همزمان با گزارشها درباره تنش در نشست ۱۱ روز پیش دیپلماتهای اروپایی و معاون وزیر خارجه ایران، کمال خرازی رئیس شورای روابط خارجی ایران از تاخیر در راه اندازی ساز و کار مالی اروپا برای همکاری با ایران انتقاد کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، آقای خرازی روز شنبه ۲۹ دی گفت که «تاخیرهای مکرر اتحادیه اروپا» برای عملیاتی کردن سازوکار مالی ویژه تعامل با ایران «غیرقابل پذیرش» است.
وی اضافه کرد: «اگر دولتهای اروپایی میدانستند که بر شرکتهای خود نفوذی ندارند، چرا با ایران وارد مذاکره شدند؟»
قرار است ساز و کار مالی با ایران در ماه جاری میلادی اعلام شود اما عملیاتی شدن آن چند ماه طول خواهد کشید.
بر اساس گزارشها، این ساز و کار در فرانسه به ثبت میرسد، مدیریت آن بر عهده نماینده آلمان خواهد بود و احتمالا بریتانیا هم یکی از سهامداران آن است.
ایران و اروپا در حالی قصد دارند همکاری برای حفظ برجام را ادامه دهند که روابطشان در چند ماه اخیر به دلیل برنامه موشکی ایران و اتهامها به جمهوری اسلامی درباره تلاش برای ترور مخالفانش در اروپا دچار تنش شده است.
در همین حال روزنامه ایران روز شنبه خبر داد که روز ۱۸ دی دیپلماتهای چند کشور اروپایی بدون اعلام قبلی در دفتر عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، حضور پیدا کرده و از فعالیتهای موشکی ایران ابراز نگرانی کردهاند.
این دیپلماتها قصد داشتند یک نوشته مرتبط با این موضوع را تحویل مقامهای ایرانی دهند، اما آقای عراقچی اعلام کرده که دیدار پایان یافته و با عصبانیت جلسه را ترک کرده است.
روز جمعه نیز خبرگزاری رویترز نوشته بود که دیپلماتهای فرانسه، بریتانیا، آلمان، دانمارک، هلند و بلژیک به نماینده ایران گفتهاند که برنامه موشکهای بالستیک جمهوری اسلامی و برنامهریزی برای قتل مخالفان حکومت در خاک اروپا را دیگر تحمل نخواهند کرد.
براساس این گزارش، مقامهای ایرانی بر خلاف عرف دیپلماتیک پس از شنیدن سخنان دیپلماتهای اروپایی جلسه را با عصیانیت ترک کردهاند.
روز ۱۹ دی اما وزارت خارجه ایران در روایت دیگری از این جلسه اعلام کرد که شش تن از سفیران و کارداران اروپایی با حضور در وزارت امور خارجه «سعی داشتند مواضع اتحادیه را توجیه کنند اما با برخورد تند مقام ملاقات شونده مواجه شدند».
خبرگزاری رویترز همچنین خبر داد که کشورهای عضو اتحادیه اروپا در نظر دارند تا چند روز آینده بیانیه مشترکی درباره «دخالتهای ایران در امور منطقه» منتشر کنند و همچنین از جمهوری اسلامی بخواهند به آزمایشهای موشکی پایان دهد.
بر اساس این گزارش، قرار بود این بیانیه روز دوشنبه منتشر شود اما فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، موافق انتشار آن در روز دوشنبه نیست و میخواهد این بیانیه پس از راه اندازی ساز و کار مالی اتحادیه اروپا برای ایران منتشر شود.
فرانسه روز چهارشنبه ۲۶ دی اقدام ایران در پرتاب موشک ماهوارهبر را محکوم کرده و از تهران خواسته بود که از هر گونه آزمایش موشکهای بالستیک که مغایر با قطعنامههای سازمان ملل متحد است، خودداری کند.
احتمال نزدیکی مواضع کشورهای اروپای شرقی به آمریکا
خبرگزاری رویترز در ادامه گزارش خود اظهارات چهار دیپلمات اروپایی را بازتاب داده که از احتمال نزدیک شدن بیشتر مواضع کشورهای اروپای شرقی به مواضع آمریکا در مقابله با ایران سخن گفتهاند.
به گفته آنها، کشورهای اروپای شرقی ممکن است در قبال همسویی با دونالد ترامپ خواهان تضمینهای امنیتی از او در قبال روسیه باشند.
گرچه کشورهای اروپایی به تدریج مواضع شدیدتری در قبال فعالیتهای برون مرزی ایران و برنامه موشکی آن اتخاذ کردهاند ولی در عین حال به گزارش رویترز نشست ورشو درباره ایران که به ابتکار آمریکا برگزار میشود، ممکن است به اختلافها بین اروپای شرقی و غربی دامن بزند.
دفتر فدریکا موگرینی هفته گذشته اعلام کرد که خانم موگرینی به دلیل برنامههای از پیش تعیین شده قادر به شرکت در نشست لهستان نیست.
دیگر کشورهای اروپایی هم هنوز درباره شرکت در این کنفرانس و سطح دیپلماتیک نمایندگان خود اظهار نظر نکردهاند.
در گزارش رویترز احتمال اعمال تحریمهای اقتصادی بیشتر علیه جمهوری اسلامی از سوی کشورهای اروپایی هم مطرح شده است.
سه دیپلمات اروپایی به خبرگزاری رویترز گفتهاند که این تحریمهای اقتصادی میتواند به مسدود ساختن حسابهای بانکی و منع سفر فرماندهان سپاه پاسداران و کسانی که در توسعه برنامه موشکهای بالستیک ایران دست دارند منجر شود.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا هم به این خبرگزاری گفته است هم اکنون درباره تهدیدها و خطرات ایران یک اجماع بین المللی در حال شکلگیری است.
وزیر امور خارجه دانمارک روز سهشنبه ۱۸ دیماه خبر داده بود که اتحادیه اروپا با وضع تحریمهایی علیه یکی از نهادهای اطلاعاتی ایران به دلیل «طراحی ترور در خاک اروپا» موافقت کرده است.