پس از چندین دهه کار برای ساخت آزادراه تهران شمال، منابع خبری ایران خبر میدهند افتتاح کامل این مسیر دوباره به تاخیر خواهد افتاد.
آنطور که خبرگزاری ایسنا گزارش دادهاست بر اساس برنامه زمانبندیشده، احداث آزادراه تهران-شمال به طول ۱۲۱ کیلومتر در سال ۱۴۰۰ پایان مییابد. این پروژه از سال ۱۳۷۶ کلید خوردهاست. طبق گفته محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی قطعه یک آزادراه تهران-شمال در تابستان سال ۱۳۹۸ به مرحله بهرهبرداری میرسد.
با وجود اینکه اعلام شده بود این آزادراه حدود دو سال دیگر کاملا بهرهبراری میشود اما حالا مشخص شده زمان بسیار بیشتری برای افتتاح کامل آن نیاز است.
بر اساس پیشبینیهای انجام شده مناطق دو و سه آزادراه تهران-شمال حدود چهار سال زمان و ۱۰ هزار میلیارد تومان سرمایه نیاز دارد. منطقه دو این پروژه هماکنون از ۲۶ درصد پیشرفت فیزیکی برخوردار است و ۵۵۰ میلیارد تومان نیز در این منطقه هزینه شدهاست.
ساخت منطقه سه آزادراه تهران-شمال نیز به قیمت روز به سرمایهای بالغ بر ۴۷۰۰ میلیارد تومان نیاز دارد، اما با توجه به مدت پنج سال زمان مورد نیاز برای اجرای آن، سرمایهای نزدیک به هفت میلیارد تومان برآورد کردهاند که در مجموع سرمایه مورد نیاز برای بخش دو و سه به ۱۰ هزار میلیارد تومان میرسد.
نگاهی به آمار
آنگونه که وزارت راه ایران اعلام کرده با اتمام پروژه آزادراه تهران-شمال شاهد کوتاه شدن ۶۴ کیلومتری مسیر، کاهش سه ساعته مدت زمان سفر و صرفه جویی ۶۰۰ میلیارد تومانی سالانه مصرف سوخت در قیاس با راه تهران-کرج-چالوس خواهیم بود.
سرعت آزادراه تهران-شمال ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت است، در حالی که سرعت راه تهران-کرج-چالوس ۵۰ کیلومتر بر ساعت است. علاوه بر این زمان سفر درآزادراه تهران-شمال یک ساعت و ۳۰ دقیقه پیشبینی شدهاست، در حالی که زمان سفر در راه تهران-کرج چالوس معادل چهار ساعت و سی دقیقهاست.
ظرفیت آزادراه تهران-شمال در طول روز ۳۰ هزار دستگاه خواهد بود، این درحالی است که ظرفیت راه تهران-کرج-چالوس ۱۲ هزار دستگاه در طول روز است.
عملیات اجرایی راه کرج-چالوس از محل اعتبار عایدات قند و شکر و چای در اواسط اردیبهشت سال ۱۳۱۰ آغاز شد و در ۱۰ آذر سال ۱۳۱۲ افتتاح و مورد بهرهبرداری قرار گرفت. تونل اصلی این راه که تونل کندوان است در سال ۱۳۱۷ بهرهبراری شد.
اما ساخت آزادراه تهران-شمال بیش از ۲۰ سال است که ادامه دارد و هنوز هم زمان عملیاتیشدن آن عقب میافتد.
البته در گذشته راه اندازی زود هنگام بخشهایی از آزادراه تهران شمال با انتقادهایی روبرو شده بود.
در اسفند ماه ۹۱، مسئولان دولتی با بیان اینکه «قطعه چهار به منظور بهرهبرداری مسافران نوروزی به طور موقت زیر بار عبور ترافیک رفتهاست»، ۲۰ کیلومترِ پایانی آزادراه تهرانشمال را بدون نور، و آسفالت استاندارد برای تردد باز کردند. افتتاح آن اواخر فروردین ۹۲ توسط محمود احمدینژاد انجام شد.
با وجود گذشت بیست سال از آغاز ساخت آزادراه تهران شمال، همچنان برنامههای اجرایی این پروژه در حال تغییر است. تغییر شرکتهای سازنده و ورود سرمایه گذاران و پیمانکاران مختلف در مقاطع زمانی متفاوت از جمله مسائلی است که نشان میدهد در اجرای این پروژه بیبرنامگی وجود دارد.
شهریورماه سال ۹۴ عباس آخوندی، وزیر سابق راه و شهرسازی، با اعلام پنج قطعهای شدن آزادراه گفته بود: «با تعریف قطعه ۵، ادامه مسیر آزادراه به شبکه بزرگراهی شرق و غرب دریای خزر متصل میشود».
نگرانیهای زیستمحیطی
کم نیستند کسانی که با انتقاد از این پروژه میگویند ساخت و استفاده از آن به بخش زیادی از طبیعت ایران زیان میرساند؛ بهویژه که پوشش جنگلی ایران ناچیز است و طبیعت شمال ایران در حال حاضر نیز با بحرانهای مختلفی روبهرو است.
با این حال حامد فرضی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری البرز، میگوید «تفاهمنامهای» برای «کاهش آثار تخریبی» آزادراه در حال نهایی شدن است.
این مسئول در پاسخ به اینکه آیا تاکنون برآوردی از تعداد درختان قطع شده و میزان آسیبهای ناشی از اجرای این پروژه انجام شده توضیح داده است « برآوردی در این خصوص انجام نشده اما چیزی که مشخص است این است که آثار تخریبی این پروژه باعث افزایش فرسایشپذیری خاک میشود» او ابراز امیدواری کرده که اجرای تفاهمنامه از این مشکلات بکاهد.