شرکت ایرانخودرو پس از خروج شرکت پژو از ایران در پی خروج آمریکا از برجام، دست به تولید یکی از محصولات این شرکت زده و هاشم یکه زارع مدیرعامل ایرانخودرو گفته است: «شرکت پژو یکی زده است و حالا باید یکی بخورد».
جدال بین ایرانخودرو و پژو تاریخ طولانی دارد؛ این دو شرکت بسیاری از مواقع با وجود آنکه با هم همکاری داشتهاند، اما روابط پر فراز و نشیبی را تجربه کردهاند.
از برادران خیامی تا پژو ۴۰۵
در سال ۱۳۵۶ برادارن خیامی به دنبال جایگزینی برای پیکان بودند و برای همین با شرکت پژو وارد مذکره شدند. مذاکره به نتیجه رسیده بود و ایرانخودرو و پژو قرار بود همکار شوند که انقلاب رخ داد و همه چیز تغییر کرد. پس از پایان جنگ ایران و عراق، دوباره پژو و ایرانخودرو برای تولید پژو ۴۰۵ به توافق رسیدند. اما این توافق چند سالی به دلیل «استعماری» خوانده شدن آن در ایران، متوقف شد. ایرانخودرو در آن سالها با خرید تجهیزات خط تولید پیکان از بریتانیا به دنبال داخلیسازی پیکان بود. داخلیسازی پیکان سبب بوجود آمدن قطعهسازان تجربی و شرکتهایی با مهندسی معکوس در ایران شد.
گام بعدی داخلیسازی قطعات پژو ۴۰۵ بود. آنگونه که برخی اعضای انجمن قطعهسازان ایران میگویند پژو در این مسیر مقاومت میکند و قطعهسازان ایرانی بدون مجوز پژو سعی در مهندسی معکوس قطعات پژو ۴۰۵ میکنند.
ایرانخودرو از این هم جلوتر میرود و روی پلتفرم پژو ۴۰۵ خودرو سمند را طراحی میکند. این کار باز هم سبب تنش روابط بین ایرانخودرو و پژو میشود. پس از این تنشها، سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران، زمینهساز همکاری جدید ایرانخودرو و سایپا با رنو میشود. در این زمان پژو برای از دست ندادن بازار بزرگ ایران همچنان همکاری اش را با ایرانخودرو ادامه میدهد و حاضر میشود طرح پژو ۲۰۶ صندوقدار را با ایرانخودرو دنبال کند.
پژو ۲۰۶
پژو در این مدت، در زمینه صادارت هم با ایرانخودرو به مشکل میخورد. ایرانخودرو شروع به صادرات خودرو به بازارهای پژو در اطراف ایران و روسیه میکند و محصولات پژو ۲۰۶ تولید ایران، بازار این شرکت فرانسوی را در این کشورها برهم میزند.
پژو ۲۰۶ تولید ایران ارزانتر بود و بیشتر از محصولات ساخت پژو فروش میرفت. این تنشها ادامه پیدا میکند تا جنرال موتورز بخشی از سهام پژو را میخرد و این شرکت در دور اول تحریمهای هستهای در سال ۱۳۹۰ ایران را ترک میکند.
اما همکاری پژو با جنرال موتورز چندان با دوام نبود و پس از قطع همکاری طرف آمریکایی و فرانسوی، پژو بازار ایران را از دست رفته میبیند. این در حالی است که ایرانخودرو محصولات پژو را با بخشی داخلیسازی قطعات و تامین باقی قطعات از چین تولید میکند و حق لیسانسی هم دیگر به پژو نمیدهد.
پس از برجام، پژو اولین شرکت خودروسازی است که با ایرانخودرو قرار داد امضا میکند. در زمان امضای قرار داد، ایرانخودرو تحت فشار قرار میگیرد که چرا از پژو به دلیل ترک ایران غرامت نگرفته است.
ایرانخودرو اما ادعا میکند که با فشار این شرکت به دلیل رفتار بد در گذشته، پژو حاضر به سرمایهگذاری مستقیم برای اولین بار در ایران شده است.
پژو پس از چهل سال همکاری با صنعت خودروی ایران، بالاخره حاضر به همکاری مشترک و سرمایهگذاری چند صد میلیون یورویی در ایران و همچنین حاضر به انتقال دانش فنی برای تولید قطعات محصولات جدید خود در ایران میشود.
این محصولات تحت پلتفرم جدید و مهم پژو با نام پی اف یک در ایران قصد تولید داشتند؛ اصلیترین محصولات پژو ماند ۲۰۸ و ۲۰۰۸ روی همین پلتفرم ساخته میشوند.
در اصل پژو بیشترین فروش خود در اروپا را روی این پلتفرم دارد و با این پلتفرم با گروه فولکسواگن، رنو و فیات رقابت میکند. روی این پلتفرم همچنین خودرو اقتصادی با نام پژو ۳۰۱ برای بازار چین توسعه یافته است که در شرکت دانفنگ تولید میشود و تقریبا به طور کامل، قطعاتش در چین داخلیسازی شده است.
این پلتفرم پایه محصولات اتاقهای شماره دو پژو در نسل هشت است. در نامگذاری محصولات پژو شماره اول به شماره اتاق، و شماره انتهایی اشاره به نسل دارد. در اصل پژو ۲۰۸ و ۲۰۶ در اندازه اتاق در یک کلاس هستند، اما پژو ۲۰۶ نسل ششم و پژو ۲۰۸ نسل هشتم است. پلتفرم پژو ۲۰۸ هم توسعه یافته پلتفرم پژو ۲۰۶ است که در ایران دانش تولید آن وجود دارد.
پژو ۳۰۱
پس از خروج پژو از ایران، شرکت ایرانخودرو با اتکا به دانش انتقال داده شده توسط پژو و همچنین تجربه تولید قطعات پژو ۲۰۶، دست به ساخت پلتفرم پژو ۳۰۱ زد. آنگونه که این شرکت ادعا میکند قطعات این خودرو تا ۶۰ درصد ساخت داخل شده و تا پایان سال ۹۸ این داخلیسازی به ۸۰ درصد میرسد.
موتور این خودرو هم EC5 نام دارد که بهینهسازی شده موتور TU5 است. موتور TU5 موتور پژو ۲۰۶ است که در ایران تقریبا داخلیسازی شده است. موتور EC5 در زمینه قدرت و مصرف سوخت بر پایه موتور پژو ۲۰۶ توسعه و اصلاح شده و نسبت به موتور ۲۰۶ با ۹ اسب بخار بیشتر، می تواند قدرت ۱۱۴ اسب بخاری را تولید کند. ایرانخودرو ادعا میکند این موتور هم تا کنون ۸۰ درصد ساخت داخل شده است.
ایرانخودرو تولید پژو ۳۰۱ را آغاز کرده است. این خودرو قرار است به تیراژ ۱۰۰ هزار دستگاهی در فاز اول و تیراژ ۲۵۰ هزار دستگاهی در فاز نهایی برسد. این شرکت قصد دارد چهار محصول را با برند خود (سمند) روی این خودرو طراحی کند. گفته میشود یک خودروی سدان و یک خودروی کراس اوور هم روی این پلتفرم توسط ایرانخودرو طراحی شده است.