سفیر ایران در بریتانیا روز پنجشنبه ضمن اشاره به دیدگاه برخی در حکومت که میگویند «عضویت در انپیتی هیچ سودی ندارد» گفت که دولت حسن روحانی «تلاش میکند این افراد را متقاعد کند که خروج از انپیتی به نفع ایران نیست».
حمید بعیدینژاد روز پنجشنبه، ۱۶ آبان، در پی آغاز چهارمین مرحله از کاستن از تعهدات ایران در نشستی در لندن با نمایندگان رسانههای این کشور و رسانههای بینالمللی سخن میگفت.
او در این نشست همچنین وضعیت کنونی توافق هستهای را بد توصیف کرد و گفت: «یک سناریو میتواند خروج کامل ایران از برجام باشد.»
در ماههای گذشته برخی مقامهای جمهوری اسلامی به خروج از انپیتی، معاهده منع سلاحهای هستهای، اشاره کرده بودند.
ایران در برجام پذیرفته است که انپیتی را به صورت داوطلبانه اجرا کند. بر اساس این پروتکل، بازرسان آژانس انرژی اتمی مجاز خواهند بود هر زمان که لازم میدانند از تأسیسات هستهای ایران بازرسی سرزده داشته باشند.
مجتبی ذوالنوری، رئيس کنونی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز ۲۷ خرداد امسال گفت در صورت عدم اقدام اروپا، «پروتکل الحاقی [انپیتی] را که به عنوان پشتقباله برجام، داوطلبانه اجرایی کردیم، به حالت تعلیق در میآوریم».
روزنامه کیهان نیز بارها بر خروج ایران از انپیتی به عنوان واکنش درست تاکید کرده است.
با وجود این، اشاره آقای بعیدینژاد به تلاش دولت برای متقاعد کردن موافقان خروج از انپیتی میتواند به معنای این باشد که این بحث در سطوح بالاتری از حاکمیت ایران مطرح شده است.
انپیتی پیمانی است که از ۴۹ سال پیش به امضای بسیاری از کشورها رسیده و در مرکز تلاشهای جهانی برای جلوگیری از اشاعه جنگافزار هستهای و درخواست نابودی زردخانههای موجود هستهای قرار دارد.
آقای بعیدینژاد همچنین تاکید کرد که عدول ایران از تعهدات خود در توافق هستهای «فعلا هر دو ماه یک بار تا حصول نتیجه مطلوب ادامه خواهد داشت».
ایران از نیمه اردیبهشت سال ۹۸، همزمان با سالگرد خروج آمریکا از برجام، با هدف فشار بر طرفهای اروپایی تاکنون در چهار بازه ۶۰ روزه، برخی تعهدات خود در برجام را کاهش داده است.
آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی روز ۱۰ مهرماه گفت جمهوری اسلامی «کاهش تعهدات» خود در برجام را «با جدیت کامل» ادامه خواهد داد تا وقتی که ایران به «نتیجه مطلوب» برسد.
سفیر ایران در بریتانیا در بخش دیگری از این نشست مطبوعاتی گفت تلاشهای ایران و برخی کشورهای دیگر برای برگشت برجام به «مسیر عادی اجرایی» شدن موفق نبوده است.
او به طور مشخص به کشورهای دیگر اشاره نکرد ولی به نظر میرسد منظور او کشورهای روسیه و چین باشد که به گفته سفیر ایران در بریتانیا «به تعهد خود پایبند مانده و اکنون روابط تجاری خوبی با ایران دارند».
سفیر ایران در بریتانیا در این نشست نتیجه مطلوب را اجرای تعهدات کشورهای اروپایی برای انجام معاملات اقتصادی با ایران یا برداشتن تحریمها توسط آمریکا توصیف کرده است.
او همچنین این ایده که ایران میخواهد تا انتخابات آمریکا برجام را زنده نگه دارد تا شاید فرد دیگری به جای دونالد ترامپ انتخاب شود را رد کرد و گفت: «ایران سیاست خود را به انتخابات آمریکا پیوند نمیزند.»