وزیر خارجه ایران تنها سه روز پس از آن که در ژاپن مدعی عدم ارسال پهپاد به روسیه شد، روز پنجشنبه، ۱۹ مرداد، در آفریقای جنوبی گفت که روسیه قول داده از تسلیحات ارسالی تهران به این کشور در جنگ اوکراین استفاده نکند.
ارسال صدها پهپاد ایرانی به روسیه تنها چند ماه بعد از آغاز تهاجم نظامی کرملین به اوکراین در صدر اخبار قرار گرفت.
ایران تا ماهها تحویل پهپاد انتحاری نوع «شاهد» به روسیه را انکار میکرد، تا این که حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه، در آبانماه پارسال در پی ارائه شواهد فراوان از طرف نهادهای غربی، نهایتا تحویل پهپاد به روسیه را تایید کرد، اما مدعی شد جمهوری اسلامی قبل از جنگ اوکراین و تنها به صورت محدود پهپادهایش را تحویل روسیه داده است.
مقامات اوکراین جمهوری اسلامی را به «دروغگویی» متهم کرده و گفتهاند تاکنون صدها پهپاد «شاهد» را ساقط کردهاند.
با این حال، آقای عبداللهیان دوشنبه هفته جاری در سفر به ژاپن با این ادعا که «ما هیچ پهپادی را برای استفاده در جنگ اوکراین در اختیار هیچ طرفی قرار ندادهایم» گفته بود اوکراین هنوز مدرکی از استفاده روسیه از پهپادهای ساخت ایران به تهران ارائه نکرده است.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه، در همان روز در نشستی خبری در پاسخ به اظهارات حسین امیرعبداللهیان، پرسید که آیا جمهوری اسلامی «شواهدی فراتر از پهپاد ساقط شدهای که قطعات ساخت ایران را دارد» میخواهد؟
آژانس دفاع ملی آمریکا هفته گذشته نمایشگاهی را از پهپادهای ایرانی به کار رفته در جنگ روسیه علیه اوکراین برپا کرده بود.
اتحادیه اروپا، بریتانیا، آمریکا و کانادا تاکنون چندین دور تحریم علیه جمهوری اسلامی به خاطر ارسال پهپادهای انتحاری به روسیه برای هدف قراردادن مناطق مسکونی و زیرساختهای غیرنظامی اوکراین اعمال کردهاند. در محافل سیاسی داخل ایران نیز طی ماههای گذشته انتقاد از تبعات ارسال پهپادها به روسیه گسترده بوده است.
با این حال، آقای امیرعبداللهیان روز پنجشنبه در پانزدهمین نشست کمیسیون همکاریهای ایران و آفریقای جنوبی گفت که جمهوری اسلامی در جنگ اوکراین در کنار هیچ یک از طرفین برای تداوم جنگ نبوده و نیست. او اضافه کرد: «مقامات روسیه به ما اطمینان دادهاند که در چارچوب همکاریهای دفاعی موجود هیچ گاه از تجهیزات ایرانی در جنگ علیه اوکراین استفاده نکرده و نخواهند کرد.»
ادعای عدم حمایت ایران از طرفین جنگ اوکراین در حالی است که علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی در دیدار تیرماه پارسال با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، «ابتکار عمل» مسکو در جنگ اوکراین را ستوده و گفت: «در قضیه اوکراین چنان چه شما ابتکار عمل را به دست نمیگرفتید، طرف مقابل با ابتکار خود، موجب وقوع جنگ میشد».
او با حمایت از حمله روسیه به اوکراین گفت: «اگر راه در مقابل ناتو باز باشد حد و مرزی نمیشناسد و اگر جلو آن در اوکراین گرفته نمیشد، مدتی بعد به بهانه کریمه، همین جنگ را به راه میانداختند.»
روسیه در سال ۲۰۱۴ شبه جزیره کریمه را اشغال و ضمیمه خاک خود کرد.