وزارت دفاع ایالات متحده ۱۵ آبان ماه از عربستان سعودی برای آنچه «فاش ساختن» نقش ایران در انتقال سامانههای موشکی برای شبهنظامیان حوثی در یمن توصیف میکند، تمجید کردهاست. ایران پیشتر اتهامات در مورد دستداشتن در پرتاب موشک از یمن بهسوی ریاض را تکذیب کرده بود.
به گزارش خبرگزاری رویترز آدریان رانکین-گالووی، سخنگوی پنتاگون، روز دوشنبه گفته است ایالات متحده به «روابط مستحکم دفاعی خود با پادشاهی عربستان سعودی و همکاری با آن در پیوند با اولویتهای امنیتی، دربرگیرنده عملیات رزمی علیه گروههای افراطی، و خنثیسازی آثار بیثباتکننده اقدامات ایران در منطقه خاورمیانه» ادامه میدهد.
این اظهارات در حالی بیان شده که تنشهای موجود میان تهران و ریاض، اینبار پس از پرتاب یک موشک از سوی یمن به ریاض، بار دیگر روندی رو به افزایش گرفتهاست.
ائتلاف به رهبری عربستان بامداد روز دوشنبه، تهران را متهم کرد در حمایت از حوثیها در پرتاب موشک نقش داشته؛ این عمل «بهعنوان اعلان جنگ به پادشاهی عربستان سعودی محسوب» شده و عربستان «حق» دارد «در زمان و شکل مناسب» به ایران واکنش نشان دهد.
↲در مورد بیانیه ائتلاف سعودی بیشتر بخوانید
این بیانیه پس از آن منتشر شد که دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در ژاپن گفته بود «به نظرم شلیک [موشک] به عربستان سعودی، متأثر از ایران بوده و سیستم [دفاع موشکی] ما آن را منهدم کرده است». عربستان میگوید موشک شلیکشده از داخل یمن، در نزدیک ریاض منهدم شده بود.
↲در مورد گفتههای دونالد ترامپ بیشتر بخوانید
وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه با رد گفتههای ائتلاف به رهبری ریاض، اظهار داشت این اتهامها «ناروا، غیر مسئولانه، مخرب و تحریکآمیز» است. به گفته سخنگوی این وزارتخانه واکنش یمنیها «اقدامی مستقل» بود که «عامل آن را باید در تجاوزات سعودی ها و نه اقدام و یا تحریک هیچ کشور دیگری» جستوجو کرد.
وزارت خارجه عربستان سعودی میگوید موشک پرتابشده از یمن «ایرانی» بود و «حزبالله لبنان از مناطقی در یمن که حوثیها تصرف کردهاند، پرتاب کرده است». پیشتر سخنگوی ائتلاف به رهبری عربستان در جمع خبرنگاران گفته بود حاملهای پرتاب موشک ساخت ایران بودند.
علاوه بر واکنش وزارت خارجه ایران، علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی در امور بینالملل شب دوشنبه گفته بود «ما آنها (عربستان سعودی) را نصیحت میکنیم که به فکر کشور خودشان باشند و به منافع خود بیاندیشند و در کشورهای دیگر دخالت نکنند».
اتهام دخالت در امور کشورهای دیگر، خود از سوی ریاض، و علیه تهران نیز بیان شدهاست. عربستان طی سالهای اخیر بهتاکید از آنچه «نقش» ایران در امور کشورهای عربی مینامد، انتقاد کردهاست.
ائتلاف به رهبری عربستان روز دوشنبه اعلام کرد تمامی پایانههای دریایی، زمینی و هوایی به یمن را مسدود میکند، هرچند تاکید کرده فعالیتهای گروههای امدادگر و ارسال محمولههای کمکی به این کشور ادامه خواهد داشت.
رویترز میگوید هدف از این اقدام که خود پس از پرتاب موشک صورت گرفته، مقابله با انتقال تسلیحات از ایران برای حوثیها در یمن است اما مسدود شدن پایانهها احتمالا بر بحران انسانی موجود در یمن تاثیر بیشتری خواهد گذاشت. رویترز گزارش دادهاست که سازمان ملل در ۱۵ آبان اجازه ارسال دو محموله ازپیشبرنامهریزیشده برای یمن را دریافت نکردهاست.
سازمان ملل بهتازگی گزارش داده شماری نزدیک به هفت میلیون شهروند یمنی در حال حاضر با قحطی روبهرو شده و برآورد میشود نزدیک به یک میلیون نفر به وبا مبتلا شده باشند.
بحران تازه یمن پس از شورش حوثیها و هواداران علی عبدالله صالح، رئیسجمهوری پیشین، علیه عبدربه منصور هادی، که از سوی سازمان ملل همچنان رئیس دولت یمن محسوب میشود، آغاز شد. نبردها با ورود ائتلاف سعودی برای بازگرداندن قدرت به هادی، شدت گرفت. از آن زمان تاکنون دستکم ۱۰ هزار تن کشته و صدها هزار تن نیز آواره شدهاند. کنترل یمن میان حوثیها و متحدان آن در صنعا و مناطق شمالی و هواداران عبدربه منصور هادی و دولت او در عدن و مناطق جنوبی تقسیم شدهاست.
به گفته سازمانهای مدافع حقوق بشر، از جمله سازمان عفو بینالملل، مرگ غیرنظامیان در نبردهای یمن طی حملات هوایی ائتلاف به رهبری عربستان سعودی و نیز حملات متقابل حوثیها، و مخالفان آنها، از سوی دیگر، شواهدی از «وقوع جنایت جنگی» به دست میدهد. سازمانهای بینالمللی حوثیها را متهم به نیروگیری از میان کودکان برای عملیات رزمی و نگهبانی کردهاند. سازمان ملل نیز در موارد مختلف ائتلاف به رهبری ریاض را متهم کرده جلوی انتقال محمولههای کمکی به یمن را گرفتهاست.
ائتلاف به رهبری ریاض در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت و علاوه بر عربستان، امارات متحده عربی، بحرین، کویت، مصر، اردن، مراکش، سنگال و سودان را در بر میگیرد.