آژانس بین‌المللی انرژی در تازه‌ترین گزارش سالانه خود از یارانه‌های انرژی فسیلی جهان می‌گوید، ایران برای دومین سال متوالی در صدر لیست کشورهایی است که یارانه انرژی می‌دهد. در سال ۲۰۱۶ چین مقام اول را داشت.
در سال ۲۰۱۸ ایران ۶۹ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار یارانه برای سوخت‌های فسیلی داده که نسبت به سال ۲۰۱۷ حدود ۴۳ درصد افزایش یافته است.
یارانه سوخت انرژی یا یارانه پنهان برای کشورهای صادرکننده انرژی، عبارت است از میزان تفاوت قیمت سوخت یا انرژی در داخل کشور و بازارهای بین‌المللی. به عبارتی، اگر ایران این میزان انرژی را به خارج صادر می‌کرد، ۶۹.۲ میلیارد دلار درآمد بیشتری از فروش بازار داخلی کسب می‌کرد.
جزئیات گزارش آژانس بین‌المللی که در سایت رسمی آن منتشر شده است، نشان می‌دهد دولت ایران پارسال ۲۶ میلیارد دلار یارانه گاز، ۱۶.۶ میلیارد دلار یارانه برقی که از نیروگاه‌های حرارتی تولید شده و ۲۶.۶ میلیارد دلار یارانه محصولات نفتی را متقبل شده است.
این میزان از یارانه‌ها، معادل تقریبا ۱۸ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران است.
آمارهای آژانس نشان می‌دهد که یارانه انرژی در ایران طی سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۶ کاهش یافته است، اما از این زمان، با شیبی تند افزایش نشان می‌دهد.
علت جهش یارانه‌های انرژی از سال ۲۰۱۷ به این سو، یکی افزایش قیمت حامل‌های انرژی در بازارهای جهانی است، به طوری که قیمت آن در خود ایران افزایشی نداشته و باعث شده است اختلاف قیمت فروش داخلی سوخت و برق نسبت به خارج افزایش یابد.
موضوع دیگر افت ارزش ریال است، قیمت دلار در ابتدای سال ۲۰۱۸ حدود ۴۷۰۰ تومان بود اما در انتهای همان سال به بالای ۱۳۰۰ تومان رسید و هم‌اکنون نیز حدود ۱۱ هزار تومان است.
داده‌های آژانس نشان می‌دهد که ایران سهمی بیش از ۱۶ درصد کل یارانه‌های جهان انرژی‌های فسیلی دارد.
عربستان با حدود ۴۴.۸ میلیارد دلار در رتبه دوم و چین با ۴۴.۵ میلیارد دلار در رتبه سوم قرار دارند. در رتبه‌های بعدی نیز روسیه، اندونزی، مصر، هند و ونزوئلا قرار دارند.
بر اساس آمارهای آژانس بین‌المللی انرژی، ایران ارزانترین بنزین جهان را در سال گذشته در بازارهای داخلی توزیع کرده است. قیمت گاز و برق نیز در ایران بسیار نازل است.
دولت برای سال جاری در نظر داشت سوخت را دو نرخی و سهمیه‌بندی کند و قیمت برق و گاز را نیز افزایش دهد، اما مخالفت نمایندگان مجلس، جناح مخالف و بالا بودن نرخ تورم باعث شد که از برنامه خود عقب‌نشینی کند.
افزایش قیمت حامل‌های انرژی می‌تواند تورم را که هم اکنون به بالای ۴۲ درصد رسیده، به شدت افزایش دهد.
فروردین ماه امسال سازمان برنامه و بودجه ایران با انتشار گزارشی از وجود ۸۹۰ هزار میلیارد تومان یارانه پیدا و پنهان در کشور خبر داد و گفت، بخش اعظم این مبلغ مربوط به یارانه‌های پنهان است.
