رئيس‌جمهوری ایران در پیامی به بوریس جانسون انتخاب وی را به مقام نخست‌وزیری بریتانیا تبریک گفته و خواستار رفع موانع در روابط بین دو کشور شده است.
حسن روحانی در این پیام که روز یکشنبه ششم مرداد منتشر شد، ابراز امیدواری کرده که آشنایی بوریس جانسون با «مسائل روابط ایران و انگلستان» و «یک بار حضور» او در تهران، «به رفع موانع موجود» در روابط دو کشور کمک کند.
اشاره آقای روحانی به سفر ۱۸ آذر پارسال بوریس جانسون است که به عنوان وزیر خارجه بریتانیا به تهران رفت تا درباره برخی موانع موجود در روابط دو کشور از جمله بازپرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران و آزادی نازنین زاغری-رتکلیف، شهروند بریتانیایی- ایرانی با مقام‌های جمهوری اسلامی مذاکره کند.
نازنین زاغری-رتکلیف فروردین ۱۳۹۵ هنگامی که همراه با فرزند خردسالش برای دیدار خانواده‌اش به ایران رفته بود توسط حافظت اطلاعات سپاه پاسداران بازداشت شد. او به اتهام «توطئه علیه نظام» محاکمه و به پنج سال زندان محکوم شده است.
بوریس جانسون در سفرش به تهران، در مذاکره با حسن روحانی، موضوع شهروندان ایرانی – بریتانیایی زندانی، از جمله نازنین زاغری، را با وی در میان گذاشت ولی این سفر و تلاش‌های بعدی، تاثیری در پرونده خانم زاغری نداشت.
پرونده پرداخت بدهی ۴۰۰ میلیون پوندی بریتانیا به ایران و همچنین مشکلات اجرایی برجام هم در متن و حاشیه سفر پارسال جانسون به تهران مطرح شدند. علاوه بر این پرونده‌ها، در حاضر موضوع توقیف دو کشتی ایرانی و بریتانیایی نیز به عنوان یک مانع تازه روی میز نخست‌وزیر بریتانیا قرار گرفته‌اند.
پرونده نفتکش‌ها
حسن روحانی روز دوم مرداد همزمان با اولین روز آغاز به کار بوریس جانسون، گفته بود اگر کشورهای اروپایی «از اقدامات خلاف خود از جمله آنچه در جبل‌الطارق انجام دادند دست بردارند، پاسخ متناسبی نیز از ایران دریافت خواهند کرد».
رئیس‌جمهوری ایران روز یکشنبه نیز در دیدار با یوسف بن‌علوی، وزیر مشاور در امور خارجی عمان، گفت که «اقدام انگلیس در توقیف نفتکش ایرانی در جبل‌الطارق غیرقانونی بوده و هیچ سودی هم برای آنها نداشته و قطعاً متضرر خواهند شد».
روحانی همچنین تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران «در برابر تخلف و هرگونه تخطی از مقررات که امنیت کشتیرانی در منطقه خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان را به خطر بیندازد، خواهد ایستاد».
در مقابل، مقام‌های بریتانیایی می‌گویند که جمهوری اسلامی امنیت حمل‌ونقل در این منطقه را به خطر انداخته است.
پس از توقیف نفتکش «استنا ایمپرو»، بریتانیا خواستار تشکیل ناوگان اروپایی شده است.
فرانسه، ایتالیا، دانمارک «موافقت اولیه» خود را برای حمایت از طرح بریتانیا در زمینه ایجاد این ناوگان به منظور پشتیبانی از ناوبری امن در منطقه خلیج فارس اعلام کرده‌اند.
در واکنش به این تحولات، علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، روز یکشنبه تصمیم بریتانیا برای اعزام ناوگان اروپایی به خلیج‌فارس را «تحریک‌کننده» خواند و گفت که این اقدام «موجب افزایش تنش‌ها خواهد شد».
همزمان خبر رسید که یک ناو جنگی دیگر بریتانیا برای تقویت امنیت کشتیرانی وارد خلیج فارس شده است. ناوشکن «دانکن» برای تأمین امنیت کشتی‌های عبوری منطقه به ناو «مونتروز» ملحق می‌شود.
وزارت دفاع بریتانیا در روزهای اخیر علام کرد نیروی دریایی این کشور موظف شده است که شناورهای با پرچم بریتانیا را در عبور از تنگه هرمز اسکورت کند.
پرونده ایران در سیاست داخلی بریتانیا
بوریس جانسون، یک روز پس از انتخابش به عنوان نخست‌وزیر بریتانیا، در نخستین حضور خود در پارلمان این کشور با پرسش‌های جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر، درباره موضوعات مختلف از جمله ایران روبرو شد.
در آن جلسه، آقای جانسون که روبروی جرمی کوربن، رهبر حزب کارگر ایستاده بود، خطاب به وی گفت: «چطور او می‌تواند درباره ایران بپرسد؟ این آقای محترم که اینجاست، کسی است که از پرس‌تی‌وی ایران پول گرفته است. چطور می‌توانیم به او اعتماد کنیم».
وی افزود: «این آقا به جای اینکه هوای دوستان ما را در ایالات متحده در ارتباط با اتفاقات خلیج فارس داشته باشد مرتبا جانب ملاهای تهران را می‌گیرد».
آقای جانسون پیش از این اعلام کرده بود «موضعی نرم در برابر ایران نخواهد داشت».
با این حال، دومینیک راب، وزیر امور خارجه جدید بریتانیا روز دوم مرداد در خصوص رویکرد این کشور در قبال ایران گفته است در این مورد «عجولانه» تصمیم نخواهد گرفت.
یکی دیگر از مسائل در روابط لندن و تهران موضوع توافق هسته ای با ایران است. بریتانیا به رغم خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، موسوم به برجام، در اردیبهشت پارسال در این توافق باقی مانده است.
اما یک نماینده پارلمان بریتانیا روز سوم مرداد گفت که احتمالا دولت بوریس جانسون همانند دونالد ترامپ از برجام خارج خواهد شد.
ماتیو افورد، نماینده پارلمان بریتانیا، به شبکه ۲۴ فرانسه گفته است که لندن به دنبال رویارویی نظامی با ایران نیست ولی به زودی همانند آمریکا از توافق هسته‌ای خارج خواهد شد.
