شبکه خبری فاکس نیوز به نقش برجسته زنان در تظاهرات اعتراضی روزهای اخیر در ایران پرداخته و مینویسد مهمترین تصاویری که از این تظاهرات منتشر شده نه از مردان بلکه از زنان است.
با وجودیکه رسانههای آمریکایی در حد درخور این اعتراضات را پوشش ندادند شبکه اجتماعی توئیتر مملو از تصاویر و فیلمهای این اعتراضات بود.
یکی از جالبترین تصاویری که در روزهای اخیر پخش شد عکس زنی است که حجابش را برداشته و روسری خود را همچون پرچمی در دستش تکان میداد.
گزارشهای تایید نشدهای منتشر شده حاکی از آنکه این دختر ناشناس بازداشت شده و نقطهای که او روی آن ایستاده بود اکنون به محل معروفی بدل شدهاست. ولی به دلیل عدم دسترسی به گزارشهای دقیق از داخل ایران نمیتوان با قطعیت این موضوع را تایید کرد.
با این همه، این زن جوان به سرعت به نماد حرکات اعتراضی پنج روز اخیر در ایران بدل شد. ولی این تنها صحنه بارز و نمادینی نیست که در شبکههای اجتماعی منتشر شدهاست.
ویدئوی دیگری که روی شبکههای اجتماعی منتشر شده صحنه رویارویی یک زن با نیروهای امنیتی را در حالی نشان میدهد که او شعار «مرگ بر خامنهای» میدهد و جمعیت در اطرافش به او میپیوندند.
در ویدئوی دیگری یک زن معترض میگوید «شما مشتهای خود را بلند کردید و زندگی ما را نابود کردید. اکنون ما مشتهای خود را بلند میکنیم. مرد باشید و به ما بپیوندید. من بهعنوان یک زن جلو میایستم و از شما محافظت خواهم کرد.»*
تصویر دیگری که در رسانههای جمعی منتشر شده و و ظاهرا مربوط به خارج ساختمان دانشگاه تهران است، صحنه فرار دختر جوانی از شلیک گاز اشکآور است که مشت خود را بلند کرده و صورتش را پوشاندهاست.
او نماد گروه کثیری از جوانان و دانشجویان سکولار کشور است که به سیاستهای حکومت ایران در سوریه و حمایت آن از گروههای حماس و حزبالله لبنان اعتراض میکنند.
شبکه خبری فاکس نیوز میگوید زنان چهره اصلی تظاهرات اعتراضی روزهای اخیر در ایران هستند. این شبکه افزودهاست: در چنین شرایطی باید پرسید نهادهای مدافع حقوق زنان در آمریکا و اروپا که سال پیش به ریاست جمهوری دونالد ترامپ اعتراض میکردند اکنون کجا هستند؟ و چرا از مبارزه زنان در ایران حمایت نمی کنند؟
به گفته این شبکه سیاستمداران جناح چپ و نهادهای مدنی متمایل به حزب دمکرات آمریکا در این زمینه با یک تناقض جدی روبهرو هستند. آنها که با تمام نیرو از توافق هستهای دولت باراک اوباما با حکومت ایران حمایت کردهاند به نظر میرسد وقتی که کار به سیاست میکشد حمایت از زنان معترض ایرانی را فراموش میکنند.
شبکه خبری الجزیره در يک مطلب تحليلی به قلم احمد صدری به دلایل وقوع اعتراضات روزهای اخیر در ایران پرداخته و مینویسد حرکات اعتراضی دورهای در ایران مثل اعتراضات موسوم به جنبش سبز و یا حرکات روزهای اخیر را باید بر بستر مختصات و ویژگیهای حکومت اسلامی ایران بررسی کرد.
به گفته احمد صدری در عمق این نظام عمیقا خودکامه عناصر محدودی از دمکراسی وجود دارد که خود را در شکل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و یا مجلس نشان میدهد. وجود این عناصر دمکراتیک با وجود تمامی ضعفها و سوءمدیریتها در داخل کشور و چالشهای بینالمللی و منطقهای عمر حکومت ایران را طولانی کردهاست.
اصلاحطلبان ایران نتوانستهاند رسالت خود را انجام دهند چون طبق قانون اساسی ايران اکثر اختیارات در دست رهبری نظام است. مقامات و نهادهای منتخب مثل ریاست جمهوری و مجلس هیچ قدرتی برای کنترل اقدامات و تصمیمات رهبری ندارند چه برسد به رسانهها، نهادهای مدنی و شهروندان کشور.
اعتراضات اخیر نشانه کلافهشدن مردم از سختگیریها و عدم انعطاف در ساختار حکومت ایران است.
نیروهای اصلاحطلب از حدود یک دهه پس از انقلاب اسلامی در ایران سعی کردهاند عناصر دمکراتیک این سیستم را تقویت کنند ولی هر بار با مقاومت شدید محافظهکاران و در راس آنها رهبری نظم مواجه شدند. نمونه برجسته آن دو دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی بود که جناح محافظهکار و اقتدارگرایان با ایجاد بحرانهای مکرر عملا جلوی اصلاحات را گرفتند.
در سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ خورشیدی) در اعتراض به پیروزی مجدد محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری، اعتراضات گستردهای شکل گرفت که توسط نیروهای امنیتی سرکوب شد.
در انتخابات سال ۲۰۱۳ (۱۳۹۲ خورشیدی) اکثریت مردم که از تداوم تحریمها و مدیریت فاجعهبار تیم احمدینژاد در کشور به ستوه آمده بودند از حسن روحانی، سیاستمدار میانهرو حمایت کرده و باری دیگر امید به بهبود وضع اقتصادی و بازتر شدن فضای جامعه شکل گرفت.
اما به غیر از توافق هستهای با جامعه بینالمللی که جناح اقتدارگرای حکومت ایران نیز ناگزیر به شکل مشروطی از آن حمایت کرده دوران ریاست جمهوری حسن روحانی نیز نتوانسته خواستهای اساسی مردم برای ایجاد تحول در ایران را اجرا کند.
شبکه خبری الجزیره میافزاید افشای پروندههای فساد و تداوم گرانی کالاهای مصرفی زمینه را برای بروز اعتراض علنی مردم فراهم کرد. ابراهیم رئیسی، رقیب انتخاباتی حسن روحانی از جناح محافظه کار و احمد علمالهدی پدر زنش که در مشهد و استان خراسان رضوی قدرت فراوانی دارند با برپایی تظاهراتی علیه روحانی او را مسئول افزایش قیمت کالاها معرفی کردند.
آقای صدری افزودهاست این اعتراض به افزایش بهای تخم مرغ، جرقه اولیه حرکات شورشی روزهای اخیر بود ولی به هیچ وجه عامل محرکه آن نیست. گسترش ناگهانی این حرکات باعث طرح گمانه زنیهایی شده که گویا رقبای منطقهای حکومت ایران، ائتلاف عربستان سعودی، اسرائیل و آمریکا در آن نقش داشتهاند.
اعتراضات سال ۲۰۰۹ (۱۳۸۸ خورشیدی) که به جنبش سبز مشهور شد برخلاف اعتراضات روزهای اخیر یک برنامه و هدف سیاسی مشخص و رهبران با تجربهای داشت که به سرعت بازداشت، محاکمه و زندانی شدند.
شبکه خبری «اسکای نیوز» مینویسد گوگل تحت فشار قرار گرفته تا همزمان با تداوم سرکوب حرکات اعتراضی مردم در ایران مانعی را که بر سر راه استفاده کاربران ایرانی از ابزارهای ضد سانسور قرار داده، بردارد.
همزمان پس از قطع دسترسی مردم به شبکههای اجتماعی و رسانههای پرطرفدار توسط حکومت ایران تعداد کاربرانی که از نرم افزارهای عبور از سانسور استفاده میکنند به شدت افزایش یافته و به بیش از ۱۰ هزار مورد رسیدهاست.
با وجود ادعاهای مکرر حسن روحانی که وعده داده بود منتقدان و مخالفان حکومتش فضای لازم برای اظهار نظر خواهند داشت، حکومت ایران مسدود کردن دسترسی مردم به شبکههای اجتماعی را ادامه میدهد.
با وجود اطلاعاتی که در مورد نحوهاستفاده کاربران از ابزارهای عبور از سانسور با دو روز تاخیر به خارج میرسد آمارهای جمع آوری شده نشان میدهند که استفاده از ابزار موسوم به «تور» به شدت رواج پیدا کرده و به حدود ۱۰ هزار مورد رسیدهاست.
اسکای نیوز افزوده است: هر چند دونالد ترامپ از تظاهرات اعتراضی روزهای اخیر در ایران حمایت کرده ولی یکی از عواملی که باعث میشود ایرانیها نتوانند به راحتی از ابزارهای عبور از سانسور استفاده کنند تحریمهای آمریکا علیهایران است.
کارشناسان به شکبه خبری اسکای نیوز گفتند ابزار «تور» که به کاربران اجازه میدهد بهصورت گمنام در شبکه گوگل فعالیت کنند در کشورهای دیگر مثل مصر و یا امارات متحده عربی قابل دسترسی است ولی به دلیل تحریمهای آمریکا علیه ایران گوگل این امکان را در اختیار کاربران ایرانی قرار نمیدهد.
ادوارد اسنودن کارمند سابق نهادهای اطلاعاتی آمریکا، درپیامی در شبکه توئیتر نوشت اگر سیاستمداران آمریکایی در مورد حمایت خود از تظاهرات در ایران جدی هستند با یک تماس ساده با شرکت گوگل میتوانند امکان تماس میلیونها تظاهرکننده و برقراری ارتباط و سازماندهی را برای آنها فراهم کنند.»
شرکت گوگل تحت تاثیر تحریمهای آمریکا نگران است که پژوهشگران و دانشوران هستهای ایران نیز ممکن است از این ابزارها برای فعالیت گمنام در شبکه اینترنت سوءاستفاده کنند.
شرکت گوگل تاکنون به گزارشها و اخبار رسانهها در این زمینه واکنش نشان ندادهاست.
—————————————
*گفتهها و شعارهای این گزارش، ترجمه آنها از زبان انگلیسی هستند و ممکن است لزوما با اصل آنها همخوانی نداشته باشند.
دیدگاههای مطرح شده از سوی رسانههای خارجی در این گزارش برای اطلاعرسانی صورت میگیرد و بیانگر دیدگاهی از سوی رادیو فردا نیست.