سخنگوی کارگروه مبارزه با چاپ و انتشار غیرقانونی کتاب در ایران از بررسی تخلفات یک ناشر به دلیل «تکثیر غیرقانونی کتابهای ۴۰ ناشر» دیگر خبر داد. او همچنین خبر داد ناشرانی که این نوع تخلفات را پیگری میکنند «تهدید میشوند».
محمود آموزگار که رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران و سخنگوی این کارگروه است٬ روز پنجشنبه، ۳۰ شهریور، این اظهارات را در گفتوگو با خبرگزاری کار ایران، ایلنا، بیان کرد.
به گفته این ناشر، به دنبال امضای تفاهمنامهای میان معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و اتحادیه ناشران٬ کارگروهی به نام کارگروه مبارزه با قاچاق کتاب تشکیل شده که تخلفات و شکایات موجود در این زمینه را بررسی میکند.
آقای آموزگار با این حال از نداشتن «جدیت لازم» در پیگیری این تخلفات از سوی ناشران انتقاد و اضافه کرد که «یکی از دلایلش این است که بعضا به ما گزارش میشود ناشرانی که این تخلفات را پیگیری میکنند مورد تهدید قرار میگیرند.»
وی به نوع تهدیدها و هویت کسانی که ناشران را تهدید میکنند اشارهای نکرد.
سخنگوی کارگروه مبارزه با چاپ و انتشار غیرقانونی کتاب همچنین پیشبینی کرد که وقتی در همه «حوزههای مربوط به بحث تکثیر و فروش غیرقانونی کتابها به مراحل مشخصتری برسیم تعداد ناشرانی که با جدیت پیگیر مسائل و شکایتهایشان میشوند، افزایش خواهد داشت».
رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران همچنین گفت که کارگروه مبارزه با چاپ و انتشار غیرقانونی کتاب٬ جلوگیری از عرضه غیرقانونی کتابها در فضای مجازی را نیز در دستور کار قرار داده است.
به گفته وی٬ این کارگروه بنا دارد «بر اساس تدابیری به واسطه موسسه رسانههای دیجیتال یا معاونت مربوطه در دادستانی کل کشور پیگیریهای لازم برای بستن این سایتها و کانالها» را انجام دهد.
قاچاق کتاب که از آن به عنوان «سرطان نشر» نام برده میشود٬ در ایران به یکی از مشکلات جدی ناشران تبدیل شده است.
کارشناسان مواردی همچون کمیاب شدن و گاه غیرقانونی بودن عرضه رسمی برخی کتابها، ارزان بودن کالای قاچاق، نبود نظارت کافی قانونی بر عرضه و فروش و عوامل دیگر را از دلایل گسترش این پدیده در ایران معرفی میکنند.
درهمین حال امیر حسینزادگان، مدیر انتشارات ققنوس٬ اصلیترین عامل گسترش قاچاق کتاب در ایران را «سیاستهای نظارتی» وزارت ارشاد در دولت محمود احمدینژاد میداند.
به گفته وی٬ در دولت احمدینژاد، وزارت ارشاد «تجدید چاپ بسیاری از کتابهای نشر ققنوس را که قبلاً منتشر شده بود، غیرمجاز اعلام کرد. به این ترتیب دهها عنوان از کتابهای چاپ اول ما و سایر ناشران اجازه چاپ دوباره نگرفتند. این اقدام باعث شد که کسانی دست به تکثیر غیرقانونی این کتابها زدند و ما هم برای محروم نشدن مخاطبان آثارمان اعتراضی نکردیم.»
به گفته وی٬ اگرچه با روی کار آمدن دولت حسن روحانی بسیاری از این کتابها مجوز انتشار گرفتند، اما «آن دسته از ناشران زیرزمینی که از این انتشار و توزیع غیرقانونی سود فراوانی نصیبشان شده بود، دست از کار نکشیدند.»
در فروردینماه سال جاری نیز اسدالله امرایی٬ مترجم، در یادداشتی برای خبرگزاری کتاب ایران، ایبنا، نوشت که تکثیر غیرقانونی کتاب، «مصداق فروش مال مسروقه» است و سازمانهای ناظر باید «بهجد» به این موضوع «ورود پیدا کنند.»
باشگاه خبرنگاران جوان نیز در گزارشی نوشته که «حجم گسترده تکثیر غیرقانونی کتاب به گونهای است که گفته میشود رقم قابل توجهی از گردش مالی نشر کشور را به خود اختصاص داده است.»
کاظم علمی٬ مدیر مؤسسه گسترش فرهنگ و مطالعات و عضو هیئت مدیره شرکت تعاونی توزیعکنندگان کتاب تهران، نیز درباره پدیده قاچاق کتاب در ایران میگوید: «این اقدام باعث پایین آمدن انگیزه فعالیت در ناشران میشود، چون تلاش فرهنگی آنها بدون هیچ اجر و نتیجه مالی خواهد بود.»
به گفته وی٬ این پدیده «همچنین به تمامی اعضای صنف کتاب آسیب میزند و در نهایت باعث مرگ این مجموعه میشود، چرا که در آینده حتی کتابفروش هم کالایی برای فروش نخواهد داشت.»