بنا بر گزارشها از ایران، هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان برای آغاز مذاکرات خود با محمد جواد ظریف و دیگر مقامهای دولت ایران، به ساختمان وزارت خارجه در تهران رفتهاست. همزمان سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته «خیلی امیدی به اینستکس نبستهایم».
عباس موسوی در جریان نشست خبری هفتگی خود اظهار کردهاست که رئیس آلمانی ساز و کار تجاری اروپا با ایران، اینستکس، همراه هایکو ماس به تهران رفتهاست.
آقای موسوی در عین حال با اشاره به «فرصت» ۶۰ روزه تعیینشده از سوی ایران برای داد و ستد و تجارت با ایران گفته «اقدام عملی ویژهای که خواسته ما را تامین و ایران را به صورت ملموس قانع کند، شاهد نبودهایم. امیدواریم در این مدت باقی مانده اروپاییها اقدام عملی ملموس و بزرگتری بردارند».
پیش از این مقامهای اروپایی از تعیین مهلت از سوی تهران، انتقاد کرده بودند.
هایکو ماس در سفر خود به ایران، علاوه بر دیدار با محمد جواد ظریف، با حسن روحانی، رئیسجمهوری، نیز گفتوگو خواهد کرد.
این سفر بخشی از تازهترین دیدارهای مقامهای ارشد خارجی از ایران است که علاوه بر وزیر خارجه آلمان، شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن را نیز شامل میشود.
با این حال بهنظر میرسد در حالیکه بخش مهمی از سفر آقای آبه متمرکز بر تنشهای اخیر بین ایران و آمریکا و احتمالا ارائه طرحهایی برای میانجیگری باشد، سفر آقای ماس بیشتر متمرکز بر مسئله توافق اتمی با ایران و اظهارات تازه تهران در مورد محدودیتهای گامبهگام در اجرای آن است.
خبرگزاری آلمان میگوید سفر وزیر خارجه آن کشور برای «نجات» توافق اتمی در تیر ماه ۱۳۹۶ است؛ توافقی که در دوره ریاستجمهوری باراک اوباما با تهران امضا شد، و در دوره ریاستجمهوری ترامپ، اجرای آن توسط ایالات متحده، متوقف شد.
روز گذشته پیش از آغاز سفر هایکو ماس، همتای ایرانی او گفته بود «وظیفهای که اروپاییها و بقیه اعضای برجام دارند این است که شرایط روابط اقتصادی ایران عادیسازی شود و اینها باید بگویند تا به حال چقدر این موضوع عادی شده است».
ماس اما در همان روز در ابوظبی، در واکنش به اظهارات ظریف گفته بود «اینها چیزهای تازهای نیستند».
وزیر خارجه آلمان تاکید کرده بود که طرفهای اروپایی برجام، یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان، در تلاش هستند تا ساز و کار داد و ستد مشروع با ایران و نقل و انتقالات مالی با تهران را اجرایی کنند.
هرچند خبرگزاری آلمان میگوید هایکو ماس توضیحی در مورد اینکه آیا طرح و برنامه تازهای برای بهبود روابط اقتصادی با ایران وجود دارد، ندادهاست.
سه قدرت اروپایی در تلاش هستند سازوکاری موسوم به اینستکس را برای تجارت با ایران راهاندازی کنند، که امکان فروش کالاهای اساسی مانند غذا و دارو را فراهم میآورد. اما این سازوکار هنوز اجرایی نشده و همین مسئله نیز انتقادهای فزاینده مقامهای ایرانی را در پی داشته است.
دولت ترامپ هم که میگوید به قصد «تغییر رفتار» جمهوری اسلامی کارزار «فشار حداکثری» بر تهران را پیش گرفته، بارها به کشورها و شرکتهای طرف معامله و داد و ستد با ایران هشدار دادهاست.
هایکو ماس در آستانه سفر به تهران، گفته بود «در نهایت امر ایران هم باید تمایل سیاسی خود برای حفظ توافق [اتمی] در آینده را آشکار سازد».
در همان روز محمد جواد ظریف گفته بود «در برجام اقدام مهم نیست بلکه نتیجه مهم است. اینکه گفته شود ما تلاش کردیم و نشد؛ خـُب ما هم میتوانیم از این به بعد تلاش کنیم و نشود».
بر پایه گزارش رسانههای ایران، هایکو ماس دوشنبه صبح در ساختمان وزارت خارجه با ظریف گفتوگو و سپس در مهمانی ناهار شرکت خواهد کرد. او سپس در ساختمان ریاستجمهوری با حسن روحانی گفتوگو خواهد کرد.