مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ۱۹ خرداد از تصمیم ایران برای خاموش کردن ۲۷ دوربین در تاسیسات هستهای خود خبر داد و ادامه این روند را «ضربهای مرگبار» برای برجام توصیف کرد.
رافائل گروسی که در یک نشست خبری سخن میگفت، در پاسخ به پرسش رادیوفردا اظهار داشت: اقدامات تازه ایران که به نظر میرسد واکنشی به قطعنامه جدید شورای حکام باشد باعث کاهش نظارت آژانس میشود و این امر «مایه تاسف است».
سازمان انرژی اتمی ایران روز ۱۸ خرداد در اطلاعیهای از قطع عامدانه دو دوربین «فراپادمانی» آژانس بینالمللی انرژی اتمی در یک مرکز هستهای ایران خبر داده بود.
در اطلاعیه رسمی این سازمان همچنین آمده بود که «فعالیت دستگاه اندازهگیری برخط سطح غنا و فلومتر (OLEM)، متعلق به این سازمان بینالمللی نیز متوقف میشود».
رافائل گروسی روز پنجشنبه همچنین گفت تعداد دوربینهایی که قرار است «حذف شوند» نه دو عدد، بلکه ۲۷ دوربین است.
به گفته مدیرکل آژانس، با حذف این دوربینها که در مکانهای مختلفی از ایران از جمله تهران و نطنز و اصفهان قرار دارند، «چیزی حدود ۴۰ دوربین» متعلق به آژانس در ایران برای ضبط فعالیتهای اتمی ایران باقی میماند.
به گفته او، اگر آژانس قادر نباشد با «صحت و دقتی» که همیشه کار میکند به نظارت ادامه دهد این روند میتواند «ضربهای مرگبار» بر پیکر برجام باشد.
آقای گروسی در ادامه تاکید کرد این گونه اقدامات ایران «چالش بزرگی» در راه راستیآزمایی فعالیتهای ایران و ادامه همکاری میان این سازمان بینالمللی و تهران ایجاد میکند.
بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی، روز چهارشنبه با اشاره به حذف دو دوربین از دوربینهای نظارتی آژانس انرژی اتمی در ایران گفت: «برخی از همکاریها که فراتر از پادمان و صرفا بر مبنای حسن نیت بود و جزو تعهدات نبود، متوقف شد.»
او تصریح کرد که از طریق این دو دوربین، «اطلاعاتی ضبط میشد که این اطلاعات بعدا میتوانست برای آژانس قابل استفاده باشد»، اما ایران دیگر این اطلاعات را در اختیار آژانس نمیگذارد.
این نکتهای است که رافائل گروسی نیز روز پنجشنبه درباره آن اظهار بیاطلاعی کرد و گفت نمیداند که بر سر فیلمهایی که تاکنون ضبط شده و هنوز در اختیار آژانس قرار نگرفته چه خواهد آمد.
به گفته آقای گروسی، این گونه اقدامات تنها «پنجره فرصت» را بسیار محدودتر میکند و در این موقعیت «پرتنش» تنها باعث «شفافیت کمتر و عدم قطعیت بیشتر» است.
رافائل گروسی روز ۱۶ خردادماه در آستانه نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی گفته بود: ایران بهطور مداوم به غنیسازی اورانیوم ادامه میدهد و دستیابی آن به منابع قابل توجهی که از خط قرمز عبور کند «بسیار نزدیک است و چند هفته بیشتر نیست».
او در پاسخ به پرسش رادیوفردا درباره این مدت زمان چند هفتهای به «سه تا چهار هفته» اشاره و تاکید کرد که آژانس فراتر از این زمان دیگر قادر به نظارت بر فعالیتهای ایران نخواهد بود.
شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی غروب چهارشنبه ۱۸ خرداد با اکثریت آراء قطعنامهای علیه ایران به تصویب رساند که در آن از عدم همکاری تهران با این نهاد انتقاد شده است.
ایران متهم است که به سوالات آژانس در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه مکان هستهای اعلام نشده خود پاسخ نداده است.