یک روز پس از برگزاری نشست کارشناسی کمیسیون مشترک برجام در تهران، رئیس جمهور ایران «یک‌جانبه‌گرایی» آمریکا را «شیوه‌ای خطرناک برای جهان» خواند و گفت که در اجلاس شانگهای با روسای جمهور چین و روسیه درباره وضعیت برجام گفت‌وگو خواهد کرد.
به گزارش خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، حسن روحانی روز جمعه، ۱۸ خرداد، پیش از سفر به چین برای شرکت در اجلاس شانگهای، خروج آمریکا از برجام را «توهین به جامعه بین‌‌الملل و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل» دانست.
وی تاکید کرد که اقدام آمریکا «شیوه خطرناکی برای روابط بین الملل» و «باعث تضعیف معاهدات بین‌المللی است» و کشورهای دیگر «نباید در برابر این کار خلاف قانون ساکت باشند».
ایران در حالی خروج آمریکا از برجام را «نقض» قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل می‌داند که آمریکا خود پیش از این جمهوری اسلامی را به «نقض» این قطعنامه متهم کرده بود.
این قطعنامه که در تایید توافق هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی صادر شد، از ایران می‌خواهد از توسعه موشک‌های بالیستیک که قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای دارند، خودداری کند.
پیش از خروج آمریکا از برجام، واشینگتن و سه کشور اروپایی اعلام کرده بودند که برنامه موشکی ایران در راستای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل نیست و «منبع بی‌‌ثباتی و ناامنی» در منطقه است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در این زمینه گفته است که حتی اگر جمهوری اسلامی به برجام پایبند هم باشد، فعالیت موشکی‌اش ناقض «روح برجام» است.
از سوی دیگر دبیرکل سازمان ملل نیز در گزارشی به شورای امنیت اعلام کرده بود که ایران احتمالا خواسته‌های این سازمان برای توقف برنامه موشک‌های بالیستیک خود را نادیده گرفته، هرچند به توافق اتمی پایبند مانده است.
با این حال جمهوری اسلامی بارها گفته است که موشک‌هایش برای حمل کلاهک هسته‌ای طراحی نشده‌اند.
آقای روحانی روز جمعه همچنین با اشاره به حضور روسیه و چین در اجلاس شانگهای گفت که در این اجلاس درباره برجام نیز بحث خواهد شد.
قرار است در حاشیه اجلاس شانگهای نشستی سه‌جانبه بین روسای جمهور روسیه، چین و ایران برای گفت‌وگو درباره حفظ برجام برگزار شود.
پس از خروج آمریکا از برجام با اعلان رسمی آقای ترامپ در روز ۱۸ اردیبهشت‌ماه، ایران مذاکراتی را با چین، روسیه، و کشورهای اروپایی برای حفظ این توافق آغاز کرده است.
کشورهای چین، روسیه، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان عضو سازمان همکاری شانگهای هستند و ایران هنوز به عنوان عضو این سازمان پذیرفته نشده و تنها به عنوان ناظر در آن حضور دارد.
در همین حال وزارت خارجه ایران خبر داد که نشست کارشناسی کمیسیون مشترک برجام روز پنج‌شنبه، ۱۷ خرداد، در تهران برگزار شد.
این اولین اجلاس کمیسیون مشترک برجام است که در تهران برگزار می‌شود.
بررسی تبعات خروج آمریکا از برجام و مقابله با تبعات بازگشت تحریم های این کشور از جمله دستور کارهای این کمیسیون بوده است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، روز پنج‌شنبه با اعلام این که خروج آمریکا از برجام باعث تغییر رفتار جمهوری اسلامی در منطقه شده ابراز امیدواری کرد که ایران بار دیگر با ایالات متحده به مذاکره بنشیند.
اما مقامات جمهوری اسلامی مذاکره دوباره درباره برجام را رد کرده‌اند.
در همین زمینه حمید بعیدی‌نژاد، عضو سابق تیم مذاکره اتمی و سفیر ایران در لندن، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی سی‌ان‌ان گفت که «مذاکره بر سر یک توافق اضافی، تکمیلی و جایگزین (برجام) ایده ای فریبکارانه است».
آقای بعیدی نژاد اعلام کرد که اروپا برای ارائه تضمین و حمایت از فعالیت شرکت های اروپايی در ایران «بسیار مصمم است».
با آن که کشورهای اروپایی اعلام کرده‌اند به تعهدات خود در برجام پایبندند و تلاش می‌کنند مقابل تحریم‌های آمریکا تدابیری اتخاذ کنند، اما شرکت‌های بزرگ یک به یک در حال خروج از بازار ایران هستند.
شرکت‌های توتال و پژو، دی زد بانک آلمان، بانک سوئیسی «بی‌سی‌پی» و گروه مالی بلژیکی «کی‌بی‌سی» از جمله نهادهایی هستند که تاکنون همکاری خود با ایران را متوقف کرده‌اند.
روز چهارشنبه، ۱۶ خرداد، نیز شرکت هواپیمایی بوئینگ اعلام کرد که این شرکت به دلیل بازگشت تحریم‌های آمریکا علیه جمهوری اسلامی قصد ندارد هواپیمایی به ایران تحویل دهد.
در واکنش به این اقدام بوئینگ، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی، روز جمعه گفت: «ما از تمام ظرفیت‌های قراردادی خود استفاده می‌کنیم و درهر شرایطی می‌توانیم از ظرفیت‌های قانونی خود برای یافتن راهکارها بهره‌مند شویم.»
فرزانه شرفبافی، مدیرعامل ایران‌ایر، نیز اخیرا خبر داد که با خروج آمریکا از برجام، به زودی تحویل سوخت در پروازهای خارجی ایران قطع شده و ایران باید با انتقال پول از در «چمدان» سوخت هواپیماهای خود را تامین کند.
بر اساس گزارش خبرگزاری‌های ایرنا، ایلنا، صداوسیما و رادیوفردا/ ا. م./ ف. دو.
