نخستوزیر بریتانیا خواستار آتشبس در خاورمیانه شد
کییر استارمر، نخستوزیر بریتانیا، روز یکشنبه خواستار آتشبس در خاورمیانه و خویشتنداری همه طرفها شد و گفت که درگیری یک ساله اسرائیل و حماس بر روابط جوامع در بریتانیا تأثیر گذاشته است.
استارمر در آستانه سالگرد حمله بیسابقه گروه افراطی حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر که جرقه جنگ را زد، در روزنامه ساندی تایمز نوشت: «این جرقهها، آتش اختلافات را در جوامع خودمان در داخل کشور شعلهور میکند.»
حماس از گروههایی است که از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا در شمار گروههای تروریستی قرار دارد.
نخستوزیر بریتانیا با اشاره به اینکه در کشورش «میلیونها نفر روابط خانوادگی با منطقه دارند»، گفت: «اسرائیل و خاورمیانه نه تنها از تاریخ ملت ما جداییناپذیرند، بلکه رابطه عمیقی با جامعه چندفرهنگی ما دارند.»
آقای استارمر با محکوم کردن افزایش «نفرت شنیع» علیه جوامع یهودی و مسلمان در بریتانیا در سال گذشته، گفت: «تفاوتها و تنوع ما باید ما را قویتر به هم پیوند دهد، نه اینکه ما را از هم جدا کند.»
در حالی که استارمر گفت بریتانیا «در مواجهه با تجاوز ایران در کنار اسرائیل خواهد ایستاد»، او همچنین هشدار داد که «آیندهای بهتر با آسیب رساندن، یتیم کردن و آواره کردن نسلی دیگر به دست نخواهد آمد.»
وی افزود: «سالگرد حملات ۷ اکتبر باید هزینه شکست سیاسی را به ما یادآوری کند. هیچ امنیتی در بیثباتی بیشتر یافت نمیشود.»
دشواریهای جدید جمهوری اسلامی در سیاست داخلی لبنان
روزنامه اسرائیلی هاآرتص روز یکشنبه ۱۵ مهر در تفسیری، نظر به سفرهای دو روز اخیر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به لبنان و سوریه نوشت تهران در حالی که خود را برای انتقام اسرائیل (از حمله موشکی اخیر ایران به اسرائیل) آماده میکند، همزمان کارزاری سیاسی را برای حفظ موقعیت حزبالله در لبنان به راه انداخته است.
تسوی برئل، مفسر هاآرتص نوشت جمهوری اسلامی «با تمام قوا» برای جلوگیری از فروپاشی حزبالله، که پایگاه راهبردی تهران در خاورمیانه بود، به تقلا افتاده است.
این مقاله افزود در شرایطی که شبکههای اجتماعی لبنانی مملو از انتقادهای شدید کاربران از جمهوری اسلامی ایران در واکنش به اظهارات عباس عراقچی در خصوص «ایستادن ایران در کنار لبنان» است، نجیب میقاتی، نخستوزیر «دولت موقت پیشبرد امور لبنان» و نبیه بری، رئیس مجلس لبنان و رقیب سالهای دور حزبالله، زمان را برای انتخاب رئیسجمهوری در کشور مناسب تشخیص دادهاند؛ امری که در سه سال گذشته قادر به آن نبودند.
به نوشته هاآرتص، این دسته از مقامات لبنانی با استفاده از فرصت خروج حسن نصرالله از صحنه لبنان و تضعیف جایگاه حزبالله در ساختار این کشور، با هدف رسیدن به راهکار سیاسی و جلوگیری از فروپاشی کشور لبنان وارد عمل شدهاند؛ امری که رهبران کشورهای عربی منطقه و سران دولتهای خلیج فارس و در صدر آن، محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی، شریک هستند و رهبران مصر، آمریکا و فرانسه نیز از آن پشتیبانی کردهاند.
روزنامه هاآرتص در ادامه گزارش خود نوشت: با افزایش تعداد آوارگان لبنانی و افزایش پناه بردن آنها به سوریه که خود با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکند، پیشبینی میشود که حمایت از یک راه حل سیاسی برای نجات لبنان افزایش یابد. این راه حل مستلزم آن است که حزبالله از شروط خود برای انتخاب رئیسجمهور جدید دست بردارد و با قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت که خواستار خروج نیروهایش از جنوب رودخانه لیتانی (۴۰ کیلومتری مرز با اسرائیل) است، موافقت کند.
به نوشته هاآرتص، تهران با شرایط جدیدی در لبنان مواجه شده است که در آن مخالفان حزبالله قدرت بیشتری پیدا کردهاند. با این حال، ایران تمام تلاش خود را برای حفظ حزبالله، که مهمترین تکیهگاه راهبردیاش در منطقه است، به کار خواهد گرفت و در رقابت با عربستان سعودی، به هیچ قیمتی حاضر به عقبنشینی از لبنان نیست.
این روزنامه در پایان به واکنش کاربران لبنانی در شبکههای اجتماعی به اظهارات عباس عراقچی اشاره کرد و نوشت که آنها در پیامهایی خطاب به او گفتهاند: «لبنان را غارت کرد و حال آمدهای که در کنار ما بایستی؟» و «ایران عامل ویرانی لبنان است.»
ادامه حملات هوایی سنگین اسرائیل به بیروت
بیروت در چند ساعت اخیر هدف حملات هوایی شدید نیروهای اسرائیلی قرار گرفته است. رسانههای محلی این بمبارانها را شدیدترین در نوع خود علیه بیروت تاکنون توصیف کردهاند و خبر دادهاند که برخی از بمبها در نزدیکی فرودگاه فرود آمده است. همزمان، پروازهای هواپیماها برای انتقال صدها شهروند خارجی به بیرون از لبنان از این فرودگاه در حال انجام است.
انفجارهایی در سراسر شهر گزارش شده و بهویژه حملات هوایی اسرائیل به منطقهٔ ضاحیه در حومه جنوبی بیروت بامداد یکشنبه ادامه پیدا کرد و خبرگزاریها نیز از شنیده شدن صدای چند انفجار مهیب در بیروت خبر دادهاند. بنابر گزارشها، یک آتشسوزی عظیم آسمان جنوب بیروت را روشن کرده و ستونهای دود در روز یکشنبه به هوا برخاسته است.
خبرگزاری ملی لبنان اعلام کرد که منطقه تحت کنترل حزبالله در جنوب بیروت هدف بیش از ۳۰ حمله قرار گرفته که صدای آن در سراسر شهر شنیده شد. یک پمپ بنزین و یک انبار لوازم پزشکی نیز آسیب دیدند.
ارتش اسرائیل اعلام کرد که انبارهای سلاح و زیرساختهای حزبالله را هدف قرار داده و اقدامات لازم برای کاهش آسیب به غیرنظامیان را انجام داده است.
ساعتی پیشتر سخنگوی ارتش اسرائیل با انتشار مشخصات سه ساختمان در ضاحیه از ساکنان این اماکن خواسته بود فوراً از آنجا دور شوند.
خبرگزاری رسمی لبنان نیز حملات هوایی اسرائیل در بامداد یکشنبه را سنگین توصیف کرده و نوشته است چهار حمله علیه مناطقی در ضاحیه و یک حمله به شویفات، بین بیروت و ضاحیه، صورت گرفته است.
به نوشتهٔ خبرگزاری فرانسه، بامداد یکشنبه در منطقه صبرا، در نزدیکی حومه جنوبی بیروت، دهها نفر که برخی کیسههایی را به دست داشتند و برخی دیگر با موتورسیکلت حرکت میکردند، از یکی از شدیدترین بمبارانهای جنگ اسرائیل و حزبالله فرار کردند.
این خبرگزاری همچنین از حملات سنگین اسرائیل به بیروت خبر داده و نوشته است که بهرغم این حملات فرودگاه بینالمللی رفیق حریری به فعالیت خود ادامه میدهد.
حزبالله هم روز یکشنبه گفته است که نیروهای اسرائیلی را که سعی داشتند به خلعت شعیب در بلیدا، در جنوب لبنان، نفوذ کنند با توپخانه هدف قرار داده است.
حزبالله همچنین اعلام کرد که پهپادهای تهاجمی به سوی یک پایگاه نظامی اسرائیل پرتاب کرده است.
وزارت بهداشت لبنان اعلام کرد که حملات روز شنبهٔ اسرائیل ۲۳ نفر را در سراسر لبنان کشته و ۹۳ زخمی بر جای گذاشته است. این وزارتخانه گفت که این آمار شامل بمبارانهای بامداد یکشنبه در حومه جنوبی بیروت نمیشود.
در میانهٔ افزایش نگرانیها، وزیر نفت ایران به خارک رفت
محسن پاکنژاد، وزیر نفت ایران، امروز یکشنبه در میان نگرانیها از احتمال حمله اسرائیل به بزرگترین پایانه نفتی ایران در جزیره خارک، از این جزیره بازدید کرد.
به نوشتهٔ شانا، خبرگزاری رسمی وزارت نفت ایران، او در این سفر از تأسیسات صنعت نفت بازدید کرد و با کارکنان عملیاتی مستقر در جزیره خارک دیدار داشت.
این سفر در پی اظهارات سخنگوی ارتش اسرائیل در روز شنبه صورت گرفت که گفت اسرائیل در زمان مناسب به حمله موشکی هفته گذشته تهران پاسخ خواهد داد.
پس از حمله ایران، وبگاه اخبار آکسیوس به نقل از مقامات اسرائیلی گزارش داد که ممکن است تأسیسات نفتی ایران مورد حمله متقابل قرار گیرند. جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا، روز جمعه گفت که فکر نمیکند اسرائیل هنوز تصمیم نهایی خود را در مورد چگونگی پاسخ گرفتن اتخاذ کرده باشد.
پایانه نفتی خارک توان پهلودهی همزمان به ۹ نفتکش و ظرفیت ذخیره ۲۳ میلیون بشکه نفت خام و تحویل روزانه بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت خام به مشتریان را دارد.
چین که تحریمهای آمریکا را به رسمیت نمیشناسد، اصلیترین مشتری تهران است و به گفته تحلیلگران در نیمه اول سال ۲۰۲۴ روزانه ۱.۲ تا ۱.۴ میلیون بشکه نفت از ایران وارد کرده است.
رسانههای ایران روز یکشنبه ۱۵ مهر اعلام کردند که سقف سوختگیری با کارت سوخت شخصی در سراسر کشور جز در استانهای مرزی به ۵۰ لیتر در هر نوبت کاهش یافته است. سقف سوختگیری با کارت سوخت شخصی خودروها تا پیش از این ۶۰ لیتر در هر نوبت بود. تاکنون هیچ مقامی این خبر را بهطور رسمی اعلام نکرده است.
«لزوم استفاده از هر دو دست» در انفجار پیجرها
سه هفته پس از انفجار هزاران دستگاه پیجر نیروهای حزبالله در لبنان و بخشهایی از سوریه که سرآغاز دور تازهای از ضربات اسرائیل علیه گروه حزبالله در لبنان تلقی شد، روزنامه واشینگتن پست در تحقیقاتی نوشت که نیروهای اطلاعاتی و فنی اسرائیل به گونهای این انفجارها را طراحی کردند که نیروهای حزبالله برای خواندن پیامِ منجر به انفجار، ناچار به استفاده از هر دو دست خود بودند.
یکی از مقامات که در گزارش واشینگتن پست مورد گفتوگو قرار گرفته، گفت برای خواندن پیام رسیده به پیجر، مخاطب میبایست هر دو دکمه را فشار میداد؛ یعنی باید از هر دو دست خود استفاده کند؛ با این هدف که دو دست خود را از دست بدهد و توان جنگیاش خنثی شود.
این گزارش منتشرشده در روز شنبه ۱۴ مهر حاکی است پیجرها در اسرائیل طراحی و با بمبهایی کوچک و غیرقابل شناسایی در آن مونتاژ شد و عوامل مرتبط با حزبالله از طریق مهرههایی در زنجیرهٔ خرید برای این گروه از طریق شرکت تایوانی «گلد آپولو» «اطمینان» یافتند که باید این پیجرهای مدرنتر از انواع قبلی را مورد استفاده قرار دهند.
به نوشته واشینگتن پست، با این حساب حزبالله عملاً پول ساخت پیجرها را هم (به اسرائیل) پرداخته است. این گزارش حاکی است عوامل مختلف بیرونی در زنجیرهٔ تأمین تجهیزات هیچ ارتباطی با موساد نداشتند و از نیات این سازمان بیاطلاع بودند.
پیامی به زبان عربی که موجب انفجار پیجرها شد این بود: «یک پیام رمزگذاریشده دریافت کردید».
انفجار پیجرها در روز ۲۷ شهریور و سپس انفجار دستگاههای بیسیم و سایر تجهیزات ارتباطی دیگر گروه حزبالله در یک روز بعد از آن، دستکم ۳۹ تن را کشت و هزاران نفر از اعضای این گروه را زخمی کرد. حسن نصرالله روز ۲۹ شهریور آخرین سخنرانی خود را در مورد آن وقایع از مخفیگاهش بیان کرد.
واشینگتن پست نوشت با دهها تن از مقامات امنیتی اسرائیلی، آمریکایی و عربی و همچنین با سیاستمداران و دیپلماتهایی که در جریان رویدادهای مرتبط با انفجارها بودند، شامل مقامات رسمی لبنان و مهرههای نزدیک به حزبالله در لبنان برای انجام تحقیقات خود در سه هفته بعد از این انفجارها گفتوگو کرده است.
این روزنامه افزود موساد سالها از محلهای اختفای حسن نصرالله در لبنان اطلاع داشت و تحرکات وی را از نزدیک دنبال میکرد.
به نوشته این روزنامه انفجار پیجرها زمانی انجام شد که بحث در میان مقامات ارشد اسرائیل در مورد حذف نصرالله هنوز در جریان بود.
اسرائیل در خصوص مسئولیت احتمالی در انفجار تجهیزات ارتباطی حزبالله، که واشینگتن پست آن را یکی از مبتکرانهترین نفوذها توسط یک تشکیلات اطلاعاتی نامیده، رسماً سکوت کرده است.
ادامهٔ ابهام در مورد وضعیت قاآنی و صفیالدین
سه منبع ایرانی به نیویورک تایمز گفتند اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، آخرین بار هفته گذشته در بیروت دیده شد.
گزارش این روزنامه در میانهٔ برخی گمانهزنیها در رسانههای منطقه منتشر شده که مدعی احتمال زخمی یا کشته شدن اسماعیل قاآنی در بمبارانهای روزهای اخیر اسرائیل در لبنان شدهاند.
شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل این احتمال را عنوان کرده بود که در بمباران سنگین بامداد جمعه گذشته در بیروت که ظاهراً هدف آن از بین بردن هاشم صفیالدین، رئیس شورای اجرایی و شورای جهادی حزبالله بوده، او نشستی با اسماعیل قاآنی داشت.
سه مقام ایرانی که نخواستهاند نامشان در گزارش نیویورک تایمز برده شود، افزودهاند که اسماعیل قاآنی برای کمک به حزبالله پس از ضربات پیاپی ارتش اسرائیل به این گروه، به لبنان رفته بود.
یکی از سه منبع که از نیروهای اعزامی سپاه پاسداران مستقر در بیروت معرفی شده، به این روزنامه گفت سکوت ایران در مورد اسماعیل قاآنی موجب ایجاد وحشت در میان این نیرو شده است.
دانیل هگاری، سخنگوی ارتش اسرائیل، شنبه شب در مورد احتمال مرگ هاشم صفیالدین گفت ارتش هنوز در حال بررسی نتایج حمله بامداد جمعه است.
منابع لبنانی گفته بودند بمباران محلی که ظن میرود برای هدف قرار دادن هاشم صفیالدین انجام شد، سنگینتر از ۸۰ تن بمبی بود که روز ششم مهر در حمله به مقر فرماندهی زیرزمینی حزبالله برای کشتن دبیرکل این گروه انجام شد.
از زمان انتشار گزارش شبکه ۱۲ تلویزیون اسرائیل، هنوز خبر یا واکنشی رسمی از سوی جمهوری اسلامی در رد و تکذیب مرگ احتمالی اسماعیل قاآنی یا هاشم صفیالدین منتشر نشده است.
در رسانههای داخلی ایران روز یکشنبه تنها به یک توئیت از سوی محمد مهدی همت، فرزند محمّدابراهیم همت که از فرماندهان سپاه پاسداران در جنگ ایران و عراق بود، اشاره شده که بدون ارائه مستنداتی نوشته است قاآنی در «صحت و سلامت کامل است» و «نباید فریب بازیهای رسانهای دشمن را خورد».
آخرین تصاویر منتشرشده از اسماعیل قاآنی در ایران، حضور اوایل هفته گذشته او در دفتر نمایندگی حزبالله در تهران برای تسلیت کشته شدن حسن نصرالله بود.
اسماعیل قاآنی، ۶۷ ساله، پس از کشته شدن قاسم سلیمانی در دی ۱۳۹۸ به فرماندهی این نیرو منصوب شد. نیروی قدس، یکی از پنج شاخه سپاه پاسداران، از جمله مسئول حمایت از گروههای نیابتی تهران در منطقه است.
تظاهرات طرفداران اسرائیل در آستانه پانزدهم مهر
طرفداران اسرائیل در آستانه سالگرد حملات گروه افراطی حماس به اسرائیل در برلین و لندن به خیابان آمدند. حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گروه تروریستی شناخته میشود.
حامیان اسرائیل شنبه ۱۴ مهر در برلین علیه یهودیستیزی فزاینده تظاهرات کردند. همزمان حامیان اهداف اسرائیل در لندن راهپیمایی کردند.
انتظار میرود تظاهرات بیشتری روز یکشنبه توسط حامیان اسرائیل برگزار شود، زیرا یهودیان در سراسر جهان هنوز در حال برگزاری جشن سال نوی یهودی هستند.
در جریان حمله گسترده و بیسابقه گروه افراطی حماس به اسرائیل در ۱۵ مهرماه پارسال ۱۲۰۰ نفر کشته و حدود ۲۴۰ نفر دیگر به گروگان گرفته شدند. اسرائیل در واکنش به این حمله، در غزه دست به یک عملیات نظامی زد که همچنان از پایانش خبری نیست.
حملات هوایی به شمال و مرکز غزه
ارتش اسرائیل از حملات هوایی به دو نقطه در دیرالبلح، در مرکز نوار غزه، خبر داده است.
به گفته ارتش اسرائیل، یکی از این حملات علیه یک مرکز فرماندهی گروه افراطی حماس در محل یک مدرسه، و حمله دیگر به محل سابق «مسجد شهداء الاقصی» صورت گرفت.
بنا به گفته مسئولان پزشکی فلسطینی، حمله هوایی منتسب به اسرائیل در بامداد یکشنبه به مسجد یادشده، دستکم ۱۸ نفر را کشت. خبرگزاری آسوشیتدپرس میگوید که همه این کشتهشدگان مرد بودند و دو مرد دیگر نیز در این محل زخمی شدند.
رسانههای عربی گزارش دادهاند که در این حمله ۲۴ نفر کشته و دهها نفر زخمی شدهاند. رسانههای مربوط به حماس شمار زخمیان را ۹۳ نفر ذکر میکنند.
ارتش اسرائیل میگوید که این مراکز فرماندهی و کنترل «توسط تروریستهای حماس برای برنامهریزی و اجرای حملات تروریستی علیه نیروهای ارتش و دولت اسرائیل استفاده میشدند.»
بیانیه ارتش اسرائیل همچنین گفت که «گامهای متعددی» برای کاهش آسیب به غیرنظامیان برداشته است.
بیانیه ارتش اسرائیل اظهار داشتند که این نمونه دیگری از نحوه استفاده حماس از زیرساختهای غیرنظامی است، که نقض قوانین بینالمللی محسوب میشود.
این حملات جدید بر تعداد رو به افزایش تلفات فلسطینیان در غزه که به حدود ۴۲ هزار نفر نزدیک شده است، افزوده است.
حماس از سوی آمریکا و اتحادیه اروپا گروهی تروریستی شناخته میشود.
در همین حال برخی رسانههای عربی و فلسطینی از حملات شدید اسرائیل به شمال غزه خبر دادهاند.
در پی تنش لفظی بین رهبران فرانسه و اسرائیل، مکرون بر حمایت پاریس از امنیت اسرائیل تاکید کرد
ساعاتی پس از آنکه نخست وزیر اسرائیل درخواست فرانسه برای تحریم تسلیحاتی اسرائیل را «مایه شرمساری» خواند، الیزه در بیانیهای اعلام کرد که «سخنان تند» بنیامین نتانیاهو ارتباطی با دوستی دو کشور ندارد.
در بیانیه کاخ الیزه با تاکید بر اینکه امانوئل مکرون در دیدار با مسعود پزشکیان، رئیس جمهور ایران، بر پایبندی پاریس به امنیت اسرائیل تاکید کرده، آمده است: فرانسه به ایران یا گروههای نیابتیاش اجازه حمله به اسرائیل را نخواهد داد.
دفتر ریاست جمهوری فرانسه در عین حال بر ضرورت آتشبس فوری در غزه تاکید کرده و بار دیگر به تحریم «تسلیحات تهاجمی» اسرائیل اشاره کرده است.
امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، صبح شنبه در گفتوگو با رسانهها خواستار تحریم تسلیحاتی اسرائیل و بازگشت به راه حل دیپلماتیک شده بود.
این سخنان با واکنش تند بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، روبهرو شد و او آن را «مایه شرمساری» خواند.
بنیامین نتانیاهو در بیانیهای به زبان انگلیسی و خطاب به رئیس جمهور فرانسه نوشته بود: «رئیس جمهور مکرون و دیگر رهبران غربی خواستار تحریم تسلیحاتی اسرائیل شدهاند؛ شرم بر آنها!»
تظاهرات در شهرهای مختلف جهان در آستانه هفتم اکتبر
در آستانه پانزدهم مهر (هفتم اکتبر)، دهها هزار تن روز شنبه با برگزاری تظاهرات در شهرهای مختلف جهان خواستار پایان دادن به خونریزی در غزه شدند.
به نوشته رویترز، در لندن حدود ۴۰ هزار «طرفدار فلسطین» در مرکز این شهر تظاهرات کردند.
با این حال تظاهرات دیگری در این شهر در حمایت از اسرائیل برگزار شد و تظاهرکنندگان پرچمهای اسرائیل در دست داشتند.
در واشینگتن نیز تظاهراتی در نزدیکی کاخ سفید و در اعتراض به حمایت آمریکا از اسرائیل در عملیات نظامی این کشور در غزه و لبنان برگزار شد.
در میدان تایمز نیویورک نیز معترضان «چفیه» پوشیده بودند و شعارهایی در حمایت از غزه و لبنان سر دادند.
در رم، تظاهرکنندگان با پلیس درگیر شدند و ماموران پلیس اقدام به شلیک گاز اشکآور و استفاده از ماشینهای آبپاش کردند.
در برلین نیز دو تظاهرات با حضور طرفداران و مخالفان اسرائیل برگزار شد و پلیس با تظاهرکنندگان حامی فلسطین درگیر شد.
تظاهرات مشابهی در سایر شهرهای جهان از جمله پاریس، مادرید، مانیل و کیپتاون برگزار شد.
به نوشته رویترز، انتظار میرود این تظاهرات در روز یکشنبه نیز ادامه یابد.