نماینده دائم ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی با انتقاد شدید از آمریکا به دلیل خروج این کشور از برجام، هشدار داد که جمهوری اسلامی نمیپذیرد به اجرای تعهداتش مطابق برجام ادامه دهد درحالی که تحریم شده باشد.
رضا نجفی که روز چهارشنبه ۱۶ خرداد در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی سخن میگفت، اقدام آمریکا در خروج از توافق هستهای را «غیرقانونی» و «تخلف آشکار از قطعنامه شورای امنیت» خواند و گفت «برجام صرفا به منعقدکنندگان آن تعلق ندارد که یک طرف بتواند از روی هوس آن را به هم بزند» بلکه «یک توافق چندجانبه بر اساس عمل متقابل است».
وی سپس تاکید کرد که «اجرای متقابل و کامل تعهدات از سوی همه طرفها، بنیان اساسی برجام و عنصری حیاتی برای پایداری آن به شمار میرود» و «این حق غیرقابل انکار ایران است» که نسبت به خروج آمریکا از برجام و تحمیل مجدد همه تحریمها، «اقدامات مناسبی» به عمل آورد.
بریتانیا، فرانسه و آلمان که از طرفهای دیگر برجام هستند با دفاع از توافق هستهای خواستار ادامه آن شدهاند. اما چالش اصلی اینجاست که شرکتهای بزرگ اروپایی به بازار آمریکا وابسته هستند و واشینگتن به آنها هشدار داده که در صورت ادامه روابط اقتصادی خود با تهران مشمول تحریم خواهند شد.
مقامات ایران از جمله محمدجواد ظریف وزیر خارجه جمهوری اسلامی تاکید کردهاند که حمایت سیاسی اتحادیه اروپا از این توافق «کافی نیست» و این اتحادیه باید «گامهای عملی بیشتری بردارد».
نماینده دائم ایران در آژانس نیز در سخنان روز چهارشنبه خود عنوان کرد که «چنانچه برجام بخواهد به حیات خود ادامه دهد، مابقی اعضای برجام و سایر شرکای اقتصادی بایستی کاملا اطمینان دهند که منافع ایران بدون هیچ قید و شرطی از طریق اقدامات مناسب ملی، منطقهای و جهانی جبران میشود».
رضا نجفی سپس گفت: «همانگونه که مقامات عالی ما بیان کردند ملت ایران نمیپذیرد که به اجرای تعهداتش طبق برجام ادامه دهد درحالی که اقدامات محدودکننده و تحریمها بر خلاف توافق در حال اجرا باشند».
اشاره آقای نجفی به اظهارات اخیر علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی است که با انتقاد از اتحادیه اروپا گفته بود: «ملت و دولت ایران این را تحمل نخواهند کرد که هم در تحریم و هم در محدودیت و حبس هستهای باشند».
آیتالله خامنهای همچنین به سازمان انرژی اتمی ایران دستور داده که «هرچه سریعتر» مقدمات لازم برای دستیابی ایران به ۱۹۰ هزار سو غنیسازی اورانیوم را «در چارچوب برجام» فراهم کند، امری که واکنش مقامات اروپایی را به دنبال داشت و از جمله سخنگوی فدریکا موگرینی مسئول امور سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت که این ماجرا اگرچه ناقض برجام نیست، ولی این اقدامات در «مقطع حساس» کنونی کمکی به اعتمادسازی درباره ماهیت برنامه هستهای ایران نمیکند.
وزیر خارجه فرانسه نیز گفته است اقدام ایران برای توسعه ظرفیت غنیسازی اورانیوم نزدیک به «خط قرمز» است اما هنوز در چارچوب برجام قرار دارد.