میزان کشتههای تصادفات رانندگی در ایران بسیار بالاست با وجود کاهش قربانیان همچنان در سال ۹۸ در هر نیم ساعت تقریبا یک نفر بر اثر تصادف رانندگی جان خود را از دست داده است.
در سال ۱۳۹۸ حدود ۸۰۰ هزار تصادف در ایران رخ داده است که عدد بشدت بالایی است. این موضوع میتواند به عوامل بسیاری مرتبط باشد، که اصلیترین دلایل آن جادههای ناامن، نحوه رانندگی و نیز ایمنی کم خودروها هستند.
اما از این تعداد تصادف، ۱۶ هزار ۳۰۰ نفر کشته شدهاند که یعنی حدود دو درصد تصادفهای رانندگی در ایران منجر به کشته شدن سرنشینان میشود. این عامل را میتوان مستقیما به ایمنی پایین خودروها در ایران مرتبط دانست.
کارشناسان معتقد هستند داشتن موارد ایمنی مانند سیستم پایداری «ای اس پی» درصد تصادفهای رانندگی را کاهش میدهد و ایمن بودن خود خودرو سبب کاهش کشتهها در ایران میشود.
موسی امیری، جانشین پلیس راه ایران، گفته است: «۸۰ درصد تصادفها را خودروهای سواری سبب میشوند و بیشترین تصادفها نیز (۴۷ درصد) مربوط به واژگونی خودروها هستند».
این آمار حاکیست ۵۰ درصد تصادفها بر اثر واژگونی، به خاطر خستگی و خوابآلودگی راننده رخ میدهند.
در سال ۱۳۹۷ حدود ۱۷ هزار ۱۸۳ نفر در تصادفهای رانندگی در ایران کشته شدند کاهش آمار کشتهها به احتمال زیاد در پیوند با کاهش تردد و مسافرتها در آخرین ماه سال به دلیل شیوع کرونا است.
در ایران در هر دقیقه تقریبا دو تصادف رخ میدهد این میزان بالا را میتوان در نحوه رانندگی در ایران جستوجو کرد. در ایران معمولا برخی قواعد ساده رانندگی نادیده گرفته میشوند. به عنوان مثال رانندگان قاعدتا باید قبل از ورود به میدان ایست کامل کنند و حق تقدم با خودروی درون میدان است؛ اما در ایران چه تعدادی از رانندگان چنین میکنند؟
دومین عامل اصلی تصادف به طراحی اشتباه یا نبود علائم درست راهنمایی و رانندگی در جادههای ایران مرتبط است.
پلیس راه ایران در تیر ۱۳۹۸ اعلام کرد بیش از ۱۰هزار نقطه حادثهخیز در جادههای ایران وجود دارد. کمال هادیانفر، رئیس پلیس راهور ناجا، گفته است «۵۶ درصد تصادفات» مربوط به نقاط حادثهخیز در جادههاست، و اگر این نقاط پرحادثه برطرف نشود، «میزان تصادفات در کشورکاهش مییابد.»
عامل سوم وقوع تصادف، فناوری پایین در خودروهای ایرانی است. سالها طول کشید تا در ایران خودروسازان روی خودروهای تولیدی، ترمز ضد قفل نصب کنند.
ترمز ضد قفل سبب میشود طول خط ترمز خودرو کاهش یابد و خودرو زودتر متوقف شود.
کمتر از ۱۰ درصد خودروهای تولیدی در ایران از سیستم «ای اس پی» بهره میبرند.
در نوامبر ۲۰۰۹ پارلمان اروپا با طرح مجهزسازی تمام خودروهای تجاری و سواری به سیستم ای اس پی موافقت کرد.
از سال ۲۰۱۱ تا کنون تمام خودروسازانی که قصد عرضه محصول خود در اروپا را داشتند، ملزم به مجهز کردن آن به سیستم ای اس پی شدهاند.
همچنین در سال ۲۰۰۷ اتحادیه ایمنی ترافیک اتوبانهای آمریکا، تمام خودروسازان را ملزم کرد تا سال ۲۰۱۱ اقدام به مجهز کردن خودروهای خود به سیستم ای اس پی کنند.
لغزش و سرخوردن خودرو، یکی از اصلیترین دلایل بروز تصادفات است.
براساس مطالعات بین المللی، ۴۰ درصد از تصادفات مرگبار بر اثر سرخوردن و لغزش خودروها اتفاق میافتد.
سیستم ای اس پی میتواند تا ۸۰ درصد از بروز تصادفاتی که ناشی از سرخوردن خودرو است، جلوگیری کند.
سیستم ای اس پی به سرعت از احتمال لغزش خودرو مطلع می شود و از بروز این گونه حوادث جلوگیری می کند.
در این صورت راننده کنترل خودرو را از دست نمیدهد، مگر اینکه حرکت خودرو از لحاظ فیزیکی غیرقابل کنترل شود.
نکته مهم دیگر پس از رخ دادن تصادف است؛ اگر خودرو از نظر ایمنی درست طراحی شده باشد با جذب درست ضربه میتواند سبب کاهش نیروی وارده به سرنشینان و نجات آنها از مرگ شود.
خودروها در جهان به همین دلیل مورد تست تصادف قرار میگیرند تا مشخص شود چقدر میتوانند در برابر تصادف حافظ جان سرنشینان باشند. اما خودروهای تولیدی در ایران اکثرا در تست تصادف نتایج بدی کسب کردهاند.
خودروهای چینی بازار ایران در این زمینه بهشدت دچار ضعف هستند و خودروهای تولیدی در ایران هم اکثرا به دلیل تکنولوژی قدیمی وضعیت چندان مناسبی ندارند.
پلیس راهنمایی و رانندگی ایران میگوید «۳۴ درصد» از جانباختگان و مجروحان حوادث رانندگی در ایران سرنشین خودروی پراید بودند.