عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، مذاکره احتمالی با آمریکا در شرایط کنونی را رد کرد و گفت که در هیچ سطحی امکان مذاکره میان دو کشور وجود ندارد.
این مقام ایرانی در مصاحبه با یکی از شبکههای تلویزیونی چین که خبرگزاری ایسنا آن را بازتاب داده است، با اشاره به گمانهزنیها درباره مذاکره میان دو کشور گفت: «ایران هیچ گاه تحت فشار مذاکره نخواهد کرد. مذاکره در این شرایط، مذاکره برای تسلیم خواهد بود و از این رو ایران آماده مذاکره با آمریکا در هیچ سطحی نیست».
به گفته وی، اساسا آمریکا با خروج از توافق هستهای مذاکره با این کشور را به «تجربهای بد و ناموفق» تبدیل کرده است و «ایران کاملا اعتماد خود را به آمریکا از دست داده است».
آمریکا از اردیبهشت پارسال با خروج از توافق هستهای و اعمال تحریم علیه ایران، فشار اقتصادی شدیدی را بر جمهوری اسلامی وارد کرده که هدف از آن تغییر رفتار و سیاستهای تهران عنوان شده است.
رهبران آمریکا در عین حال برای دستیابی به توافقی فراگیرتر از برجام، خواستار مذاکره دوباره با ایران شدهاند، اما این امر با مخالفت تهران مواجه شده است. مقامات ایران از جمله آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، و حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، گفتهاند که تهران تنها در صورت رفع تحریمها حاضر است با واشینگتن در قالب گروه ۱+۵ مذاکره کند.
در این میان سفر قریب الوقوع آقای روحانی به توکیو نیز به گمانهزنیها درباره مذاکره احتمالی بین ایران و آمریکا با میانجیگری ژاپن شدت بخشیده، که مقامات ایرانی اگرچه آن را رد کرده، اما اذعان داشتهاند که برجام یکی از موضوعات محوری در این سفر خواهد بود.
ژاپن از توافق هستهای با ایران دفاع کرده است. طرفهای اروپایی برجام نیز با اینکه بر ادامه این توافق تاکید دارند، اما تهران میگوید که آنها در پی خروج آمریکا از برجام، نتوانستهاند به تعهدات خود پایبند بمانند.
عباس عراقچی در مصاحبه خود با شبکه تلویزیونی سی.جی.تی.ان چین البته دو کشور چین و روسیه را تا حدی در اجرای تعهدات خود «موفق» دانست و گفت: «اما آن سه کشور اروپایی کاملا در اجرای تعهداتشان و پیدا کردن راهکارهای کاربردی برای ادامه یافتن تجارت با ایران، ناموفق بودهاند».
وی افزود: «آنها در چارچوب بیانیهای که پس از نشست وزیران برجام صادر شد به ما وعده دادند و خود را در یازده عرصه مختلف از جمله بانکی، تجاری، حملونقل و بیمه متعهد کردند تا طبق وعدهشان، راهکاری کاربردی بیابند، اما نتوانستند. تنها راهکاری که بر سر آن به نتیجه رسیدهاند، سازوکاری مالی به نام اینستکس است که هنوز اجرایی نشده است».
آلمان، بریتانیا و فرانسه به عنوان دیگر طرفهای برجام به تازگی اعلام کردهاند که شش کشور بلژیک، دانمارک، فنلاند، نروژ، هلند و سوئد برای پیوستن به اینستکس اعلام آمادگی کردهاند.
این مکانیسم مالی با هدف تسهیل تجارت میان ایران و کشورهای طراحی شده، اما مقامات ایرانی میگویند که به دلیل فشارهای آمریکا تاکنون نتیجه ملموسی نداشته است.