سازمان حقوق بشر ایران میگوید دستکم ۱۰۹ معترض در خطر صدور یا اجرای احکام اعدام قرار دارند. در این میان، معترضان بازداشتی در سه استان خوزستان، سیستان و بلوچستان و تهران نظر به اتهاماتشان با بالاترین خطر اعدام روبهرو هستد.
این نهاد حقوق بشری مستقر در اسلو روز دوشنبه ۱۹ دی ماه فهرست بهروز شدهای از معترضان در معرض خطر اعدام را منتشر و اعلام کرد که از شروع اعتراضات جاری تا کنون در بیش از ۱۰۰ روز گذشته، دستکم ۴۸۱ شهروند، از جمله ۶۴ کودک و ۳۵ زن، به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی کشته شدهاند.
این گزارش بار دیگر بر «حداقلی» بودن فهرست کشتهها تاکید کرده و یادآور شده است که این آمار جانباختگان، منحصر به کشتار معترضان در خیابانهای شهرهای سراسر ایران است و چهار نفری که تا کنون در رابطه با اعتراضات اعدام شدهاند و یا افرادی که در فاصلهای کوتاه پس از آزادی از بازداشتگاههای مختلف، به مرگهای مشکوک - از جمله ادعای «خودکشی» - درگذشتند، در این آمار لحاظ نشدهاند.
قوه قضائیه جمهوری اسلامی شماری از معترضان بازداشت شده را به «محاربه» و «افساد فیالارض» متهم کرده که برای تعدادی از آنها حکم اعدام صادر شده است. محسن شکاری، مجیدرضا رهنورد، محمدمهدی کرمی و محمد حسینی بدون دسترسی به وکیل انتخابی و دادرسی عادلانه، بر اساس چنین احکامی اعدام شدند.
بر اساس فهرست منتشر شده، در استان خوزستان ۲۴ معترض، در سیستان و بلوچستان ۲۲ معترض و در تهران ۲۰ نفر از معترضان بازداشتی با خطر صدور یا اجرای حکم اعدام روبهرو هستند.
سازمان حقوق بشر ایران همچنین خواستار توجه جامعه مدنی داخل کشور و جامعه جهانی به تشدید سرکوبها از طریق «دستگیریهای خودسرانه، آزارهای جسمی و جنسی در دوران بازداشت و بازجویی و صدور احکام فلهای» از سوی دستگاه قضایی جمهوری اسلامی شده است.
طی روزهای گذشته حکم اعدام چهار نفر از معترضان اجرا شده و واکنشهای جهانی را در پی داشته است؛ با اینحال صدور احکام اعدام کماکان ادامه دارد و مقامات جمهوری اسلامی بر ادامه اجرای اعدامها تاکید و اصرار دارند.
سازمان حقوق بشر ایران در ادامه میافزاید نمونههای آزار جنسی معترضان دستگیرشده در بسیاری از نقاط ایران گزارش شده و میتوان نتیجه گرفت که «این نه یک عمل خودسرانه، بلکه یک سازوکار سیستماتیک و هماهنگشده از سوی حکومت است».
این نهاد حقوق بشری مستقر در اسلو همچنین بازداشتهای گسترده در استان سیستان و بلوچستان را «مایه نگرانی جدی» دانسته است و گفته که بنا بر اعتراف روابط عمومی اداره کل اطلاعات این استان شمار بازداشتیها به یکصد نفر رسیده است.
بر اساس این گزارش، بسیاری از دستگیرشدگان «اتباع بیگانه غیرمجاز» خوانده شدهاند و نظر به اینکه جمهوری اسلامی بسیاری از شهروندان بلوچ ایرانی را از داشتن شناسنامه محروم کرده، این افراد «در معرض ستم مضاعف حکومتی قرار دارند».
در همین زمینه، محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، تاکید کرد: «تعداد پرشماری از زندانیانِ کمتر شناختهشده در زندانهای ایران، بهخصوص در سیستان و بلوچستان، در خطر شکنجه و صدور احکام اعدام قرار دارند. نجات جان این زندانیان از طریق کارزارهای مردمی و فشار جامعه جهانی باید یکی از اولویتهای اصلی کنونی باشد.»
برخی دیگر از نهادهای حقوق بشری از کشته شدن بیش از ۵۰۰ معترض طی چهار ماه گذشته و بازداشت ۲۰ هزار نفر خبر دادهاند؛ از جمله هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، اعلام کرد که شمار کشتهشدگان اعتراضات تا روز ۱۸ دیماه به دستکم ۵۱۹ تن رسیده است.
بنابر اعلام مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، تاکنون دادگاههای مختلف، عمدتا شعب دادگاههای انقلاب تهران و دیگر شهرها، برای ۶۷۰ تن از معترضان بازداشت شده رای «محکومیت» صادر کردهاند.