رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز پنجشنبه ابراز امیدواری کرد که «وعدههای» اروپا برای بهرهمندی ایران از شرایط اقتصادی برجام تا قبل از سال نو میلادی، ۲۰۱۹، عملی شود.
علیاکبر صالحی روز پنجشنبه، ۱۵ آذرماه، در حاشیه مجمع عمومی موتلفه اسلامی به خبرنگاران گفت: «اروپاییها مدتی است متعهد شدهاند که راهکاری را برای جبران خلاء به وجود آمده ایجاد کنند که بهرهمندی ایران از شرایط اقتصادی برجام محقق شود.»
وی یکی از این وعدهها را سازوکار مالی ویژه اروپا عنوان کرد و با بیان این که «مراحل آخر آن طبق گفته اروپاییها در حال طی شدن است»، از «مشورت دائم» اروپا با ایران در زمینه بسته پیشنهادی این اتحادیه به تهران خبر داد.
صالحی در عین حال «اجماع» میان ۲۷ کشور اروپایی را «کار آسانی» ندانست و گفت: «آمریکاییها همه تلاششان را کردهاند که نگذارند این راهکاری که اتحادیه اروپا اتخاذ کرده به سرانجام برسد، اما مراحل آن در حال طی شدن است.»
به گزارش ایرنا، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران به نقل از کمیسیونر اتحادیه اروپا و مدیرکل انرژی کمیسیون اروپا گفته که اعضای این اتحادیه قصد دارند «برای معاملات نفتی خود با کشورهای دیگر غیر از ایران که حجمی بالای ۳۰۰ میلیارد یورو است، از این به بعد این معاملات را با یورو انجام دهد.»
صالحی این تصمیم را «اتفاق بزرگی» دانسته و گفت با توجه به این که اروپا ۸۵ درصد نفت وارداتی خود از سراسر دنیا را به دلار پرداخت میکرده، این تصمیم میتواند مانع «یکهتازی» آمریکا شود.
وی پیش از این نیز به اتحادیه اروپا هشدار داده بود که «صبر» تهران در مورد وعده این اتحادیه برای ادامه معاملات نفتی با وجود تحریمهای آمریکا رو به اتمام است.
به گفته صالحی، اگر ایران از منافع اقتصادی برجام بهرهمند نشود ممکن است غنیسازی اورانیوم با خلوص ۲۰ درصدی را از سر بگیرد.
معاون سیاسی وزیر خارجه ایران هم گفته کشورهای اروپایی باقیمانده در برجام، برای «جبران» خروج آمریکا از این توافقنامه، در حال «برنامهریزی» هستند.
به گفته عباس عراقچی، «اعضای برجام در تلاشند راه حلهای عملیاتی طراحی کنند تا تحریمهای یکجانبه آمریکا نتواند اجرای موفق برجام را تحت تاثیر قرار دهد.»
او همچنین پس از تاخیر در راهاندازی سازوکار مالی ویژه اروپا با ایران گفت که در جریان مذاکرات ایران و اروپا، «ایدههای جدید» برای راهاندازی سامانه مالی تعاملات تجاری میان دو طرف مطرح شده که «در ارتباط با مدیریت بر این سامانه و ثبت آن در اروپا» است.
به دنبال خروج آمریکا از توافقنامه برجام و بازگشت تحریمها علیه جمهوری اسلامی در دو مرحله، اتحادیه اروپا از طرح خود برای راهاندازی یک سازوکار ویژه به منظور انجام معاملات غیردلاری شرکتهای این قاره با ایران خبر داده، اما این طرح که قرار بود از روز ۱۳ آبان اجرایی شود هنوز در پیچ و خم پیدا کردن کشور میزبان این سازوکار گرفتار است.
مقامهای ایران، تهدید مستقیم شرکتهای اروپایی از سوی برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران را عامل اصلی نپذیرفتن میزبانی این سازوکار ویژه مالی از سوی کشورهای اروپایی میدانند.