آیت‌الله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، صبح روز یکشنبه ۲۶ آبان در درس «خارج فقه» خود به موضوع افزایش قیمت بنزین که تبدیل به بحران سیاسی-امنیتی شده است، پرداخت و از تصمیم «شورای هماهنگی عالی اقتصادی سران قوا» حمایت کرد.
اعلام نظر خامنهای صرفا حمایت از قوای سه‌گانه نبود، هشدار فوری به معترضان و چراغ سبز به سرکوب آنها هم بود.
این حمایت و هشدار که توام با بی‌اعتنایی مجدد به مجلس، کنایه، هشدار و بی‌توجهی به مراجع تقلید شیعه و توجه حداقلی به اعتراض‌های گسترده مردم بود، هراس رهبر از گسترش اعتراض‌ها و میل قوی به اعلام و اعمال نظر شخصی‌اش از «پشت بلندگو» را نشان داد.
حتی شورای هماهنگی اقتصادی قوای سه‌گانه که ظاهرا یک نهاد مشورتی و اجماعی است، نهاد دست‌ساز رهبر و محصول ایده شخصی اوست که به بهانه شرایط ویژه تحریم‌ها فعالیت می‌کند.
در یک‌سال و نیم اخیر بسیاری از تصمیم‌های این نهاد با دور زدن نهادهایی چون مجلس ابلاغ و اعمال شده که به نوعی می‌توان آن را اعمال‌نظر و دخالت روزافزون رهبر در امور اجرایی توصیف کرد.
بنابر این سخنرانی او صرفا حمایت از اجرا شدن یک تصمیم نبود. خامنهای کاملا موافق افزایش قیمت بنزین بود و جملات او مانند «سررشته ندارم» و «تخصص این کار را ندارم»، خلاف واقع است.
یک مثال مشخص در این زمینه که می‌تواند روش خامنهای را نشان دهد، وضعیت لوایح مهم مربوط به پولشویی (FATF) است.
این لوایح به تصویب مجلس و دولت رسیده، برخی اعضای مجمع تشخیص و بسیاری از فعالان ارشد اقتصادی دنبال تصویب آن هستند و از خود خامنهای نقل شده «نظر خاصی» درباره آنها ندارد ولی او حاضر به هیچ اظهارنظر علنی و تعیین تکلیف موضوع نیست، چون نظر شخصی‌اش مخالف این لوایح است.
از قضا در موضوع لوایح پولشویی، مخالفان تصویب این لوایح که اغلب جزو نزدیکان و مدیران منصوب خامنهای هستند، با استناد به سکوت او سد راه نهایی‌شدن این لوایح شده‌اند.
این موضوع درباره برخی از مسائل مهم دیگر مانند مذاکره با آمریکا هم صادق است که به رغم نظرات مختلف کارشناسی، او مصرانه نظر شخصی‌اش را تحمیل کرده است.
بنابراین فارغ از اینکه افزایش قیمت بنزین را درست بدانیم یا غلط، این مصوبه نظر شخص خامنهای است.
او سال ۸۶ هم از افزایش قیمت بنزین توسط دولت احمدی‌نژاد دفاع کرده بود و آن را تصمیم شجاعانه خوانده بود. اما در حال حاضر این نظر را «محصول کارشناسی سران قوا» می‌داند و تصمیم خودش را نه دفاع از افزایش قیمت بنزین که دفاع از تصمیم سران قوا اعلام کرد تا هم طلبکار آنها باشد و هم بدهکار مردم نشود.
وجه دیگر این تعارف‌ها، کنایه و هشدار به مراجع تقلید بود. او با گفتن جملاتی مثل «در این قضیه سررشته ندارم» و «صاحب‌نظر نیستم»، به سه مرجع تقلید شیعه (صافی گلپایگانی، علوی گرگانی و مکارم شیرازی) که روز شنبه به جمع مخالفان افزایش قیمت بنزین پیوسته بودند، واکنش نشان داد.
خامنهای قبلا در برخی موارد به واسطه‌گری‌های سیاسی مراجع تقلید روی خوش نشان داده یا دولت را در ماجراهایی چون «ورود زنان به ورزشگاه» توصیه به توجه به نظر مراجع تقلید کرده ولی در این مورد، بی‌اعتنا به نظرات مراجع تقلید، به آنها گفت که محدوده خاصی برای اظهارنظر و دخالت دارند.
سومین وجه مهم سخنرانی خامنهای، تلاش پیشگیرانه‌اش برای جمع کردن اعتراضات و خشمش از بروز دوباره خشم مردم علیه سیاست‌های حکومت بود.
او در سخنرانی‌اش گفت این تصمیم به ضرر برخی مردم است ولی بلافاصله برخی از مردم معترض را «اشرار»، «کینه‌ورزان» و «انسان‌های ناباب» خواند که «جوانان هیجان‌زده» به آنها پیوسته‌اند و به تشویق «همه مراکز شرارت دنیا» در حال انجام «مفاسد» هستند و به مسئولان «حفظ امنیت» توصیه کرد که «به وظایف‌شان عمل کنند».
بنابراین از نظر رهبر جمهوری اسلامی، بخش اعظم مردم معترض جزو «اشرار» هستند یا «هیجان‌زده» بوده‌اند.
نشانه‌گذاری‌های خامنهای که در چند دهه اخیر مردم معترض را با گزاره‌هایی چون «اراذل و اوباش»، «فتنه‌گر»، «میکرب سیاسی»، «مفلوک»، «فریب‌خورده» و «ابزار دست دشمن» توصیف کرده، همواره یک چراغ راهنما به مسئولان انتظامی، نظامی و امنیتی کشور برای سرکوب بوده است.
رهبر جمهوری اسلامی در این سخنرانی، با «اشرار» توصیف کردن معترضان، برخی از مسئولان را دعوت به سرکوب مردم کرد و با اعلام حمایت از طرح سران قوا، همه مسئولان را وادار به سکوت در برابر رهبر کرد. دوگانه سکوت-سرکوب البته پیام خاص این سخنرانی نیست، ویژگی بارز سه دهه حکومت خامنهای است.
