کمپین حقوق بشر ایران میگوید شرکت مخابرات ایران به منظور «تشدید فیلتر» پیامرسان تلگرام و «کم اثر کردن یا بلااستفاده کردن فیلترشکنها» برای دسترسی به این پیامرسان، مسیر آدرسهای آی.پی تلگرام را «تغییر» داده است.
بر اساس این گزارش، «شرکت مخابرات ایران با تغییر مسیر دادن آدرسهای آی.پی تلگرام، کاربران را به جای متصل کردن به تلگرام، به سمت سرورهای شرکت مخابرات هدایت کرده است و عملا دسترسی کاربران را به این پیامرسان قطع کردهاست.»
این گزارش حاکی است که تغییر مسیر دسترسی به تلگرام، نه تنها بر کاربران داخل ایران، بلکه «با توجه به سرقت بردن آیپیها، فراتر از مرزهای ایران میتواند تاثیرگذار باشد.»
این خبر پس از آن گزارش میشود که بهدنبال صدور حکم مسدودسازی تلگرام از سوی قوه قضائیه ایران، نظرسنجیها حاکی است ۷۹ درصد از کاربران این پیامرسان، با استفاده از فیلترشکن، همچنان از این شبکه استفاده میکنند.
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات ایران نیز در توییتر خود نوشته براساس «گزارشهایی» که دریافت کرد، «مخابرات ایران روز هشتم مردادماه از ساعت چهار تا شش بامداد درگیر تغییر توپولوژی و تجمیع شبکه استانی خود در شیراز و بوشهر بوده است.
وی بدون توضیح بیشتری افزوده که «در صورت تائید خطا، چه سهوی یا عمدی، مخابرات ایران جریمه سنگینی خواهد شد.»
آقای آذری جهرمی از مأموریت به «سازمان تنظیم مقررات» برای رسیدگی به این موضوع خبر داده است.
کمپین حقوق بشر ایران در ادامه گزارش خود نوشته «در صورتی که دولت ایران آدرسی که به تلگرام میرسد را منحرف کند و به سمت سرورهای شرکت مخابرات بفرستد، سرورهای دیگر در جهان نیز با آپدیت کردن این آدرس ممکن است برای مدتی -حتی خیلی کوتاه- آدرس غلطی را به مخاطب خود برای دسترسی به تلگرام بدهند و به این ترتیب دسترسی به تلگرام نه تنها در ایران بلکه در دیگر کشورهای جهان نیز مختل شود.»
بر اساس این گزارش، اما انجام اقداماتی چون «به سرقت بردن که به تغییر مسیر و آدرسدهی شبکه اینترنت منجر میشود، اعتبار وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات ایران را در سطح جهان خدشهدار میکند.»
کمپین حقوق بشر ایران، «سرقت بیجیپی» را همچون فریب دادن اداره پست با استفاده از نشانی دیگران و بازکردن بسته پستی آنها دانسته و افزوده «مشخص نیست که ایران با چه هدفی به اختلال در شبکه جهانی برای قطع ارتباط کاربران با تلگرام اقدام کرده است.»
برخی ناظران فنی شبکههای اجتماعی در رسانههای بینالمللی از احتمال مرتبط بودن این اقدام با فراخوانها در شبکههای اجتماعی برای انجام تظاهرات طی روز سهشنبه در شهرهای ایران سخن گفتهاند.
حمید کشفی، کارشناس امنیت شبکه ساکن اروپا به کمپین حقوق بشر ایران گفته که با توجه به «استراتژیک بودن موقعیت تلگرام» در ایران، احتمال «تصادفی» بودن این اتفاق، «خیلی خیلی کم» است.
به گفته کشفی، از این نوع حملهها « برای شنود و استخراج اطلاعات از ترافیک یا حتی حمله به اساسال استفاده میشود. اگر ترافیک درست رمزنگاری شده باشه خیلی خطر جدی ندارد ولی در عمل و دنیای واقعی همیشه مشکل وجود دارد.»
کمپین حقوق بشر ایران معتقد است جمهوری اسلامی، پیش از این نیز «تلاش» کرده «سیاستهای فیلترینگ خود را به خارج از مرزهای» ایران گسترش دهد.
بررسیهای این کمپین حاکی است جمهوری اسلامی در «۲۶ تیر ۱۳۹۷ تلاش کرده بود وبسایتهای فیلترشده در داخل ایران را در خارج از ایران نیز از دسترس خارج کند.»
بر اساس این گزارش، این اقدام، «تخریب و اخلال در دادههای» در حال انتقال در شبکه محسوب میشود و بر اساس قانون جرایم رایانهای ایران، «جرم» است که از سوی« شرکت ارتباطات زیرساخت، وابسته به وزارت ارتباطات و فنآوری اطلاعات» صورت گرفته است.
پیش از این در اسفند ۱۳۸۶ دولت پاکستان تصمیم گرفت وبسایت یوتیوب را فیلتر کند و با استفاده از روش مشابهی، به دلیل آنکه آدرس فیلترینگ خود را در سطح جدولهای مسیریابی جهانی بیجیپی تغییر داد، بیشتر ترافیک یوتیوب به سمت پاکستان هدایت شد.
جمهوری اسلامی سالهاست که اقدامات گستردهای را برای فیلترینگ و مسدودسازی وبسایتها، شبکههای اجتماعی محبوب، رسانههای خبری و نرمافزارهای کاربردی انجام میدهد.
طی ماههای گذشته آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، وارد مسائل شکلگرفته پیرامون تلگرام شد و کانال او در این پیامرسان نیز اواخر فروردین به فعالیت خود پایان داد.
دفتر آقای خامنهای سپس در بیانیهای گفت این کار «پیش از شروع برنامه رسمی نهادهای کشور در توقف استفاده از تلگرام» انجام شدهاست.
علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، پیشتر گفته بود تصمیمگیری در مورد مسدودسازی تلگرام در «بالاترین سطح» نظام حاکم انجام شده است.
گفته میشود بیش از چهل میلیون کاربر در ایران، از پیامرسان تلگرام استفاده میکردند. این نرمافزار کاربردی در پی اعتراضهای سراسری دیماه گذشته نیز موقتاً فیلتر شده بود.