافیت‌ها استفاده کردند.
در همین زمینه برایان هوک نماینده وزارت خارجه آمریکا در امور ایران می‌گوید تحریم‌های دولت دونالد ترامپ علیه تهران، از سال پیش تاکنون «بیش از ده میلیارد دلار از درآمد نفتی حکومت ایران کاسته است».
وی گفت قبلا ایران ۵۰ میلیارد دلار صادرات نفت داشت.
البته میزان افت درآمدهای نفتی ایران کمتر از افت میزان صادرات بوده، چرا که قیمت نفت در این دوره زمانی افزایش یافته است.
وضعیت تولید، صادرات و درآمدهای صادرات نفت خام ایران (بدون محاسبه میعانات نفتی) طی یک سال گذشته:
آمارهای گمرک ایران نیز نشان می‌دهد به غیر از نفت خام، ایران روزانه ۲۲۰ هزار بشکه میعانات گازی (نوعی نفت خام فوق سبک که از میادین گازی تولید می‌شود) نیز صادر کرده که ارزش آن ۴ میلیارد و ۹۵۰ میلیون دلار بوده است. میزان و ارزش صادرات میعانات گازی در سال ۹۷ نسبت به سال قبل آن به ترتیب ۴۵ درصد و ۳۰ درصد کاهش یافته است.
در این میان، آمارهای ردیابی کشتی‌ها نشان می‌دهد ایران به غیر از پنج کشور معافیت گرفته، صادرات پنهانی نفت نیز داشته است.
شرکت کِپلر، در گفت‌وگو با رادیوفردا متوسط بارگیری نفت و میعانات گازی ایران از زمان خروج آمریکا از برجام (اردیبهشت ۹۷) تا اول اردیبهشت سال جاری را روزانه یک میلیون و ۸۱۹ هزار بشکه ارزیابی کرده که نسبت به دوره مشابه در سال قبل آن حدود ۳۰ درصد کاهش نشان می‌دهد. این کاهش در نیمه دوم سال ۲۰۱۸ با شتاب بیشتری اتفاق افتاده است.
بارگیری نفت خام و میعانات گازی ایران از ابتدای سال ۹۷ تاکنون (هزار بشکه در روز):
مقصد بخشی از نفت بارگیری شده ایران معلوم نیست و آمارهای کپلر نشان می‌دهد که از زمان آغاز تحریم‌های نفتی آمریکا، میزان صادرات پنهانی نفت ایران افزایش داشته است.
ایران با توسل به انواع راه‌ها، مانند انتقال نفت از یک کشتی به کشتی دیگر در میانه راه، خاموش کردن سیستم ارسال سیگنال نفتکش‌ها و غیره بخشی از نفت خود را پنهانی می‌فروشد. جمهوری اسلامی می‌گوید تحریم‌های آمریکا را به رسمیت نمی‌شناسد و برای شکستن تحریم‌ها هر تلاشی خواهد کرد. بخشی از نفت ایران به مقصد چین نیز برای ذخیره کردن آن در انبارهای نفتی چین است و در اسناد رسمی عنوان «صادرات» نمی‌گیرد.
