سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه ۲۲ شهریور در نشست خبری خود گفت که ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی چند سال گذشته «با حسن نیت» کارهای خود را جلو بردند» و «اگر طرفهایی بخواهند روابط مبتنی بر فهم فنی را آلوده به اغراض سیاسی خود کنند، پاسخ ایران پاسخ درخوری خواهد بود.»
این تهدید ایران در حالی بیان میشود که مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی قرار است از امروز، دوشنبه، در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی وضعیت همکاری ایران با این نهاد را گزارش دهد و این احتمال مطرح است که آمریکا و همپیمانان اروپایی آن، بر اساس این گزارشها پرونده ایران را پس از سالها به شورای امنیت سازمان ملل متحد بکشانند.
با بالاگرفتن بحران و سایه افکندن خطر تصویب یک قطعنامه علیه جمهوری اسلامی ایران در شورای حکام، تهران روز یکشنبه به یک توافق مقطعی با آژانس دست یافت.
یک روز پیش از نشست خبری سخنگوی وزارت خارجه ایران، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در سفری به تهران با مقامهای ایرانی در مورد سرویس فنی تجهیزات نظارتی، ضبط تصاویر از فعالیتهای سایتهای هستهای ایران و ادامه مذاکرات به توافق رسید.
به گفته او، ایران اجازه تعویض کارت ذخیره اطلاعات در دوربینهای آژانس را داده است تا آژانس بتواند ضبط تصاویر از فعالیتهای سایتهای هستهای ایران را انجام دهد، اما با اینحال بازرسان آژانس اجازه دسترسی به اطلاعات دوربینهای نظارتی در سایتهای هستهای ایران را نخواهند داشت.
سعید خطیبزاده نیز روز دوشنبه درباره جزئیات این توافق توضیح داد: «بدون اینکه پروتکل الحاقی که به دلیل مصوبه مجلس متوقف شده، دوباره اجرا شود و بدون اینکه آژانس دسترسی به محتویات فیلمها و کارتهای حافظه داشته باشد، کارتهای حافظهای که به دلیل پر شدن حافظه نیاز به تعویض دارد، در یک مهر و موم مشترک بین ایران و آژانس، بدون دسترسی به آژانس تعویض خواهند شد.»
ایران اسفند پارسال، بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای خود را محدود و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد. پس از آن تهران و آژانس به توافقی دست یافتند که بر پایه آن دوربینهای نظارتی آژانس در تاسیسات هستهای به مدت سه ماه فعالیت کند ولی دسترسی به اطلاعات ذخیره شده تنها در صورتی ممکن شود که تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
این توافق سه ماهه با نظر شورای عالی امنیت ملی ایران، به مدت یک ماه دیگر تمدید شد، ولی این مهلت روز سوم تیر به پایان رسید و ایران از تمدید دوباره آن خودداری کرد.
نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد وضعیت همکاری ایران با آژانس طی روزهای ۱۳ تا ۱۷ سپتامبر (۲۲ تا ۲۶ شهریور) برگزار میشود و آقای خطیبزاده روز دوشنبه گفت که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، برای شرکت در کنفرانس عمومی آژٰانس به وین خواهد رفت.
سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین گفت که توافق شده است آقای گروسی سفرهای خود را به صورت منظمتری به تهران انجام دهد و بعد از نشست شورای حکام، به تهران بازخواهد گشت که موضوعات دیگر که در دستورکار است ادامه یابد.
اسرائیل «حق اظهارنظر در مورد ایران را ندارد»
در واکنش به این تحولات جدید، نخستوزیر اسرائیل میگوید دو گزارش اخیر آژانس بینالمللی انرژی هستهای تأیید میکند که حکومت ایران «بدون هیچ مانعی» در حال پیشبرد برنامه هستهای خود با هدف «دستیابی به «سلاح هستهای» است.
نفتالی بنت با تأکید بر این که «برنامه هستهای ایران به «پیشرفتهترین» نقطه خود رسیده از طرفهای مذاکرات خواست که به جای بازگشت به توافق هستهای، برای تهران «مهلت» تعیین کنند.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به این اظهارات در نشست خبری روز دوشنبه خود گفت که اسرائیل به گفته او با «داشتن» بمب اتمی و نپیوستن به انپیتی «حق اظهارنظر در مورد ایران را ندارد».