اداره ملی ایمنی ترابری آمریکا پنج‌شنبه شب، ۱۹ دی‌ماه، اعلام کرد که به تحقیقات سقوط هواپیمای مسافربری در ایران می‌پیوندد.
ساعتی پیشتر یک مقام سازمان هواپیمایی ایران خبر داده بود که از این اداره آمریکایی نیز در کنار دیگر کشورها همچون کانادا و اوکراین برای بررسی شواهد و مدارک دعوت شده است.
این اداره فدرال در ایالات متحده در زمینه بررسی تصادفات در بخش حمل و نقل فعالیت می‌کند و حال رسما اعلام کرده که نماینده‌ای را برای مشارکت در پرونده سقوط هواپیمای اوکراینی در تهران تعیین کرده است.
علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، اعلام کرده است که سازمان هواپیمایی ایران با «شفافیت و دقت و سرعت» کمیته برای بررسی سانحه تشکیل خواهد داد. او از شرکت بوئینگ خواسته بود که «نماینده خود را برای مشارکت در فرایند بررسی جعبه سیاه» اعزام کند.
یک فروند هواپیمای بوئینگ ۸۰۰-۷۳۷ که بامداد چهارشنبه، ۱۸ دی‌ماه، فرودگاه امام خمینی تهران را به مقصد کی‌یف، پایتخت اوکراین، ترک کرده بود، دقایقی پس از پرواز دچار آتش‌سوزی شد و در صباشهر از توابع شهرستان شهریار سقوط کرد.
اما روز پنج‌شنبه، ۱۹ دی‌ماه، در پی گزارش رسانه‌های غربی بر اساس اطلاعات چند مقام آمریکایی پرونده سقوط این هواپیما به مسیر دیگری افتاد.
ساعتی بعد، در همین زمینه نخست وزیر کانادا در یک کنفرانس خبری اعلام کرد هواپیمای اوکراینی که بامداد چهارشنبه در ایران سقوط کرد، در اثر شلیک یک موشک زمین به هوای ایران سرنگون شده است.
این هواپیما دارای ۱۶۷ مسافر و ۹ نفر خدمه پروازی بود که تمام آنها در این سانحه جان خود را از دست دادند. ۱۳۸ نفر از مسافران این پرواز قصد داشتند که با پرواز بعدی به کانادا بروند و ۶۳ نفرشان هم شهروند کانادا بودند.
بامداد جمعه، ۲۰ دی‌ماه، در واکنش به این گزارش‌ها، عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، اخبار مربوط به سقوط هواپیما را «فضاسازی مشکوک» خوانده و گفت که «از نخست وزیر کانادا و هر دولتی که اطلاعاتی در این خصوص دارد» می‌خواهیم که اطلاعات را در اختیار ایران قرار دهد.
خواندن جعبه سیاه «یکی دو ماه طول می‌کشد»
حسن رضایی‌فر، مدیرکل بررسی سوانح سازمان هواپیمایی ایران، صبح روز جمعه ۲۰ دی در یک نشست خبری گفت که هر دو جعبه سیاه هواپیما پیدا شده و قرار است تیم اوکراین با یک «نرم‌افزار خاص» جعبه سیاه را بررسی کند تا «رویکرد ما مشخص شود».
علی عابدزاده، رئيس سازمان هواپیمایی ایران، پیش از این گفته بود که ایران «مسئول رسیدگی» به این سانحه است و اوکراین «موظف» به همکاری با ایران.
به گفته این مقام، «جعبه سیاه چیز پیچیده‌ای نیست» و «توانایی خواندن آن را داریم»، ولی چون جعبه سیاه آسیب دیده، «باید از روش‌های ویژه‌ای استفاده کنیم».
رئيس سازمان هواپیمایی ایران پیش‌بینی کرده است که در مدت زمانی یک تا دو ماهه اطلاعات جعبه سیاه بازخوانی شود.
او همچنین در واکنش به خبر سقوط هواپیما با شلیک موشک گفت: «این اظهارات منطقی» نیست و بر گزینه «نقص فنی» تاکید داشت.
به گفته آقای عابدزاده، در هنگامی که هواپیمای اوکراینی در حال پرواز بوده، ۸ تا ۹ هواپیما در اطراف فرودگاه «امام خمینی» تهران در حال پرواز بوده‌اند.
او به نقل از شاهدان گفت که قبل از سقوط در حدود یک دقیقه در هواپیما آتش وجود داشته و «اگر به هواپیما موشک می‌خورد بلافاصله منفجر می‌شد».
رئيس سازمان هواپیمایی ایران گفت چون در ماه‌های گذشته دو فروند دیگر هواپیمای بوئینگ سقوط کرده بودند، آمریکا ادعای حمله موشکی به هواپیما را مطرح کرده است تا از سقوط سهام بوئینگ جلوگیری کند.
او همچنین در پاسخ به این که اگر در هواپیما آتش‌سوزی رخ داده، چرا خلبان موضوع را به برج مراقبت فرودگاه اطلاع نداده است، گفت: «احتمال دارد در کابین خلبان دود وارد شده باشد و خلبان به‌جای صحبت کردن با برج مراقبت، تلاش کرده است هواپیما را نجات دهد.»
واکنش نماینده شیراز: عملکرد سازمان هواپیمایی غیرحرفه‌ای بود
سخنان رئيس سازمان هواپیمایی ایران اما با واکنش تند بهرام پارسایی، نماینده شیراز در مجلس مواجه شد.
او در سه توییتی که بامداد روز جمعه منتشر کرد، نوشت که عملکرد عابدزاده «شتابزده و غیرحرفه‌ای» بود و بر خلاف مقررات و قبل از بازخوانی جعبه سیاه، «نقص فنی را علت حادثه اعلام کرده» است.
این نماینده مجلس همچنین به سقوط هواپیمای شرکت آسمان در مسیر تهران-یاسوج اشاره کرده و گفت که در آن زمان مسئولان سازمان هواپیمایی «تاکید داشتند که جعبه سیاه باید توسط سازنده فرانسوی باز شود».
هواپیمای ای‌تی‌آر ۷۲ شرکت آسمان در مسیر تهران-یاسوج روز ۲۹ بهمن ۹۶ سقوط کرد. در این سانحه ۶۵ نفر کشته شدند و خطای خلبان عامل سقوط هواپیما اعلام شد.
ماجرای بقایای موشک روسی
روز گذشته در توئیتر عکس یک قطعه از یک موشک منتشر شد که گفته می‌شد متعلق به «موشک تور ام یک» است. انتشار این عکس، گمانه‌‌زنی درباره حمله موشکی به هواپیمای اوکراینی را تشدید کرد.
رئيس سازمان هواپیمایی ایران در واکنش به انتشار این عکس گفته است: «این دروغ‌ها در شبکه مجازی گفته می‌شود» و «کذب محض» است.
اولکسی دانیلوف، دبیر شورای امنیت و دفاع ملی اوکراین روز پنج‌شنبه ۱۹ دی گفته بود که پس از مشاهده مطالب منتشره در شبکه‌های اجتماعی فارسی‌زبان درباره ابعاد سقوط این هواپیما آنها تصمیم گرفتند بررسی‌های دقیق‌تری درباره این موضوع انجام دهند.
توقف پروازهای لوفت‌هانزا
در همین حال حامد اسماعیلیون، نویسنده و دندان‌پزشک که دختر و همسرش در سقوط هواپیما کشته شدند، روز پنج‌شنبه قصد داشت که از آلمان راهی ایران شود ولی پرواز او به «دلایل امنیتی» ناتمام ماند.
او نوشت: «خلبان به دلایل امنیتی و بعد از اخبار جدیدی که رسید، پرواز ما را به فرانکفورت برگرداند.»
منظور آقای اسماعیلیون از اخبار جدید، اطلاعات مربوط به سقوط هواپیما بر اثر اصابت موشک است.
در همین حال شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا در پاسخ به شبکه بی‌بی‌سی تایید کرده است که پرواز این شرکت به تهران در یک اقدام احتیاطی به فرانکفورت بازگشته است.
پروازهای این شرکت به ایران در روز جمعه ۲۰ دی‌ماه نیز لغو شده است.
